CHP seçime değil darbeye mi hazırlık yapıyor?
CHP'nin seçim reklamı aslında partinin bilinçaltını deşifre ediyor. Başı açık ve modern giyimli kadınların doktor, memur, bankacı vs "beyaz yakalı" resmedildiği kadınlara karşın tarlada, konfeksiyonda çalışan dallı güllü kıyafetli, başları kapalı "mavi yakalı" kadınlaru2026
Bu filmin yeni Türkiye gerçeğini yansıtmadığı realitesi üzerinden hareket ettiğimizde film yaptırıcıların/yapanların kendi imajinatif dünyalarından numuneler yansıttıkları yahut özlemini çektikleri ülke tablosunu çizdikleri varsayımında bulunmak mümkün.
Başörtülü kadını ötekileştiren, yok sayan tutumun tezahürü olarak onları sadece tarlalarda çiftçi, fabrikalarda/işyerlerinde işçi, temizlikçi görme isteklerinin -belki de en doğrusu hülyalarının- somutlaşmış örneği olduğunu söyleyebiliriz.
Reklam filmini ortaya koyan şahısla bunu onaylayan parti zihniyeti taze Cumhuriyet döneminde banka memuresi ve işçisi olma koşulunu belirleyenlerden hiç farklı değil. Banka memurelerini başı açık olmak zorunda bırakan kabul koşuluna göre aynı bankanın temizlikçisi, çaycısı kadın, dışarıda başını açıyor olsa bile, işyerinde başını kapatmak zorundaydı.
Başı açık, modern giyimli kadını memure yapan, ona toplumsal statü sağlayıp bunun üzerinden değer kazandıran zihniyet, başı kapalı kadınların ancak hizmet grubunda dahil olup başı açıklara hizmet eden sınıfın üyesi olabileceğini böyle somutlaştırmış oluyordu.
Eski Türkiye'nin ana kodlarına ait ciddi bir unsur teşkil eden bu zihniyetin artık miadını doldurduğuna şüphe yok. Lakin reklam filminden de anlaşılacağı üzere paradigmasını bu merkez etrafında inşa eden bir partinin ana muhalefeti temsil etmesi millet için ciddi bir sorun, kayıp...
CHP'nin reklamında dikkat çeken diğer unsur ise tüm oyuncuların asık suratlı, hani neredeyse karşısındakini azarlar bakışlarla ekranlarda arzı endam etmeleri. Bu surata eşlik ettirilen sert tempolu alkış ise görünenin ötesinde simgesel kodlara, anlamlara sahipu2026
Gezi olayları sırasında Gene Sharp'la hepimizin tanışıklığı oluştuğundan onun sivil itaatsizlik özellikle de pasif eylem maddelerine vakıflığımız da bulunur. Sharp'ın 30'dan fazla dile çevrilen kitapları sınırlardan gizli olarak geçirilmiş, dünyanın her yerinde sivil polislerden saklanmış eserler.
Örneğin Vietnam'da Sharp'ın kitaplarını dağıtan hükümet karşıtları tutuklanmış, Rusya'da kitabını satan kitapçılar direk ateşe verilmiş, İran'da hükümet, rejim karşıtlarını Sharp'ın taktiklerini kullanmakla suçlamıştı. Sırbistan'da, Gürcistan'da, Ukrayna'da, Kırgızistan'da devrim/darbe için sokağa çıkan gençlerin ellerinden onun kitaplarını taşıyor olmaları bir tesadüf değildi tabiiu2026
Gene Sharp'ın şiddetsiz eylem yöntemleri bizde ilk kez Gezi eylemleri sırasında gündeme gelmiş, Gezicilerin yaptıkları birçok eylem Sharp'ın eylem planındaki maddelerle uygunluk göstermişti. Sivil itaatsizlik üzerinden oluşturulan eylemlerin ortak yönü eylemlerin sembollerle iç içe geçmişliği ve algılara yönelik bir inşa süreci oluşturması. Basit hareketler ve sesin kullanımı üzerinden oluşturulmuş ritüellerle direkt bilinçaltı mesaj kodlaması yapılmış, algı mühendisliği üzerinden bir kampanya yürütülmüştü.
CHP'nin reklam filmi, seçim kampanyası sırasında kullanacağı belirtilen soğuk bakışlı, sert vuruşlu alkışlarla çıkartılan tekdüze ses, akıllara yine Gene Sharp'ı getirdi. Söz konusu kampanyanın çoğu kişiye, CIA için çalıştığı iddia edilen Sharp'ın eylem planındaki 28 numarada yer alan "sembolik ses çıkarma, 30 numaralı eylemde yer alan basit jestler yapma" maddelerini hatırlatması bir tesadüf olmasa gerek.
Bu algı, çağrışım belki tartışılabilir; lakin partilerin, seçmenin tercihini asık yüz, sert sesle yönlendirme tekniğinin/tercihinin klasik seçim stratejisi olmadığı kesin. Eğer CHP, bu stratejiyle masum bir seçim kampanyası düzenleme arzusundaysa bile oluşturdukları imajın, algının farklı bir yönde olduğunu fark etmeli. Verilen mesajla seçime değil tabiri caizse savaş gider görüntüsü verdiklerini anlamalı.
Ciddi ve soğuk bakışlı, sertçe el çırpan karakterler bilhassa kararsız ve farklı görüşten seçmen üzerinde olumlu çağrışım yapmayacağı gibi antipatik etki oluşturuyor. Reklamı izleyen farklı görüşten bir seçmen, bu kısa filmden yayılan öfke ve kin dalgası hemen görebiliyor. Eğer bu CHP'nin bilinçli bir tercihi değilse -artık adını unutmaya başladığımız- Genç Parti'nin seçim kampanyasını başarıyla(!) yürüttüğü iddia edilen Ali Taran'ın basiretsiz ve başarısız bir reklamcılık örneği olduğu belliu2026
Twitter.com/sabihadogann
