Cemaatçi aydın olur mu?
Aydın kavramına ve misyonuna ilişkin envai çeşit betimleme yapmak mümkün elbet. Her insanın tasavvurundaki aydın tipolojisinin detaylarda farklılıklar gösterdiği de aşikar olsa da öz ve temel itibarıyla aydın yahut entelektüel dendiğinde uluslararası platformda benzer bir algı ve şekillenme oluştuğu da realite.
Klasik tabirler kadar kişinin bilgi ve birikimine göre biçimlenmiş aydın modeli olması insan doğasının gereği zaten. Lakin yine de aydın dendiğinde tüm insanların zihninde ana hatları benzer olan bir örnek canlanır.
Toplumun, aydına verdiği bu imtiyazlı sıfat ona çeşitli sorumluluklar yüklenmesi anlamında da gelmektedir. Aydın olmaya, entelektüel nam kazanmaya pek heveskar mürekkep yalamışlar, eli kalem tutarların her şeyden önce bunun farkında olmaları gerekir.
Aydın; toplumsal yapıyı analiz eden, gelecekle ilgili çıkarsamalarda bulunan, öngörüleri isabetli olan, devlet ve millet lehine özgün paradigmalar üretme yükünü omuzlamış kişidir.
Bunu yaparken de kendi üzerinde baskılayıcı unsur oluşturacak fikirlerini biçimlendirecek çeşitli düşünce ve politik yapılanmalardan uzak durması aydın olmanın ön koşulu gibi görünür. Bağımsız ve cesur yargılarda bulunmasını engelleyecek hatta sınırlayacak her tür toplumsal mekanizmayla arasına eşit mesafe oluşturması aydından öncelikli beklenenler arasına girer.
Aydının, bazı siyasi ve düşünce merkezlerine zaafı bulunması, belli bir yöne temayül göstermesi insan olmasının gereği olsa da aydından beklenen -en azından- önerme ve paradigmalarında yakın davranmasıdır. Zaten aydın olmayı güçleştiren en önemli nokta burada bulunmaktadır. Aydın, toplumsal analiz ve önermelerde kendi hayat felsefesine göre değil evrensel değerler üzerinden hareket etmesi gerektiğinin farkındadır.
Ülkemizde bu tarife uyan ne kadar aydın vardır daha doğrusu var mıdır tartışılabilir! Aydın yahut entelektüel/düşünür payesi verilmiş isimlerin kritik durumlarda evrensel değerler üzerinde değil de göbek bağlarının ait olduğu teşekküller lehine tavır belirlemeleri bizdeki en büyük aydın sorunsalı olsa gerek.
Bilhassa, tarafsız ve objektif davranmalarının gerektiği durumlarda sergiledikleri tarafgirlik şaşırtıcıdır. Bunun örnekleri dün olduğu gibi bugün de görülmeye devam ediliyor. Tarafsızlıklarıyla toplum üzerinde bir tür arabulucu, yol gösterici, hakemlik yapıcı olmaları gereken okumuş-yazmışlarımız nedense hiçbir vakit kendilerinden beklenen tavrı sergilemiyorlar!
Eskiden solcu/liberal okumuşların takındığı bu tutum devam ededursun mütedeyyin camianın mürekkep yalamışları da bu kervana katılmaya başlamışlardır. Ülkemiz aydınlarının var oluş sebeplerini dahi yok saymaktan çekinmemeleri ilginçtir. Savundukları kavramlar, düşünce dünyalarının bağlı olduğu yapının aleyhine bir eğilim gösterdiğinde bunları yok saymaktan imtina etmemeleri şaşırtıcıdır.
Bunun en son örneğini Mümtazer Türköne'de gördük nitekim. Düne kadar demokrasi, halk tercihi, milli irade vs diyen Türköne, meşru ve makul bir sebep göstermeden iktidar partisinin kapatılmasını telaffuz etmekten çekinmemiştir.
İşin kötü tarafı bundan dolayı sahip olduğu tüm imtiyazlı sıfatları kaybettiğinin, aidiyet fanatizmin canlı bir örneği olduğunun farkına varamamasıdır. Şimdiye kadar maharetle kamufle ettiği aidiyetlik bağını af edilemez ve mazur görülemez bir sebeple ortaya serdiği gibi kimliğine, izi çıkmaz radikal bir taraf olduğunu eklemekten de çekinmemiştir. Tutumunun, bu vakitten sonra söyleyeceklerini anlamsızlaştıracağı gibi bundan öncekileri de hükümsüz kıldığının ayırtına bile varamamış olmasının entelektüel sıfatını sildiğini de görememiştir.
Aydının bağlandığının bir din ya da ideoloji olması beklenen yahut mübah telakki edilen olmuştur aslında. Lakin düşünce ve yargılama mekanizmasını kapatan, tarafsızlığını ortadan kaldıran bir kurum/teşekkül ile kurulan derin bağ, kişi için düşünür olmasının önündeki en büyük maniadır. Söz konusu örnekten de anladığımız gibi herhangi bir cemaat/teşekkül/camia ile göbek bağlarını kesmeye cesaret edemeyenler asla bir aydın/entelektüel/düşünür olmayı başaramayacaklardıru2026
www.http.twitter.com/sabihadogann
