Cebimizde bir casus mu taşıyoruz?
İNTERNET, insanların Facebook, Instagram ve Google beğenilerinin hiper hedefli
reklamlar sunmak için kullanıcıları gözetlediğine dair kanıtları olduğunu iddia
ettiği sosyal medyadaki gönderiler ve videolarla dolu bir hal almaya başladı.
Son dönemlerde insanların ürünler hakkında konuştuğunu gösteren videolar viral
hale geldi ve hatta neredeyse düşündüklerimizi reklam olarak görmeye başladık.
Çoğumuz bilgilerimizi düzenli olarak çok çeşitli web sitelerine ve
uygulamalara ifşa ederiz. Bunu, onlara belirli izinler verdiğimizde veya
"çerezlerin" çevrimiçi faaliyetlerimizi izlemesine izin verdiğimizde
yaparız.
Yapay
zekâ algoritmaları besliyor!
Yapay zekâda sistemlerin veri kümeleme, sınıflandırma, ilişkilendirme ve
pekiştirici öğrenme gibi verilerinizi filtrelemesine ve analiz etmesine
yardımcı olan birkaç makine öğrenimi tekniği vardır. Bir pekiştirici öğrenme
aracısı, küçük bir çocuğun bir ödüle yol açarsa bir eylemi tekrarlamayı nasıl
öğreneceğine benzer şekilde, kullanıcı etkileşimlerinden elde edilen geri
bildirimlere dayanarak kendini eğitebilir.
Bir sosyal medya gönderisini görüntüleyerek veya “beğen” düğmesine basarak, bir pekiştirici öğrenme temsilcisine
gönderiye ilgi duyduğunuzu veya belki de onu gönderen kişiyle ilgilendiğinizi
onaylayan bir ödül sinyali gönderirsiniz. Her iki durumda da, pekiştirici
öğrenme temsilcisine kişisel ilgi alanlarınız ve tercihleriniz hakkında bir
mesaj gönderilir.
Uygulamalarla
gözetleniyor muyuz?
Bazı insanların, uygulamaların konuşmaları gözetlediğine dair inançları,
muhtemelen hepimizin yaşadığı ortak deneyimlerden geliyor. Biriyle yüz yüze
sohbet ederken, örneğin bir yerde gördüğünüz bir cep telefonu gibi belirli bir
ürün hakkında konuşuyorsunuz ve birkaç dakika sonra kendinizi Instagram,
Facebook veya reklamları olan herhangi bir sitede bir cep telefonu reklamında
buluyorsunuz. Gelişmiş izleme araçları, Facebook veya Google'ın, sosyal ağlarda
veya arama motorlarında hiç aramadığımız zamanlarda bile, hareketlerimiz,
alışkanlıklarımız ve hatta sıklıklarımızla ilgili verileri kullanarak ilgi
alanlarımızı belirlemesine olanak tanır.
Teknik olarak tüm bu bilgiler anonimdir ve platformlar bireysel
kullanıcıların kimliklerini izlemenin hiçbir yolunun olmadığını iddia eder,
ancak toplanan büyük miktarda verinin kullanıcılar hakkında oldukça kesin bir
fikir edinmenize olanak tanıdığı artık geniş çapta kanıtlanmıştır. Çerezlerle
veya çerezler aracılığıyla, bağlandığınız WiFi
ağı, cihazın türü ve kullandığınız tarayıcının sürümü ve işletim sistemi
hakkındaki ayrıntılar dâhil olmak üzere birçok başka bilgi toplanır.
Sanal
asistanlara dikkat!
Sanal asistan kullandığınızda, servis sağlayıcının hüküm ve koşullarını
kabul etmiş olursunuz. Ayrıca, onay verdiğiniz için Google Asistan, Siri veya
Alexa ile konuşmalarınızı pazarlama amacıyla izlemek yasaldır. Sanal asistan,
akıllı telefonunuzdaki, hoparlörünüzdeki, saatinizdeki veya başka herhangi bir
cihazınızdaki başka bir özelliktir. Kullanmıyorsanız veya güvensiz
hissediyorsanız, devre dışı bırakabilirsiniz.
Kısacası markalar, firmalar, şirketler internetteki etkinliğinizi
görüntülemek için sosyal ağ kanallarınız ve ziyaret ettiğiniz web siteleri gibi
üçüncü taraf sitelerden izin alır. Aldıkları veriler, kabul ettiğiniz
çerezlerden demografik bilgilerinize (yaş ve konum) ve daha fazlasına kadar
uzanır.
Facebook gibi bazı uygulamalar için telefonunuzdan her zaman açık mikrofon özelliklerini devre dışı bırakmak yeterli değildir. Sosyal site, kuralda istisnalar yapar ve siz değişiklik yapmadığınız sürece dinlemeye devam eder.