CARİ AÇIK KÜÇÜLÜYOR AMA\u2026
Ekonomimizin "yumuşak karnı" diye nitelenen cari açık düşmeye devam ediyor.
Cari işlemler açığı, Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre 1 milyar 524 milyon dolar azalarak 1 milyar 785 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Açık, beklentilerin hayli altında kaldı.
Yılın ilk iki ayındaki açık, 5,8 milyar dolardan 4,1 milyar dolara gerilerken 12 aylık açık 30 milyar 511 milyon dolara indi.
Yılsonu hedefine yaklaşıldı.
Orta Vadeli Program'da bu yılın cari işlemler açığı 28 milyar 600 milyon dolar olarak öngörülüyor.
Olağanüstü bir gelişme olmazsa yakalanabilecek.
Hatırlanacağı üzere 2010 ve 2011 yıllarında cari açık 75 milyar dolara kadar çıkmış, gayrisafi yurtiçi hasılaya(GSYH) oranı yüzde 10 gibi son derece riskli bir sınıra dayanmıştı.
Şimdi ise yüzde 4'ün altını zorluyor.
Finanse edilebilir ve uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları tarafından makul bulunan bu orana nasıl inildi?
İhracat ve turizm gelirlerinde bir sıçrama mı yaşandı?
Cevabı maalesef hayır.
İhracat da turizm gelirleri de bırakınız artmasını, iç ve dış dinamiklerin olumsuz etkisiyle düştü.
Yılın ilk üç ayında ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,8 geriledi.
İhracattaki bu olumsuz seyir sadece 3 ayla sınırlı değil, yıllık bazda da kendini gösteriyor.
Hedefler tutturulamıyor.
2015 yılında hedef önce 173 milyar dolar olarak öngörüldü, daha sonra 160 milyar dolara revize edilmişti.
Ne yazık ki revize edilen rakama da yaklaşılamadı, ihracat 2015 yılında bir önceki yıla göre yüzde 8,7azalarak 143 milyar 883 milyar dolar olarak gerçekleşti.
2016 için öngörülen 155,5 milyar dolarlık hedefin tutacağı da şüpheli.
İhracat, dış faktörlerden dolayı zorlanıyor.
En büyük dış pazarımız Avrupa bir türlü toparlanamıyor, ekonomilerindeki durgunluk ihraç mallarımıza olan talebi frenliyor.
Turizm gelirlerimiz de terör olayları, Rusya gerginliği ve komşu ülkelerdeki iç savaş nedeniyle pek olumlu grafik çizmiyor.
Bu yılki 27,5 milyar dolarlık hedefin ciddi miktarda altında kalacağından korkuluyor.
Peki, döviz gelirlerimiz azalırken nasıl oluyor da cari açık iyileşiyor?
Çünkü ekonomi yavaş büyüdüğü için ithalat azalıyor, dolayısıyla daha az döviz harcıyoruz.
Üstelik dünyada başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarının ucuzlaması da cari işlemler dengesini lehimize çeviriyor.
Cari açığın finansmanında da şimdilik sıkıntı yok.
Şubat ayında portföy yatırımlarına 1 milyar 25 milyon dolar giriş oldu.
Kaynağı belirsiz dövizi ifade eden net hata ve noksan kalemi de cari açığın finansmanına katkıda bulundu.
Şubat ayında bu fasıldan Türkiye'ye 2 milyar 878 milyon dolar girdi.
Cari açığın çok üzerinde bir meblağ.
Özetlersek, cari açık küçülüyor ve finansmanında şimdilik sorun yaşanmıyor ama döviz gelirleriarttırılmadığı sürece kalıcı bir iyileşme beklenmemeli, petrol fiyatlarının yükselmesi ve ekonomik büyümeninhızlanması ile birlikte cari açık riski yeniden gündeme gelebilir.
gozde.milat@yaho