Büyük Oyun (İlk Darbe)
"Hiç şüphesiz Haçlıların en büyük zaferi, bizim tarih kitaplarımızdır!" diyor mütefekkir Cemil Meriç. Mekanı cennet olsun. Okullarımızda okuttuğumuz tarih kitaplarını sanki onlar yazmış. Tarihi gerçekler çarpıtılarak bize öğretildi ve tarihimizden utanır bir hal içerisinde bırakıldık. Sadece kitaplarımızda değil ekranlarımızda ve sahnelerimizde de aynı oyun oynanmış ve ne kadar Osmanlı düşmanı, din düşmanı fikir var ise bize adeta dayatılmıştır.
Osmanlı, inancından aldığı bilinçle her ferdi vakur, ağırbaşlı ve asildi. Hepsi aynı terbiye ile yetişmişti. Avrupa, nezaketi ve kibarlığı Osmanlı'dan öğrenmiştir. Osmanlı'da başkalarını inciten söz ve gülüşler serdedilmezdi. Sokaklarda insanları rencide eden fiillerden beri durulurdu. Yüksek sesle konuşmak bile ayıp sayılırdı. Böyle bir milletin çocukları nasıl oldu da tarihinden utanır hale geldiler. Nasıl oldu da böyle bir milletin tarihi farklı yazıldı ve bu milletin çocuklarına okutuldu. Okutulmakla kalınmadı, nesline hakaret eden ve kendine bu tarihi yutturanlara hayran bırakıldı.
Tiyatro, insanları yönlendirmek için en güzel araçlardan biridir. Bizim ise önem vermediğimiz alanların başında geliyor. Fakat bizim üzerimizde oyun kurgulayanlar bu alanı çok iyi kullanmış ve fikirlerini inceden inceye çok güzel işlemişleridir. Bunun farkına vardıkça yavaş yavaş bu alana yöneldik ve yeni yeni inancımıza, tarihimize, örfümüze ve adetlerimize uygun oyunlar sergilemeye başladık. Modern Türkiye tarihinin ilk siyasi darbesi olarak görülen Sultan Aziz'in tahttan indirilmesi ve ardından şüpheli ölümünü anlatan "Büyük Oyun-İlk Darbe" tiyatro oyunu da bunlardan birisi. Tarihimizi yeniden anlamayı ve tarihi gerçekleri olduğu gibi öğrenmeyi amaçlayan oyun eksiklikleri ile birlikte takdir edilecek bir sunumdu. Bugünü anlamak için tarihi iyice öğrenmeliyiz. İnsan müsveddelerinin İngilizlerin yardımı ile kendi milletine ihanet ettiği ve kendinden sonraki bütün darbelerin anası sayılan 29 Mayıs 1876, I. Meşrutiyet Darbesi bize yıllarca övgü ile anlatılmış ve tarih kitaplarımıza öylece işlenmiştir. Sultan Abdülaziz'i devirmek ve meşrutiyeti ilan etmek için kurulan darbeci cunta sadece kendi emelleri uğruna bir devletin yıkılışına sebep olmamış, aynı zamanda kendilerinden sonraki hainlerin de fikir babaları olmuştur.
Osmanlı darbelerinin anası ve kendinden sonraki darbelere kötü bir örnek teşkil eden I. Meşrutiyet Darbesi 1877-78 Türk-Rus Harbi'nin çıkmasına ve bu büyük savaşta Osmanlı Devletinin yenilmesi sonucu Balkanların çok büyük bir kısmının kaybedilmesine sebep olmuştur. Bunu II. Meşrutiyet Darbesi veya Jön Türk İhtilali, 31 Mart İhtilali, 21 Haziran 1912 Halaskar Zabitan Gurubu İsyanı, 23 Ocak 1913 Babıali Baskını, 11 Haziran 1913 Mahmut Şevket paşa Suikastı takip eder. Hepsinin akıl hocası I. Meşrutiyet darbesi olmuştur. Bu darbeler Cumhuriyet döneminde de devam eder ve en sonunda 15 Temmuz Darbesi ile yeniden hayat bulmaya çalışır. Tanklara ve kurşunlara karşı "15 Temmuz", Türk milletinin kılık değiştirmiş işgal kuvvetlerine karşı yeniden bir tarih yazdığı gündür. İşte bütün bunların temelinde olan ihaneti görmek için tarihi iyi okumamız ve çocuklarımıza iyi okutmamız gerekir. Senaryo hep aynı, oyun kurucular da hep aynı olmuştur.
Yönetmenliğini Kenan Korkmaz'ın üstlendiği, senaryo uyarlamasını Yusuf Akçay'ın yaptığı ve sponsorluğunu Esenyurt Belediyesi'nin üstlendiği, modern Türkiye tarihinin ilk siyasi darbesi olarak görülen Sultan Aziz'in tahttan indirilmesi ve ardından şüpheli ölümünü anlatan "Büyük Oyun-İlk Darbe" tiyatro oyunu ile tarihimizdeki bir gerçeği sahnede görmüş olduk. Yıllarca bize intihar veya şüpheli ölüm diye yutturulan Sultan Abdülaziz'in ölümünün hainler tarafından nasıl icra edildiği ve savaş alanlarında yenilmeyen bir devletin ihanetle nasıl yıkıldığı gözler önüne serilmektedir. Dekor, ışık ve oyuncuların harika olduğu oyunun elbette eleştirilecek yönleri vardır. Eksiklikleri de olabilir. Bunlar yeni oyunlarda telafi edilebilir.
Tarihi gerçeklere, inancımıza ve örfümüze uygun yeni tiyatro gösterileri ile tarih sahnesindeki yerini tiyatro sahnelerine yansıtabilen bir anlayışın hakim olduğu bir ülke olmak ümidi ileu2026
