Binlerce tonluk kitap neden çöpe gidiyor?
Almanyada yaşayan bir arkadaşım kendisini ziyaret ettiğimde bana bir kitap gösterdi. Açtım baktım ortaöğretim düzeyi ders kitabı olduğunu gördüm. Kitabın ön kapak karşısında yani 1. Sayfasında 7 kişinin alt alta yazılı isimleri vardı. Bunun ne ve neden olduğunu sorduğumda ise buradaki insanların çöpe atılan, geri dönüşüme giden herşeyle ilgili ciddi tedbirleri var şeklinde çok manidar bir cevap vermişti.
Dün akşam 1. Sınıfa giden oğlumun öğretmeni ders kitaplarını topladığını onun için çantasının çok hafif olduğunu söyleyince yeniden hatırladım ve bu konuyu gündem etmem gerektiğini düşündüm. Evet bu konu milli servetin her yıl çöpe gitmesi gibi ciddi bir sorun dolayısıyla sıkı gündem edilmesi gereken bir mesele.
Her yıl yeniden yeniden yapılan baskı ile MEB bütçesinden milyarlar geri dönüşüme gidiyor. Yani bakanlık raporu verilerine göre 2022 yılında yapılan 296.869.986 adet ücretsiz kitap için 6.059.306.170 tl harcama yapılmış. Bu rakam 2023 ve 24 yıllarında mevcut enflasyon ile birlikte düşünülürse çok daha yüksektir diye zannediyorum.
Oysa kullanılan kitaplar tekrar tekrar kullanılabilir nitelikte ve güzellikte duruyor. Öğrencilerden yıl sonunda tekrar kullanıma mahsus toplanması yapılsa ve yıl içi kullanım dikkatinin doğayı ve çevreyi korumaya yönelik bir bilinçle teşviki sağlansa ülke bütçesine ciddi bir katkı sağlayacağı kanaatindeyim.
Ülkemizde kağıt ciddi oranda ithal edilen bir ürün. Kağıdın ithalatı cari açık dengesinde olumsuz katkı sağlıyor. Kitap baskı ve matbaacılık sektörü bilir ki toplam maliyetin yaklaşık yarısı kadarı kağıt maliyetidir. Bu cepheyle bakılırsa toplam harcanan bütçenin neredeyse yarısı yurtdışına gidiyor.
Önümüzdeki örnekleri inceleyecek olur isek pekala yapılabilir bir iş. Almanya’da ders kitapları elden elde yedi yıl belki daha da fazla kullanılabiliyor. Bunun örneğini gördüğüm kitaptan yıpranma payını da koyarak düşünerek söyleyebilirim ki minimum 5 yılda bir dönüşüm sağlansa bile devletin milyarlarca lira tasarruf tedbiri oluşturacağından bahsedebiliriz. Hiç kitap dağıtımı yapılmayan ülkeler bir tarafa kitap dağıtımı yapılan ülke uygulamaları içerisinde ülkemiz gibi başka bir yoktur diye düşünüyorum.
Diğer taraftan kitap dağıtımı harika bir hizmet. Milyonlarca ailenin istifade ettiği, özellikle diğer okul masraflarının yanında okul sezonunda vatandaşın yükünü alan çok güzel bir uygulama. Ancak bu yükü vatandaşın üzerinden alan devletimize de yük olmaktar çıkarmalı en azından bu yükü hafifletmeli diye düşünüyorum….
