​Belirtilere dikkat!

Uzmanlar, ebeveynleri “madde bağımlılığının belirtileri” konusunda çok dikkatli olmaya davet ediyor. Yazı dizimizin bu son bölümünde, uzmanların ebeveynlere ve gençlere önemli tavsiyelerine yer veriyoruz.

Madde bağımlısı olan gençler, genlellikle insanlardan uzak bölgeleri tercih edenler. Bu alanların başında ise metruk binalar ilk sırada yer alır.

UYUŞTURUCU ile mücadelede hiç şüphesiz annelere, babalara, diğer büyüklere de önemli görevler düşüyor. Büyük ilgiyle karşılanan “Uyuşturucu ile Mücadele” yazı dizimizin bu son bölümünde, toplumun her kesiminin ihtiyaç duyacağı “rafine” bilgilere yer vereceğiz.

Uzmanlarla birlikte toparladığımız “bilgiler”, tam mânâsıyla “kesip saklanmalık” nitelik taşıyor.

Arz ediyoruz:

Uyuşturucu madde; belirli miktarda alındığında, kişinin merkezi sinir sistemine etki ederek, psikolojik ve fiziki dengesini bozan, kişi ve dolayısıyla toplum üzerinde ekonomik ve sosyal çöküntü meydana getiren, alışkanlık ve bağımlılık yapan, kullanılması, bulundurulması, üretilmesi ve satışının kanunlarla yasaklandığı maddeler olarak tanımlanmaktadır.

“MADDE BAĞIMLILIĞI” insanın yaşamına devam edebilmesi için gerekli olmayan, fakat vücuduyla tanıştırdıktan sonra da ihtiyacıymış gibi o maddeyi alıp kullanması ve devamında da bu maddeyi bırakmakta zorlanması durumu olarak ifade edilebilir.

Başlama sebepleri

Bu “batağa” saplanmanın ilk adımları olarak, yani “başlama sebepleri” olarak şunlar dikkat çekiyor:

Merak Etkisi, Arkadaş Israrı, Özenme, Kişisel Sorunlar, Ailevi Sorunlar, Eğlence.

Bağımlılık ile mücadelede madde kullanım belirtilerinin bilinmesi önemli bir avantajdır.

Belirtilerin fark edilmesi madde kullanan bir bireyin tespitinde yararlı olacak ve dolayısıyla onun bu yoldan döndürülmesi adına önemli kazanımlar sağlayacaktır.

“KULLANIMIN ERKEN FARK EDİLMESİ HAYAT KURTARIR.”

Madde kullanımı fiziksel belirtileri

* Ağızda yaralar, dişlerde beklenmeyen çürükler

* Bakımsız dış görünüş

* Başta kollar olmak üzere vücutta iğne izleri

* Bitkinlik ve dalgınlık

* Tespit edilmiş bir sebebe dayanmayan burun akıntısı

* Dengesizlik

* Fark edilebilir sarhoşluk hali

* Gözbebeklerinde daralma veya genişleme

* Gözlerde kanlanma

* Konuşma güçlüğü

* Mide-bağırsak yakınmaları

* Morarmış ve kabuk bağlamış yaralar

* Sakız çiğnemede artış

* Sebepsiz yoğun kaşıntı

* Şiddetli kas ve eklem ağrıları

* Solunum güçlüğü

* Terleme ve titreme

* Uyku bozukluğu veya uyuyamama

* Yeme düzensizliği, kilo kaybı

* Her zamankinden fazla tatlı yeme isteği

* Yüzde kızarma gibi fiziksel belirtiler görülebilir.

Psikolojik belirtiler

* Genel bir motivasyon eksikliği, dalgınlık, uykusuzluk, uyuşukluk, odaklanmada güçlük veya anormal hareketlilik

* Madde etkisinde gördüğü hayalleri gerçek gibi anlatma şeklindeki psikolojik olumsuzluklar

* Kişilikte ve duygu durumunda aniden ortaya çıkan ve sebebi açıklanamayan değişiklikler

* Sebepsiz yere korku duyma, içe kapanma, gerginlik ve şüpheli tavırlar gibi psikolojik olumsuzluklar, görülebilir.

Sosyal belirtiler

* Aile ilişkilerinden uzaklaşma, araya mesafe koyması ve iletişimini azaltması

* Argo konuşmaya yönelme

* Aşırı para harcama, evden değerli eşya veya paranın kaybolması

* Derslere ilgi ve başarıda düşüş, okul devamsızlığının artması

* Evden uzaklaşma, odaya kapanma veya yalnız kalma isteği ya da banyo veya tuvalette zaman harcama

* Hırsızlık, gasp, yankesicilik vb. suçlara karışma

* İlgi-istek kaybı

* Kişinin kendine güven kaybı

* Kişinin kendini kontrol kaybı

* Mevcut arkadaş çevresinden uzaklaşma veya mevcut arkadaşlarıyla farklı ve yeni bir arkadaş grubuna girme

* Sık yalan söyleme gibi sosyal belirtiler görülebilir.

* Bağımlılar maddeyi alabilmek için önce mevcut parasını bitirir. Sonra ailesinin veya çevresindeki insanların değerli eşya ve paralarını çalmaya başlar. Hırsızlık, gasp, yankesicilik gibi suçlara karışabilir. Hatta maddeye para yetiştiremeyince satıcılığa başlayabilir.

* Fiziksel belirtilerin hepsi aynı anda görülmeyebilir. Psikolojik ve sosyal belirtilerin ergenlik döneminde de ortaya çıkabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Şüpheden sonra profesyonel destek alınabilir. Kapılarımız 24 saat açıktır.

* Madde kullanabilmek için bazı eşyalara ihtiyaç duyulur. Bir kullanıcıda; şırınga (Enjektör), pet şişe, alüminyum folyo, pipet, sigara kağıdı, sakız, göz damlası, bongtabir edilen küçük ve genellikle camdan yapılma nargile veya cam pipo, kaşık, sigara kullanmasa da çakmak, jilet gibi eşyalar bulunabilir.

* Dikkat çekici ve göz alıcı renkte ve şekilde ilaç tabletleri, tütüne benzemeyen bitki kırıntıları, jelatin, ampul, içi çıkartılmış kalem, hasta olmadığı halde reçeteli ilaçlar görülmesi de dikkat etmeye değerdir.

* Fiziksel belirtilerin hepsinin aynı anda görülmeyeceği gibi eşyaların da hepsinin aynı anda üzerinde olmasına gerek yoktur. Sayılanlar sadece dikkatinizi çekmek adına sıralanmıştır. Önemli olan doğal işleyişe uygun olmayanların tespit edilebilmesidir.

* Yaptığımız araştırmalarda en yoğun kullanım yerlerinin; kişilerin evleri, daha sonra metruk binalar, araba içi, parklar, umumi tuvaletler ve mezarlıklar olduğu belirlenmiştir.

Neden gençler hedefe alınıyor?

Bir ülkenin geleceğe yapacağı en büyük yatırım sağlıklı ve eğitimli bir gençlik yetiştirmektir. TUİK 2019 Gençlik Raporu’na göre; Türkiye nüfusunun yüzde 15.6’sını (12 milyon 955 bin 672) 15-24 yaş grubu çocuk ve gençler oluşturmaktadır. Bu sayı pek çok ülkenin toplam nüfusundan fazladır. 2018 yılında yapılan bir araştırmaya göre Türkiye'de uyuşturucu madde kullanımına başlama yaş ortalaması 19.5’dir. NARKOLOG Projesi kapsamında ise 2020 yılında uyuşturucu kullanımına başlama yaş ortalaması 20.9’dur.

Riskli yaş grubu

Ayrıca, uluslararası literatürde de uyuşturucu bağımlılığı sürecinde 15-24 yaş grubunun en riskli yaş grubu olduğu kabul edilmektedir.

Bu dönemde her açıdan değişim içerisinde olan gençler, uyuşturucu kullanımı konusunda kırılgan bir grubu oluşturmaktadır. 15-24 yaş döneminde, henüz fiziki ve sosyal gelişimini tamamlamamış genç bünyelerin uyuşturucu ile tanışması, bağımlılık problemi ile birlikte ciddi fiziksel, psikolojik ve sosyal sorunların doğması, diğer bir söylemle gençliğin kaybedilmesi anlamına gelmektedir.

Bağımlıların, bağımlı olduklarını kolaylıkla kabul etmedikleri yapılan bilimsel araştırmalarda görülmektedir.

****************

UYUŞTURUCU MADDE KULLANIM ORANLARI

Günde Birden Fazla kullananların oranı % 10,3

Günde Bir Kez kullananların oranı %18,1

Haftada Birden Fazla kullananların oranı %25,8

Haftada Bir Kez kullananların oranı %19,2

Literatürde ‘günde bir/birden fazla’, ‘haftada bir/birden fazla’ kullanım sıklığı ‘bağımlılık’ durumuna işaret eden göstergelerdir.

Diğer bir ifadeyle kullanım sıklığına göre bağımlı olarak görülebilecek kitlenin oranı %73,4’dür.

***************

Uyuşturucu suç dosyası

“Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddelerle” ilgili suçlar şu şekilde sıralanıyor

Ticaret Suçu: Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ruhsatsız veya ruhsata aykırı şekilde imal, ithal veya ihracı, ülke içinde satışı, herhangi bir para karşılığı olmasa da başkalarına verilmesi, sevk edilmesi, nakledilmesi, depolanması, satın alınması, kabul edilmesi, bulundurulması ticaret suçunu oluşturur.

Özendirme ve Kolaylaştırma Suçu: Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırmak, özel yer, donanım veya malzeme sağlamak, kullananların yakalanmalarını zorlaştıracak önlemler almak suçtur. Esrar elde etmek amacıyla kenevir ekimi yasalarımıza göre suçtur ve cezai hükümler gerektirir.

Kullanım Suçu: Uyuşturucu madde kullanma ve kullanmak için bulundurma yasalarımıza göre suç olsa da ceza işlemleri, kişiye yüklenen bazı görevlerin yapılmaması durumunda başlatılır. Tedavi amacıyla kendiliğinden başvuran kullanıcıya cezai işlem yapılmaz.

Mücadele uygulaması

Uyuşturucuya karşı verilen mücadelenin etkinleştirilmesi; teknolojik imkanlar yardımıyla vatandaşlarımızın duyarlılığının ve toplumsal gözetimin artırılmasına ve toplumsal sorumluluk bilincine uygun şekilde kalıcı ve güçlü bir ortamın oluşturulmasına bağlıdır.

Bu yönde; uyuşturucu suçlarının önüne geçmek, suçu tüm delilleri ile ortaya çıkarmak, suçluları adalete teslim etmek, vatandaşların elektronik ortamda seri bir şekilde bildirimde bulunmasını sağlamak amacıyla, tamamen yerli bir yazılım geliştirilmiştir.

Bildirim yapan kişilerin kimlikleri kesinlikle gizli tutulmaktadır.

Google Play ve AppStore mağazalarından program indirilir.

Kayıt işlemi yapılır, sisteme girilen bilgiler veri tabanından doğrulanır.

Kullanıcılara ‘’SMS Doğrulama Kodu’’ gönderilir ve doğrulama kodu uygulamaya girilerek uygulama aktif hale getirilir.

Uyuşturucu satıcılarını gören vatandaşlar uygulamadaki butonuna dokunur, 155 acil yardım hattı en yakın ekibi bildirilen konuma sevk eder.

Uyuşturucu ile Mücadele Danışma ve Destek Hattı (Alo 191)

Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) (Alo 115)

AMATEM Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlıları Tedavi ve Araştırma Merkezleridir.

ÇEMATEM Çocuk ve Ergen Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleridir.

AÇIK KAPI Ayrıca, İçişleri Bakanlığımızca 15 Aralık 2017 tarihinde Açık Kapı Projesi hayata geçirilmiştir. 81 il valiliğinde ve 161 ilçe kaymakamlığında hizmet verilmektedir.

Gençlere tavsiyeler

* Müzik, sanat, spor, edebiyat veya merak ve yeteneklerinize göre herhangi bir alanda mutlaka bir uğraşınız olsun.

* İdealleriniz olsun.

* Dünyada yaşayan tüm insanların sorunlarının olacağını ve sorunlarınızla başa çıkabilmenin çok farklı yollarının var olduğunu bilin.

* Karşınızdaki kim olursa olsun HAYIR diyebilmeyi öğrenin, bu HAYIR sizi arkadaş ortamından koparacak dahi olsa da.

* Hiçbir anne veya baba, çocuğunun kötülüğünü istemez. Anne veya babanızın tavsiye ve tecrübelerine güvenin.

* Araştırın, sorgulayın. Özellikle madde kullanımı ve bağımlılığı alanında kulaktan dolma bilgilerle veya İnternet taramasıyla hareket etmeyin, profesyonel destek alın.

* Madde bağımlısı bir arkadaşınız varsa, tek başınıza yardım etmeye çalışmayın. Bunu başaramazsınız, başaramadığınız gibi kendiniz de bağımlı adayı olursunuz. Profesyonel desteğe başvurun.

* Madde kullanmanın tüm dünyada ve Türkiye’de yasaklanmış ve ceza yaptırımına bağlanmış bir suç olduğunu bilin. Her bağımlı potansiyel bir satıcıdır. Hukuki zorluklarla karşılaşabileceğinizin farkında olun, hayatınızı karartmayın.