Bağcılık ve işlevi
Bağcılık, ülkemiz tarımının önemli alt dallarından biridir. Asma, antik medeniyetlerden beri yetiştirilen; günümüzde gerek hobi gerekse ekonomik amaçla meyveleri ve yaprakları için en yaygın yetiştiriciliği yapılan bir bitkidir. Üzüm, gıda olması yanında ekonomik öneme sahiptir. Buna göre bağcılığın insan hayatında gıda (beslenme) ve ekonomik işlevi başlığı altında incelenmesi mümkündür.
İnsanın
büyüme, gelişme ve sağlıklı olarak yaşamını sürdürebilmesi için 50’den fazla
besin öğesine ihtiyaç olduğu bildirilmektedir. İnsanların gereksinim duydukları
bu besin öğeleri 6 grupta toplanmaktadır: Su, karbonhidrat, protein, yağ,
mineral maddeler ve vitaminler. Bu ana öğeler ise insan vücudunda değişik
organların çalışmasında farklı işlevleri olan farklı alt besin unsurlarından
oluşmaktadır. Farklı üzüm çeşitleri su, protein, karbonhidrat, yağ, mineral ve
vitamin ile enerji gibi besin unsurları değişik oranlarda içermektedir.
Özellikle renkli üzüm çeşitleri sağlık için çok faydalıdır. Gıda değeri yanında
ekonomik faaliyet olarak bağcılık tarım –özellikle
bitkisel üretim– içerisinde önemli bir yere sahiptir.
Ekonomik
işlevi
Bağcılığın ekonomik işlevi;
üzüm üretimi, dış ticaret içerisindeki payı, istihdam durumu, milli gelir
içerisindeki payı ve sanayiye ham madde sağlaması farklı yönlerden incelenebilir.
Ülkemizde
üzüm üretimi 2004 yılında 3.5 milyon ton iken 2020 yılında 400-500 bin ton
kadar artarak 4 milyon ton kadardır. Türkiye üzüm üretiminin %37.8’i
sofralık-çekirdekli, %11.65’i sofralık-çekirdeksiz, %11.79’u şaraplık, %12.65 kurutmalık-çekirdekli
ve %26.60 kurutmalık-çekirdeksiz (kurutmalık üzüm toplamı %39.25) üretiminden
oluşmaktadır.
Bu üretim miktarına göre ülke
ölçeğinde üzümün yeterlilik derecesi (%) %145,1 olarak belirlenmiştir. Kişi
başına yıllık ortalama üzüm tüketimi 26.6 kilogramdır.
Üzüm üretiminde 18 ilin Türkiye
üretimindeki payı %87.42’dir. Ülkemiz üretiminim %50’si Manisa ve Denizli’de
gerçekleştirilmektedir.
Ülkemizde üretilen üzümün
önemli bir kısmı ihracatta değerlendirilmektedir. Son yıllarda (2018-2019
verileri) toplam ihraç edilen üzüm miktarı 1.34 milyon ton kadardır. Yıllara
göre değişmekle birlikte toplam üretilen üzümün %30-35 kadarı ihraç
edilmektedir. Ülkemizin üzüm üretiminin fazlalığı nedeniyle yüksek bir ihracat
potansiyeli vardır. Üzüm ihracatının %65.1’i AB üyesi ülkelere yapılmaktadır.
Ülkemizde üzüm üretiminin
yaklaşık %50’si işlenerek tüketilmektedir. Üzüm kurutma, pekmez, şıra çeşitleri
gibi farklı basit veya karmaşık yöntemlerle işlenmektedir.
Üzüm (Bağcılıkla) ile ilgili
yukarda yazdıklarım yanında yetiştiricilik yapmak ve karşılaşılan sorunları
çözmek için oldukça fazla bilgiye gerek vardır. Tüm bunları bir kaynak olarak “Bağcılık” kitabında bir araya getirdik
(bk. https://www.nobelyayin.com/kitap_17316.html). Kitap hakkında şu bilgileri
paylaşmak mümkündür.
Yeni bir kitap
Bu çalışma bağcılık konusunda yeni bir
yaklaşımla yazılmış özgün bir kitaptır. Yüzyıllardan beri bilinse de günümüzde
bağcılık; biyoloji, teknoloji ve işletme anlayışındaki değişim sonucunda
geleneksel yöntemler yanında farklı yöntemlerin kullanıldığı bir yetiştiricilik
şekline dönüşmüştür. Bu kitap, bağcılıkla ilgili temel kavramların yanı sıra,
bağcılığın tarihçesi, önemi, yetiştirme teknikleri, karşılaşılan önemli
sorunlar ve çözüm yolları, üzümün muhafazası ve pazarlanması konularında
bilimsel değerlendirmeleri içermektedir. Kitap, asma yetiştirmek isteyenler, tarım
eğitimi alan öğrenciler ve yakın meslek dallarında çalışanların
yararlanabileceği bir kaynak niteliğindedir.
Kitabın; hedeflediği okur asma
yetiştiriciliğine farklı amaçlarla ilgi duyan ve bağcılığı öğrenmeyi isteyen
herkestir. Bağcılık kitabı, kendinden faydalanmak isteyenlere dost bir bakış
açısıyla, içeriği zengin ve sade bir üslup ile yazılmıştır. Kitabın ilgi
duyanlara yararlı olması bizim için büyük bir mutluluktur.
Son söz: Kitaplar kendisine sevgi ile yaklaşanlar için yol
göstericidir.
