Ashab-I Kehf Ve Birlikte Yaşama
Kahramanmaraş Valiliği, Kültür Müdürlüğü ve Kahramanmaraş Belediyesi tarafından ortaklaşa olarak düzenlenen Uluslar arası Ashab-ı Kehf Sempozyumu için Maraş'tayız. Birkaç gündür devam eden sempozyuma uluslar arası katılımlar vardı. İlk gün sempozyum Maraş'ın Afşin ilçesinde başladı. Eski ismi Efsus olan Afşin ilinde Ashab-ı Kehf'in mağarası bulunuyor. Ashab-ı Kehf külliyesi olarak düzenlenen mekan oldukça güzel. Mağarayı gezdik ve Ashab-ı Kehf ile ilgili oldukça detaylara inen bilgiler ve anlatılar dinledik. Bu vesile ile vali Şükrü Kocatepeile belediye başkanı Mustafa Poyrazve Kültür Müdürü Seydihan Küçükdağlıbeyler başta olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür etmek isterim.
Ashab-ı Kehf'in Anadolu'nun farklı yerlerinde makamları bulunmaktadır. Efes, Tarsus ve Afşin bunların başında gelmektedir. Maraş'ta düzenlenen bu sempozyum, aslında gerçek Ashab-ı Kehf'in geçtiği yerin Afşin olduğu önerisinin altını çizmeye çalışıyor. Kur'an-ı Kerim'de Kehf Suresinde bu olayın gerçek olduğu vurgulanır ve mağaraya güneş doğduğu bilgisi verilir. Buna dayanarak yerel yetkililer, kendi beldelerinde bulunan mağaraya güneşin girip girmediğini tespit için mahmeme açarlar. Mahkemenin tayin ettiği bilir kişiler, mağaraya güneşin doğduğu teşhisini yapar ve rapor verirler.
Ben bu sempozyumda, "Ötekini Anlamanın Bir ortodoksisi Kurulabilir mi" başlıklı bir bir tebliğ sundum. Tebliğim, tarihi bir olaya dayanarak bugün ötekini anlama ve birlikte yaşam problemlerine bir menfez açabilir miyiz sorusuna cevap aramaktadır. Bir başka deyişle, toplum içinde var olan farklılıkları, şiddet ve adaletsizliğe yol açmadan birarada yaşatmanın mümkün bir teorik zemini var mıdır? Bu zeminin oluşturulması, ilkesel ve prosedürel nitelikler kazanabilir mi? gibi iki önemli soruyu gündeme taşımaktadır.
Sorunun anlamlılığı ve güncelliği, hala içinden geçmekte olduğumuz süreçte Türkiye ve dünya ölçeğinde yaşanan derin krizlerin varlığı, özelde de Türkiye'de hala yaşanan etnisite problemleri ile ortaya çıkmaktadır. Ashab-ı Kehf kıssası, bu sorunlar karşısında bize nasıl bir menfez açabilir? Öncelikle belirtmeliyiz ki, Ashab-ı Kehf imanı için putperest imparator Dekyanus'a karşı direnen gençlerdir. Kur'an-ı Kerim, kıssada gençlerin sayısı, isimleri, köpekleri vb. teferruat üzerinde durulmasını eleştirir ve meselenin değersel ve etik boyutu ile ilgilenir. Ötekileştirme, baskı ve şiddeti negatif bir dille eleştirir. Bu konuda Ashab-ı Kehf, ötekileştirmenin, baskı ve şiddetin geldiği boyutları anlatması açısından önemlidir.
Kur'an, bize insanlar arasındaki her tür farklılıkların, Allah'ın ayetleri olduğunu, imtihan gerçeğinin altını çizdiğini anlatmaktadır. Tüm farklılıklar, Hucurat suresinde de belirtildiği üzere, insanların karşılıklı olarak kültürleşmesi ve etkileşimlerini sağlamaya yöneliktir. Bugün ulusçu, marksist, liberal ideolojiler ötekini anlamanın ve birlikte barış içinde yaşamanın imkanını bize sunacak enstrümanlardan yoksundurlar. Hatta tam tersine çatışma ortamını daha çok beslemektedirler. İslam, bu toplumsal barışı sağlayabilecek enstrümanlara ve ortak hafızaya sahiptir. Medine Vesikası ve Osmanlı'da çok farklı etnik ve dinsel farklılıkları biraraya gelmesi tarihsel tecrübemiz içerisinde çok önemli örneklerdir. Doğrusu ben kıssanın bu güncel boyutları üzerinde durulmasının daha anlamlı olduğunu düşünüyorum.
Bu arada Kahramanmaraş'ın güzelliklerinden bahsetmeden geçmek olmaz. Dulkadir Oğulları döneminden kalma Ulu Cami, Sütçü İmam'ın kabrinin de bulunduğu Çınarlı Cami, Kale, kapalı çarşı ziyaret edilmesi gereken öncelikli mekanlardır. Öte yandan Kahramanmaraş deyince, dondurma ve biberi de söylemeliyiz. Belki bunlara yörenin ilginç tatları olan pestil, tarhana (firik), fıstık ve ezmesini de eklemeliyiz. Burada gerçek bir dondurma yeyince, daha önce yediklerinize ne isim vereceğinizi düşünüyorsunuz? Bir de Kahramanmaraş'tan çok yazar ve şair çıkar. Havasından mı suyundan bilinmez? Ama buradan Necip Fazıl, Abdürrahim Karakoç ve Rasim Özdenören'e selamlarımızı gönderelim. Bir de Anadolu'nun mütevazi insanları Kahramanmaraşlılarau2026
