Asgari ücreti belirleyecek unsurlar

Asgari Ücret Tespit Komisyonu bu hafta toplanıyor.

Gelen haberlere göre 1 Ocak 2022 tarihi itibarıyla uygulanacak asgari ücret rakamına ilişkin hükûmetin kararı kesinleşti.

Enflasyonun üzerinde olacağı vaadine bakılırsa geçen yıl yüzde 21,56 oranında yapılan artış kadar zam yapılması gerekiyor.

1 Ocak 2021 yılında 2 bin 825 lira 90 kuruş olarak belirlenen asgari ücret zamanında dolar kuruserbest piyasada 7,43 lira tutarındaydı.

Bugün ise 1 ABD dolarının 13 TL’yi geçmesi an meselesi...

Çalışanın alım gücünün korunması için, asgari ücret belirlendikten sonra doların yükselmesiyle asgari ücretlilerin kullandığı temel tüketim ürün ve hizmetlerine gelen artışlarında öngörülmesi gerekiyor.

“Yeni bir şey deniyoruz”diye ifade edilen “düşük kur, yüksek ihracat” hedefinin kurdaki stabiliteyi ortadan kaldırdığına ilişkin birçok açıklama yapılıyor.

Fiyat istikrarının sağlanmaması asgari ücretin belirlenmesini de zorlaştırıyor.

Asgari ücrete yapılacak zam sonrasında gelebilecek yeni bir kur şokunun ardından ortaya çıkacak yeni bir zam dalgasının sonuçları kestirilemiyor.

Merkez Bankası uygulama olarak bu zamana kadar uluslararası sistemden kaynaklanan fiyat dalgalanmalarına müdahale etmeyerek kurun kendi dengesine gelmesini bekledi.

Yeni salgın ihtimallerinin yanı sıra FED’in (ABD Merkez Bankası)faiz artırımı ile ABD enflasyonunu dengelemek istemesinin Türkiye’ye getireceği sonuç da şu aşamada öngörülemiyor.

Zira uluslararası arenada büyük oyunlar dönüyor.

ABD, petrol fiyatlarının yükselişine bağlı olarak Biden döneminde vaat edilen yeşil dönüşümü yapacak imkânı sağlarken bir yanda da Çin’in rekabetçi üretim gücünü enerji kalemindeki yükseklikle yok etmeye çalışıyor.

Dünyanın en büyük petrol üreticisi ABD’nin her koşulda kazandığı bu düzende Çin’in Yuan’ı rezerv para yapmak için tetikte beklemesi de bambaşka bir dengeyi oluşturuyor.

ABD’de artan enflasyonun daha da artması için mal tedariği noktasında kontrollü davranan Çin, bu yolla tüm dünyayla birlikte ABD ekonomisindeki enflasyonu da yükselterek ABD’nin getireceği faiz artırımına karşı Yuan’ı rezerv para olarak dünyaya sunmak istiyor.

Buna karşı ise ABD’den faizin yüzde 4’ün üstüne çıkarılmayacağı yönünde beyanatlar gelmeye başladı.

ABD’nin gelenekselleşen Ortadoğu’dan çıkma arzusunun bölge üzerine getirdiği umursamazlık Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’ın Türkiye ile iyi ilişkiler geliştirmesine bile neden olduysa Çin’in bu bölgedeki petrol gücünü lehine çevirecek anlaşmalarla Ortadoğu’ya girmesine ne engel olabilir ki?

ABD dolarını rezerv para yapan petrol ve altının dolar karşılığıbelirlenmesi zorunluluğu bir anda, elden avuçtan kayıp gidebilir.

Avrupa ile ticaret anlaşmasının askıda kalması Çin’e zarar verse de AB ülkelerine de zarar veriyor.

Yakın zamanda ABD’den sonra Avrupa Birliği’nde de baş gösterecek enflasyon sorununda Çin’den rol kapmaya çalışan Türkiye’nin ortaya koyduğu düşük kur politikası,Avrupalı şirketlerin Türkiye’deki üretim firmalarını satın almasına neden olabilir.

Zor bir planın devreye girmesi yabancı şirketler tarafından uluslararası hukuk kurallarına uyulacağı güvencesinin verilmesi isteğini beraberinde getirebilir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Türkiye’ye baskı yaptığı kararlar masaya konabilir.

Bu kadar bilinmeyenin olduğu bir zamanda asgari ücreti belirlemek oldukça zor olacak.