Aralık enflasyonu beklentilerin üzerinde arttı

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre; tüketici fiyat endeksi (TÜFE) 2021 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 13,58, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 36,08, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 36,08 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 19,60 oranında arttı.

Beklentiler ise aylık artışın yüzde 5,5-14,5 aralığında olacağı yönündeydi. Enflasyonu etkileyen unsurların artması ve bunların bir bölümünün yurt dışı kaynaklı olması tahminlerde sapmalara neden oluyor. Hatırlayacağınız üzere önceki yıllarda enflasyon beklentileri çok daha dar bir aralıkta değer alırdı. Bu ay enflasyondaki artış ise en yüksek tahmine yakın bir seviyede gerçekleşmiş.

Aralık 2021'de, endekste kapsanan 415 maddeden, 18 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 33 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 364 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti. Enflasyon sepetindeki 100 maddeden 87’sinin fiyatının arttığı ve yayılım endeksinin yükseldiği görülüyor.

Yıllık en düşük artış yüzde 8,76 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 17,23 ile eğitim, yüzde 20,02 ile alkollü içecekler ve tütün ve yüzde 20,13 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 53,66 ile ulaştırma, yüzde 43,80 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 40,95 ile ev eşyası oldu.

Ana harcama grupları itibarıyla Aralık ayında en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0,13 ile eğitim, yüzde 3,55 ile sağlık ve yüzde 3,65 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, 2021 yılı Aralık ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 28,49 ile ulaştırma, yüzde 16,54 ile ev eşyası, yüzde 15,99 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

Aralık ayı enflasyonunda ulaştırma, ev eşyası ve gıda ve alkolsüz içecekler ana harcama gruplarındaki fiyat artışlarının etkisi net bir şekilde görülüyor. Kasım ve Aralık aylarında yükselen döviz kurları özellikle bu ana harcama gruplarını olumsuz yönde etkiliyor.

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de(B) 2021 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 13,90, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 34,89, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 34,89 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 19,55 artış gerçekleşti.

Kur geçişkenliğinin daha belirgin görüldüğü çekirdek enflasyonda, gıda gibi mevsimsellik özelliği gösteren ya da enerji gibi dışsal faktörlere bağlı olan kalemler dahil edilmiyor. Böylece çekirdek enflasyonda manşet enflasyonda görülen geçici dalgalanmalar arındırılıyor. Aralık ayı çekirdek enflasyonundaki güçlü artış, enflasyondaki yükseliş eğiliminin önümüzdeki dönemde de devam edebileceğine işaret ediyor.