Ar-Ge İçin Yapılan Harcamalar Yüzde 21,6 Arttı
Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK), Merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetleri için yapılan harcamalara ait verileri yayımladı. Rakamlara geçmeden önce, Ar-Ge yani araştırma ve geliştirme kavramının mevzuattaki tanımını hatırlayalım.
Araştırma ve geliştirme faaliyeti (Ar-Ge): Araştırma ve geliştirme, kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre uyumlu ürün tasarımı veya yazılım faaliyetleri ile alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir belirsizliğe odaklanan, çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan faaliyetlerdir. (5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun)
Merkezi yönetim bütçesi üzerinden gerçekleştirilen hesaplamalara göre 2018 yılında Araştırma Geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri için bir önceki yıla göre %21,6 artışla 13 milyar 24 milyon TL harcama yapıldı. Bu sonuca göre 2018 yılı merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetleri için gerçekleştirilen harcamaların Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içerisindeki oranı %0,35, merkezi yönetim bütçe harcamaları içerisindeki payı ise %1,4 oldu.
Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak yapılan tahmini sonuçlara göre ise 2019 yılı merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge için tahsis edilen başlangıç ödeneği 15 milyar 597 milyon TL oldu.
Ar-Ge faaliyetlerine yönelik vergi indirim ve istisnalarının toplamı yani dolaylı Ar-Ge desteği 2018 yılında 4 milyar 599 milyon TL oldu.
Merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge için ayrılan başlangıç ödenekleri sosyo-ekonomik hedeflere göre sınıflandırıldığında, 2019 yılı için en çok ödenek %40,4 ile genel bilgi gelişimi (genel üniversite fonlarından finanse edilen) için tahsis edildi. Bunu %34,4 ile savunma, %6,8 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, %4,3 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen) ve %4 ile eğitim takip etti.
Geçmiş yıllara bakıldığında, 2008’de 2 milyar 671 milyon TL, 2014’te 6 milyar 733 milyon TL, 2015’te 8 milyar 037 milyon TL, 2016’da 9 milyar 116 milyon TL, 2017’de 10 milyar 710 milyon TL Ar-Ge harcaması yapıldığı görülüyor.
Düşük teknoloji yoğunluklu sanayilerin ağırlıklı olduğu ülkemizde, Araştırma Geliştirme faaliyetleri için yapılan harcamaların her yıl artış göstermesi oldukça önemli. Çünkü düşük teknoloji ile üretilen ürünlerin katma değeri de doğal olarak düşük oluyor.
Örneğin, 2017 İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde yer alan firmaların teknoloji yoğunluklu sektör grupları itibarıyla yaratılan katma değer dağılımına baktığımızda bu net bir şekilde görülüyor.
Düşük Teknoloji Yoğunluklu Sanayiler yüzde 46,2 , Orta-Yüksek Teknoloji Yoğunluklu Sanayiler yüzde 27,2 , Orta-Düşük Teknoloji Yoğunluklu Sanayiler yüzde 23,4 , Yüksek Teknoloji Yoğunluklu Sanayiler ise yüzde 3,1.
Bu oranlar son derece düşük. Küresel anlamda rekabet edebilmemiz için yüksek teknolojiye dayalı, katma değeri yüksek, inovatif ürünlerin üretimine ağırlık vermemiz gerekiyor.
