Anadolu’nun giriş kapısı; ERZURUM
Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği’nin 6. İstişare ve Değerlendirme Toplantısı için Erzurum’daydık. Erzurum Şube Başkanımız Murat Ertaş’ın ev sahipliğinde hem toplantımızı yaptık, hem de Erzurum’u gezdik. Anadolu’nun giriş kapısı Erzurum’dan aklımızda kalanlar…
Özü sözü doğru, zalimin karşısında mazlumun yanında olan, geleneklerine bağlı törelerine saygılı, üstünken ve güçlüyken bile hoşgörülü, yalansız, riyasız, merhamet sahibi, saygılı, kibar, naif, mert, cesur, hangi şartlar altında olursa olsun hak ve hakikatin müdafisi tığ gibi delikanlısıyla Dadaştır Erzurum.
Ahi Toman Babasıyla sırdaştır Erzurum.
İbrâhim Hakkı Efendi, Ömer Nasuhi Bilmen ve Hattat Hasan Çelebi ile gardaştır Erzurum.
Yüzyılların deneyimlerinden süzülerek biçimlenmiş, şiiri, müziği ve hikâye anlatımı olan âşıklık geleneğiyle ve öncüleri Emrah, Sümmani, Reyhani, Mustafa Ruhani, Mevlüt İhsani ve Nihani’siyle aşktır Erzurum.
“ Gece yar hanesinde / Yastığım bir taş idi / Altım çamur üstüm yağmur / Gine gönlüm hoş idi” ve “Kırmızı gül demet demet / Sevda değil bir alamet / Gitti gelmez o muhannet / Şol Revan'da balam kaldı” türküleriyle Kırmızı Güldür Erzurum.
“Avrat vardır arpa unundan aş yapar, avrat vardır dolu ambarı boş yapar”, “Ucuz etin tiridi olmaz”, “Sen ağa ben ağa inekleri kim sağa”, “Geven ne ki gölgesi ne ola” gibi atasözleriyle özümdür Erzurum.
Köse Hikâyesiyle masaldır Erzurum.
“Bemirat tahtasına uzanasan”, “Ayağın daşli gözün yaşli ola”, “Yarı yolda galasan”, “Sufatın arkan döne” sözleriyle ahtır Erzurum.
“Dinleyin Erzurum methin edeyim / Nice yüz bin cânı var Erzurum‟ un / Yârân-ı ahbâba vasfın edeyim / Önünde bir kanı var Erzurum’un” dizelerinde şiirdir Erzurum.
Tebriz Kapı, Erzincan Kapı, Kavak Kapı, Kars Kapı, Yeni Kapı, İstanbul Kapı, Kilise Kapı ve Gürcü Kapı'sıyla Doğunun Sınır Taşıdır Erzurum.
Taşhan’ıyla çarşı pazardır Erzurum.
Kırkçeşme Hamamı, Murat Paşa Hamamı, Şeyhler Hamamı, Tahta Hamamı, Lala Mustafa Paşa Hamamı (Çöplük Hamamı), Erzurum Hamamı ( Pastırmacı - Fuadiye), Çifte Göbek Hamamı, Hanım Hamamı, Saray Hamamı ve Boyahane Hamamı ile hardır Erzurum.
Ehramıyla, cecimiyle, ardır Erzurum.
Ilıca, Pasinler, Köprüköy, Akdağ, Olur ve Hızırilyas kaplıcaları ile nardır Erzurum.
Palandöken’i ile kardır Erzurum.
Kahramanlık duygu ve düşüncesini sergilemek amacı ile oynanan seyirlik oyunlarıyla bardır Erzurum.
Doğu Anadolu’da nadide bölge jeolojisinin bir hediyesi gibi duran Narman Peri Bacaları ile sırdır Erzurum
Kanyonuyla yardır Erzurum.
Arkeoloji Müzesi, Anadolu’da bulunan kapalı avlulu medreselerin en büyüğü Türk-İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi (Yakutiye Medresesi), Atatürk Evi Müzesi ve Erzurum Kongresinin toplandığı ilk bina 23 Temmuz Erzurum Kongre Binası Resim Heykel Müzesi ve Galerisi ile tarihtir Erzurum.
Aziziye Tabyası, Mecidiye Tabyası, Büyük Palandöken Tabyası, Kiremitlik Tabyası gibi 21 tabyasıyla şehittir Erzurum.
Mahmutpaşa Türbesi, Cimcime Hatun Kümbeti, Karanlık Kümbet, Ebu İshak Karizuni Türbesi, Adsız Türbe, Gümüşlü Kümbetiyle türbedir Erzurum.
Alvarlı Muhammed Lütfi, Abdurrahman Gazi Hazretleri, Habip Baba, Osman Efendi, Taşkesenli Ahmed Efendi, Cafer Efendi ve Abbas Mehdi’siyle velidir Erzurum.
Ahmediye Medresesi, Çifte Minareli Medrese, Yakutiye Medresesi ve Şeyhler Medresesi ile İlimdir Erzurum.
Kale Mescidi, Ulu Camii, Ayaz Paşa Camii, Lala Paşa Camii, Boyahane Camii, Caferiye Camii, Gürcükapı Camii, Murat Paşa Camii ve Ali Paşa Camii gibi Mülk-ü İslam’ın kilidi camileri ile ezandır Erzurum.
Eşsiz doğa güzelliklerini gözler önüne seren Narman beş Gölleri ile candır Erzurum.
Coşkun aktığı güneşli günlerde kendisini ziyarete gelenlere gök kuşağı ziyafeti sunan Tortum Şelalesi ile canandır Erzurum.
Küçüklü büyüklü tepeler arasında turkuaz renkli volkanik Yedi Gölleriyle şandır Erzurum.
Bozulmamış doğa harikası Hınıs Kanyonuyla tabiattır Erzurum.
Dünyanın en derin ve en hızlı akan nehirlerinden biri Çoruh Nehri ile çiledir Erzurum.
Siyah inci Oltu taşıyla, Bardız ve Gökşen kilimiyle, altın ve bakır işlemeciliğiyle süstür Erzurum.
Cağ Kebabı, ayran aşı, dut çullaması, lor dolması, ketesi böreğiyle hazdır Erzurum.
Kadayıf dolmasıyla nazdır Erzurum.
Tarihi doğasıyla, dadaşı gardaşıyla, bugünü yarınıyla Mevla’ya emanettir Erzurum.
