Altın ihracatı ihracat sayılır mı?
Türkiye İhracatçılar Meclisi(TİM) ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı dış ticaret verileri farklılık arz ediyor.
En son Temmuz ayı istatistiklerinde bu farklılık dikkat çekici boyuta ulaştı.
TİM, Temmuz ayı ihracatını 8 milyar 779 milyon dolar olarak duyururken Bakanlık, 9 milyar 857 milyon dolar olduğunu açıkladı.
Arada 1 milyar 79 milyon dolara varan bir fark söz konusu.
Sebebi külçe altın.
Külçe altın ihracatı TİM'in kayıtlarına girmiyor.
Çünkü işlenmemiş ve ham olarak satılan külçe altın mal diye tanımlanmıyor.
Buna karşılık Gümrük ve Ticaret Bakanlığı sınır kapılarından çıkış yapan altın dahil tüm ihracat kalemlerini hesaba katıyor.
Temmuz ayında 923 milyon dolar değerinde altın ihraç edilmiş.
Açıklanan gerekçe ile TiM kayıtlarında bu rakam yer almıyor.
Es geçilecek bir tutar değil.
Otomotiv sektörünün ardından ikinci en büyük ihracat kalemini oluşturuyor.
İhracattaki değişimleri geçmiş dönemlerle mukayese ederken yanıltıcı yorumlara sebebiyet verebilecek boyutta.
Şöyle ki;
TİM verilerine göre Temmuz ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18 azalmış görünüyor.
9 günlük Ramazan Bayramı tatilinin ihracatı olumsuz etkilediği söyleniyor.
Yine de çok sert düşüşü izaha yetmiyor.
Oysa Bakanlık verilerine göre düşüş daha sınırlı ve makul, yüzde 11,5 düzeyinde kalmış.
Rakamları değerlendirirken hangi oranı esas alacağız?
Ya da daha net anlaşılması için soruyu şöyle de sorabiliriz:
Altın ihracatı ihracat sayılır mı?
İşlenmiş altının ihracat sayılacağı hususunda bir tereddüt yok ama külçe altında soru işaretleri var.
Kimleri altının bir işleme tabi tutulmadığı için satışının ihracat sayılmayacağını, bir ödeme aracı olduğunu savunuyor.
Nitekim TİM bu gerekçe ile kayıtlarında göstermiyor.
Öte yandan altınla ilgili işlemler muhasebeleştirilirken "mal" olarak kabul edilir ve ihracat-ithalatında gümrük beyannamesi düzenlenir.
Bu suretle altın, ihracat ve ithalat kalemleri içerisine girmiş olur.
Eğer altın ihracatı ihracat sayılmayacak ise ithalatı da ithalat sayılmamalıdır.
Dış ticaret dengesi irdelenirken bu husus göz önünde bulundurulmalıdır.
***
Söz dış ticaret dengesinden açılmışken Temmuz ayı istatistiklerine de değinelim.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre dış ticaret açığı yüzde 32 düşüşle 4 milyar 784 milyon dolar oldu.
İhracatın yüzde 11 azalmasına karşılık ithalatın yüzde 19 düşmesi, dış ticaret açığını ciddi oranda geriletti.
Son 12 aylık dönemde de dış ticaret açığının yüzde 29,1 oranında azaldığı görülüyor.
Ancak bu daralma da, ihracat artışından değil, ihracatın yüzde 5,4 azalmasına mukabil ithalatın yüzde 13,6 oranında küçülmesinden kaynaklanmıştır.
Makbul olan açığın ihracat artışıyla kapanmasıdır.
Diğer bir ifade ile dış ticaret hacminin daralması dış ticaret açığındaki makasın kapanmasını sağlamıştır.
