ABD ile 14 Yıl Öncesi ve Bugün
ABD Başkan Yardımcısı önceki gün Türkiye'ye yaptığı darbe girişimi sonrası ziyaret beni 14 yıl öncesine götürdü. Yine bir ABD Başkan Yardımcısı Türkiye'ye gelmişti. 19 Mart 2002 günü. 2. Körfez savaşı öncesi bir nevi çalışma ziyareti idi. Hatta kabul makamında o vardı. Çünkü Ankara Hilton Otelinin 6 ve 7 Katları tamamen kapatılmış bir nevi küçük beyaz saray statüsüne getirilmişti. O zaman Başkan 2. Bush vardı. Fakat Başkan'dan çok Başkan Yardımcısı Cheney önemliydi. 2. Bush dan fazla onun forsu geçiyordu.
Onun gelişi olay olmuştu. Gündemde onun gelişinden başka bir şey yoktu. Türkiye ona kilitlenmişti. Anlayacağınız Başkan'dan daha büyük önem veriliyordu. O dönem de Parlamento Muhabirliği yapıyoruz. Alanımız siyaset ama, konu 2. Körfez savaşı olunca Meclis'i de bizi de ilgilendiriyor.
İktidarda 3'lü koalisyon var ve Türkiye 21 Şubat ekonomik krizinin etkisinde. Siyasi istikrar ise yok. ABD'nin Irak'a müdahalesi ise gündemde. Türkiye'nin tutumu ise net değil. Ekonomik krizin devam etmesinden dolayı Türkiye ithal bakan ve başbakan yardımcıları bile bulunduruyor. O nedenle Cheney'nin gelişi medya tarafından göklere çıkarılıyor. Lobiler gövde gösterisi yapıyor. Cheney en yüksek protokolle karşılanmıştı. Gerçi cılız sayılacak sol örgütlerin Güvenpark'ta protestoları oldu ama.
Cheney'nin esas görüşmeleri ne Başbakanlıkta ne de Cumhurbaşkanlığında oldu. Asıl görüşme Cheney'nin kaldığı adeta yavru Beyaz saray halindeki Hilton Oteli'nde gerçekleştirildi. Aslında orada Cheney Irak'la ilgili planları Türkiye'ye dikte etti. Bölgeye yakın olduğu için uygulanacak olan harekatın uygulama planlarını masaya yatırdılar.
O gün yaşanan görüşme notları bize iddia olarak gelse de Türk siyasi hayatında kaosa sürüklenen gelişmelerin kaynağı olduğu sonradan ortaya çıktı. Enteresan bir bilgi notu aktarmakta yarar var; Hilton Oteli'nin sanıyorum 6. Katında Cheney'nin odasında zamanın Başbakan'ı Bülent Ecevit, Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan, Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz, Genelkurmay Başkanı Kıvrıkoğlu'nun katıldığı Irak hareketi konusunda Türkiye'nin yapması gerekenler üzerinde toplantı yapılıyor. Toplantının başında Ecevit Irak harekatı konusunda Türkiye'nin çekincelerini sıralıyor. Ecevit'in bu çekincelerine Genelkurmay Başkanı da katılıyor. Bu arada Cheney çantasından bir dosya çıkarıyor. Bu dosyayı önlerine atarak 'Bu kadar borcu alırken bize mi sordunuz?'diyor. Ortalık buz kesiyor. Herkes susuyor. Çıt çıkmıyor, tabii Başbakan dahil kimseden. Sonra Irak operasyonun detaylarına geçiliyor ve görüşülüyor.
Fakat Cheney Ecevit'in çekincelerini bir kenara not ediyor. Aynı zamanda da Ecevit'i. Bu görüşmeden sonra çok geçmiyor. Mayıs ayı içinde Başbakan Bülent Ecevit soğuk algınlığı için Başkent Hastanesine gidiyor. Ne oluyorsa uzun süre Hastane'de kalıyor. Durumu iyileşecek yerde kötüleşiyor. Kemikleri kırılmaya başlıyor. Koruması tarafından uygulanan yanlış tedavi fark edilince Hastane'den kaçırılarak evine götürülüyor. Böylede bırakılmıyor aradan 2 ay sonra partisi en yakın adamı diye bilinen Hüsamettin Özkan tarafından parçalanıyor.
Şimdi 14 yıl sonra yine bir Başkan Yardımcısı ve ABD destekli başarısız darbe girişi sonrası ziyaret. Karşılama en düşük düzeyde. Aynı zamanda sanki tembihlenmiş gibi herkese gülücükler dağıtan bir sima. Aslında suçluluk psikolojisi içinde bir tavır. Görüşmelerin temasların içeriğine girmeye gerek yok.
14 Yıl sonra Türkiye'nin konumu nedir? O günkü gibi değil. Daha bir süre önce püskürtülen bir darbeden çıkmış Türkiye ABD'ye açık ve aşikar şekilde mesajlarını veriyor. Bir tarafta daha dün Darbe girişimin kaynağı Türk Ordusu Suriye içlerine hem hava hem karadan harekat yapıyor. ABD planlarının tam ortasına bombalar atıyor. Diğer taraftan Cumhurbaşkanı açıkça bölgede Türkiye'nin yeni ve geri dönülmez misyonunun ilklerini açıklıyor.
Türkiyesiz Ortadoğu planlayan ABD ve dünyaya açıkça meydan okuyan bir konuma geliyoruz. Hiç kimse hesaplarından vazgeçmeyecektir. Ama Türkiye birlik ve beraberliğini sağlamlaştırdıkça herkes hesaplarına çeki düzen verecektir.
Cuma'nın hayrı üzerinize olsunu2026
