3 KRİTİK VERİ AÇIKLANIYOR
ABD'de ikinci çeyrek büyüme verisinin pozitif gelmesiyle birlikte ekonominin beklenenden hızlı toparlanacağı görüşünün hakim olması, ABD Merkez Bankası'nın(FED) faizleri daha erken artıracağına ilişkin endişeleri güçlendirdi.
Bunun etkisiyle küresel piyasalarda geçen hafta başlayan dolar fırtınası bu hafta dadevam etti.
Özellikle Kırılgan Beşli olarak nitelenen Brezilya, Endonezya, Hindistan, Güney Afrika ve Türkiye para birimleri karşısında değer kazandı.
Son bir ayda dolar karşısında en çok değer yitiren para birimi Brezilya Reali ve Rus Rublesi'nden sonra TL oldu.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın günlük döviz satışını 10 milyon dolardan 40 milyon dolara çıkarması ve ayrıca TL likiditesini sıkıştırmak için ortalama fonlama maliyetini yüzde 8,30'dan yüzde 8,60'a yükseltmesi de doların ateşini söndürmeye yetmedi.
Dolar 8 ayın en yüksek seviyesi olan 2,29 TL'ye çıktı,2,30'a dayandı.
Peşinden faizler de yükseldi.
10 yıllık gösterge tahvil faizi 5 ay sonra ilk kez çift haneyi görürken, 2 yıllık gösterge faizi yüzde 9,58'den yüzde 9,93'e tırmandı.
BİST 100 Endeksi ciddi oranda kan kaybetti.
Önümüzdeki günlerde piyasaların nasıl bir yol izleyeceğini belirleyecek 3 kritik veri bugün açıklanıyor.
Birincisi, ABD eylül ayı tarım dışı istihdam verisi.
200 binin üzerinde gelmesi halinde doların 2,30 TL'yi aşması mümkün.
İkincisi enflasyon.
Yılsonu enflasyonunun çift haneye ulaşıp ulaşmayacağına dair önemli ipucu verecek.
Öte yandan petrol fiyatlarındaki gerileme ve iç talebin daralması enflasyonu dizginleyecek faktörler olarak dikkat çekerken, elektrik ve doğalgaza yapılan zamların ise aksi yönde tesiri olacaktır.
Üçüncüsü; uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'in Türkiye'nin kredi notunu açıklayacak olması.
Resmi otoriterler ciddiye almadıklarını ifade etseler de, güvenilirlikleri sorgulansa da maalesef hala reyting kuruluşlarının raporları piyasalara yön vermektedirler.
Halen BBB- notuyla "yatırım yapılabilir" kategorisindeki Türkiye'nin notu düşürülmese bile görünümü negatife çevirmesi piyasalarda yeni bir sarsıntıya neden olabilir.
Ancak uzmanlar, düşük büyüme, enflasyon, cari açık, jeopolitik riskler ve dış finansman ihtiyacı gibi olumsuz faktörlerin Fitch'in raporunda yer alacağı, ama notta bir değişiklik olmayacağı öngörüsünde buluyorlar.
Fitch'ten sonra 21 Kasımda Standart&Poor's, 5 Aralıkta Moody's de Türkiye'nin notunu açıklayacak.
Bu notların borsa, kur ve faizler üzerinde olumlu ya da olumsuz baskılar yapacağı muhakkak.
Sanayi üretimi odaklı yüzde 6-7 oranında büyüyen ve dış kaynağa daha az bağımlı bir ekonomik modeli hayata geçirmediğimiz sürece bu tür baskılara maruz kalmamız kaçınılmazdır.
Son zamanlarda ekonomi yönetiminin bunu sağlayacak tedbirlere başvurulacağına yönelik beyanları memnuniyet verici.
Bu hedefi gerçekleştirebilmek için ise, başta eğitim olmak üzere yapısal reformların uygulamaya konulması gerekiyor.
