Dolar (USD)
34.57
Euro (EUR)
36.00
Gram Altın
3017.21
BIST 100
9549.89
02:17 İMSAK'A
KALAN SÜRE
04 Eylül 2021

2021 Yılı Büyüme Tahminleri Yükseldi


Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre; 2021 yılı ilk çeyrekte yüzde 7 artan Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH), ikinci çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 21,7, bir önceki çeyreğe göre ise yüzde 0,9 arttı. Böylelikle Türkiye ekonomisi yılın ilk yarısında yüzde 14,35 büyümüş oldu.

Büyüme oranlarının açıklanmasının ardından Türkiye ekonomisinin 2021 yılı büyüme tahminleri de yukarı yönlü revize edildi. Uluslararası kuruluşlardan Moody's Türkiye için 2021 yılı GSYH büyüme tahminini yüzde 5'ten yüzde 6'ya, Goldman Sachs yüzde 7,5'ten yüzde 9,5'e, JP Morgan ise yüzde 6,8'den yüzde 8,4'e yükseltti.

Türkiye'nin potansiyel büyüme oranı yüzde 5 civarında. Geçmiş yıllara ait verilere bakıldığında çift haneli büyüme oranlarının gerçekleştiği yılların 1929 (Büyük Buhran), 1946 (II. Dünya Savaşı sonrası) gibi büyük felaketlerin yaşandığı dönemler olduğu görülüyor. Benzer bir durumu küresel salgın nedeniyle bugün biz de yaşıyoruz. O yüzden bu yüzde 21,7’lik büyüme oranını ekonomik kalkınmadan ziyade düzlüğe çıkış olarak görmemiz daha doğru olacaktır. Aksi halde bu yüksek büyüme oranının ülkede yaşayan her bir bireye aynı ölçüde yansımasını bekleriz-ki bu yanlış bir değerlendirme olur.

GSYH hesaplanırken üretim, harcama ve gelir olmak üzere 3 yöntem kullanılıyor.

Büyümenin harcama kompozisyonu incelendiğinde; yerleşik hanehalklarının tüketim harcamaları, 2021 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 22,9, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 4,2, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 20,3, mal ve hizmet ihracatı yüzde 59,9, ithalatı ise yüzde 19,2 arttı.

GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; hizmetler yüzde 45,8, sanayi yüzde 40,5, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 32,4, inşaat yüzde 3,1 ve tarım, ormancılık ve balıkçılık yüzde 2,3 arttı. Finans ve sigorta faaliyetleri ise yüzde 22,7 azaldı.

Gelir yöntemiyle GSYH birleşenleri ise; işgücü ödemeleri, ikinci çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 36,1, net işletme artığı/karma gelir yüzde 78,2 arttı.

Genel olarak bakıldığında, kredi genişlemesiyle hanehalklarının tüketim harcamalarının arttığı, yoğun dış talep doğrultusunda ihracatın katkısı ve yatırımların güçlü bir şekilde devam ettiği görülüyor.

Salgın döneminde faaliyetlerine ara vermeyen sanayi ve Haziran ayında tekrar açılan hizmet, en çok büyüyen sektörler olarak karşımıza çıkıyor. İnşaat ve tarım sektörü ise ortalamanın oldukça altında kaldı. Bu duruma neden olan unsurların başında inşaat maliyetlerinin artması, kuraklık ve tarım girdi fiyatlarının yükselmesi geliyor.

Bir ekonomide her gösterge aynı anda olumlu bir tablo çizemiyor. Örneğin rekor kıran ihracat rakamlarında TL’nin değer kaybetmesiyle ucuzlayan ihraç malları önemli bir rol oynuyor. Diğer yandan döviz kurunun yüksek olması da üretici fiyatlarına, sonrasında da tüketici fiyatlarına yansıyor. Bu da, özellikle ücretli kesimin alım gücünü azaltırken büyümeden aldıkları payı da düşürüyor.