Yunus Emre'yi daha yakından TANIMAK!
SÜLEYMAN KARAKULLUK
YUNUS Emre araştırmaları denince benim ilk aklıma gelen isim Mustafa Tatcı beyefendi oluyor. Sayın Tatcı, son olarak iki ciltlik yeni bir esere daha emek verdi.
2000 sayfalık bir yekûn teşkil eden Yûnus Emre kitabı; Mustafa Tatcı'nın 35 yıldır her bulduğu yeni bilgi ve belgelerle gelişerek ve genişleyerek vücud buldu.
Bu kitap Yûnus Emre'yi bütün vecheleriyle sunmasının yanında aynı zamanda Türk kültür, edebiyat ve tasavvuf tarihinin bir arkeolojisini çıkarmakta; Yûnus Emre'den sonra şekillenen ve yüzyıllarca berrak bir su gibi akarak günümüze ulaşan, dünyanın en büyük edebiyat geleneklerinden biri olan "Türk tasavvuf edebiyatı"nın köklerini de ortaya koymaktadır. Diğer taraftan minyatür sanatçılarının bu kitap için özel olarak yaptığı minyatürler, Yûnus Emre’nin daha iyi anlaşılması için hazırlanan bir sözlük ve Yûnus Emre’nin eserlerinde geçen kavramlardan inşa edilen kapsamlı bir dizin, kitabı içerik ve estetik bakımından daha da zenginleştirmiş.
Kitabını anlatıyor
Mustafa Bey, 2 ciltlik bu eseri tanıtırken şu bilgileri veriyor bizleri:
"Birinci cildin ilk kitabında Yûnus Emre’nin hayatı, şahsiyeti, dili, san‘atı incelenmiş ve şiirlerinde zikrettiği kavramların sistematik tahlilleri yapılmıştır. İlk kitabın ilk bölümünde Yûnus'un hayatı, tarihî ve menkabevî kaynaklardan derlenen bilgiler ışığında yeniden yazılmış. Bu bölümde Yûnus’u ortaya çıkaran kültür havzası da (Ahmed Yesevî, Tapduk Emre, Hacı Bektaş-ı Velî, Mevlânâ, Sarı Saltuk, Barak Baba) etraflıca incelenmiştir. İkinci kısımda, Yûnus'un eserleri, eserlerinin şekil ve muhtevâsı, dili ve san‘atı ele alınıp işlenmiştir. Eserin en orijinal bölümünü teşkil eden üçüncü kısımda ise şiirlerdeki "dinî ve tasavvufî" kavramlar tahlil edilmiştir. Bu kavramlar, beş yüzden fazladır. "Yûnus Emre Dîvânı" gibi kaynak bir eserin tahlili, edebiyat tarihine olduğu kadar kültür tarihi araştırmalarına da malzemeler verecektir.
Klasik Yunus şerhleri
Birinci cildin ikinci kitabında ise bugüne kadar tespît edilen klasik Yûnus şerhleri bir araya getirilmiştir. Şerh metinlerinin çoğunluğu Yûnus’un şathiyeleriyle ilgili olduğu için bu kitabın başına "şatahat" ve "remzî dil" hakkında uzunca bir inceleme konulmuştur. Bu kitaba dahil edilen metinler, Yûnus Emre'nin sembolik dilini çözmek için okuyucunun işini kolaylaştıracaktır. Kitapta; Şeyhzâde, Niyâzî-i Mısrî, Bursalı İsmail Hakkı, Selâmî Ali Efendi, Şeyh Ali Nevrekânî, İbrahim Hâs, Bekir Sıdkî Efendi, Şevket Turgut Çulpan gibi tasavvuf tarihinin önemli isimlerinin şerhleri bulunmaktadır.
Divânı İlâhiyat İkinci ciltte de üç ana kitap bulunmaktadır:
Bu cildin en önemli bölümünü oluşturan "Dîvân-ı İlâhiyât", Yûnus’un şiirlerini bugüne kadar yapılan çalışmalar içinde şüphesiz en doğru şekilde ortaya koyan “edisyon kritik” çalışmadır. Dîvân metni ortaya çıkarılırken, yüzyıllardan bu yana elimize ulaşan 50’den fazla elyazması divan ve bir o kadar da cönk ve mecmua incelenmiş, şiirler beyit-beyiT, mısra-mısra karşılaştırılarak bugünün harflerine aktarılmıştır.
Risâletü'n Nushiyye
İkinci cildin ikinci kitâbı Risâletü’n-Nushiyye’nin tenkitli metnidir. Bu manzûme Yûnus Emre'nin mesnevî tarzında kaleme aldığı, tasavvufî, öğretici ve eğitici bir eserdir. Yûnus bu eserinde, Anadolu Türklüğünün o devrin yaşantısından aldığı motiflere soyut manâlar vererek, sâde fakat derin, kısmen de alegorik bir üslûpla tasavvufî ahlâkı seyr ü sülûk denilen manevî yolculuğu, inşanın nefsi ile mücâdelesini, kendini bilme ve bulma gayretlerini, arayışlarını ve Allah'a kavuşma isteğini anlatmaktadır.
Manzumeler
İkinci cildin üçüncü kitabı ise Âşık Yûnus ve diğer Yûnusların manzûmelerini ihtiva etmektedir. Yûnus'un etkilediği şâirler içinde Âşık Yûnus mahlasını kullanan ve 15. asırda yaşayan Bursalı bir Kübrevî dervîşi de vardır. Söz konusu Âşık Yûnus'tan başka "Yûnus" mahlasını kullanan şâirlerin de yetişmiş olabileceğini çeşitli yazmalardaki şiirlerden hareketle söyleyebiliriz. Mecmûa ve cönklerdeki "Yûnus" tapşırmalı şiirlerde, Bizim Yûnus ve Âşık Yûnus’un etkileri görülmekle birlikte bunlar daha zâhidâne bir üslûpla kaleme alındığı için diğerlerinden hemen fark edilmekte ve ayrılmaktadırlar. Üçüncü kitapta aktarılan şiirler bu Yûnus’ların şiirleridir.
YUNUS EMRE YILI
Cumhurbaşkanlığı tarafından 2021 yılı Yunus Emre Yılı ilan edilmişti. Peki bu yıl için ne gibi hazırlıklar yapıldı? Yunus Emre'yi dünyaya tanıtabildik mi? Onun, şiirlerini ve eserlerini hakkıyla aktarabildik mi gelecek nesillere? Bu yönde ciddi çalışmalar yapılıyor mu? Mustafa Tatcı beyden öğrendiğime göre maalesef Yunus Emre Yılı'nın hakkını tam manasıyla verebilmek için yeterli çalışma yapılmıyor. Önerilen projeler ne hikmetse bir yerlerde akamete uğratılıyor. Sayın Cumhurbaşkanımızın bu konuda doğrudan talimatları olmasına rağmen, Yunus Emre gibi bir değerin, hem ülkemlizde yeterince anlatılması hem de dünyaya duyurulması noktasında hayli eksiklikler var. Ne yazık ki, eli ayağı düzgün bir Yunus Emre külliyatının hazırlanmasına ve yurtdışındaki ünlü bilim merkezlerine göndrerilmesine bile birileri taş koyuyor. Ne acı değil mi?
"Üye/Üyeler suç teşkil edecek, yasal açıdan takip gerektirecek, yasaların ya da uluslararası anlaşmaların ihlali sonucunu doğuran ya da böyle durumları teşvik eden, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik ya da ahlaka aykırı, toplumca genel kabul görmüş kurallara aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde hiçbir İçeriği bu web sitesinin hiçbir sayfasında ya da subdomain olarak oluşturulan diğer sayfalarında paylaşamaz. Bu tür içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk münhasıran, içeriği gönderen Üye/Üyeler'e aittir. MİLAT GAZETESİ, Üye/Üyeler tarafından paylaşılan içerikler arasından uygun görmediklerini herhangi bir gerekçe belirtmeksizin kendi web sayfalarında yayınlamama veya yayından kaldırma hakkına sahiptir. Milat Gazetesi, başta yukarıda sayılan hususlar olmak üzere emredici kanun hükümlerine aykırılık gerekçesi ile her türlü adli makam tarafından başlatılan soruşturma kapsamında kendisinden Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 332.maddesi doğrultusunda istenilen Üye/Üyeler'e ait kişisel bilgileri paylaşabileceğini beyan eder. "
Yorum yazma kurallarını okudum ve kabul ediyorum.