Uyuşturucuyla mücadelede LİDER ülkeyiz

GÜVENLİK açığı olan bölgelerden Batı’ya uyuşturucu sevkiyatının önündeki en büyük engel Türk güvenlik güçleri. Öyle ki, Türkiye'nin güvenlik güçleri tarafından yapılan eroin yakalamaları, tüm Avrupa Birliği (AB) ülkelerindeki yakalamalardan çok daha fazla.

Eroin Kaçakçılığı

Eroin, afyondan doğal olarak oluşan morfinin asetilasyonundan elde edilen yarı sentetik bir opioiddir. (Opioid: Vücutta morfin gibi etki gösteren kimyasal maddeler.) Geçmişte olduğu gibi günümüzde de Afganistan küresel afyon üretiminin esas kaynağı olmaya devam etmektedir. 263.000 hektar ile 2018 yılında küresel boyutta en fazla yasa dışı haşhaş ekim alanı Afganistan’da bulunuyor.

Balkan Rotası, Güney Rotası ve Kuzey Rotası; Afganistan kaynaklı opiyatların Avrupa ve dünyanın geri kalan bölgelerine yapılan kaçakçılıkta kullanılan ana rotalardır. Bununla birlikte özellikle Balkan Rotası başta olmak üzere, söz konusu ana rotalar üzerinde çeşitlenen yan ve alt kolların da (Kafkas Rotası, Kuzey Karadeniz Rotası, Doğu Akdeniz Rotası, Kuzey Irak-Suriye Rotası vb.) uyuşturucu kaçakçılığında yoğunlukla kullanıldığı görülmektedir.

Orta Asya orijinli Avrupa pazarlarını hedef aldığı raporlanan Belarus, Romanya ve Ukrayna’da son yıllarda yapılan yakalamalar ile yine Kuzey Rotasından sevkiyatı yapılan ve EGM Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı ile Hollanda Polisi işbirliğinde gerçekleştirilen çalışmalarda 31 Mayıs 2019 tarihinde Hollanda’da 171 kg ve 18 Haziran 2019 tarihinde Almanya’da 670 kg eroin yakalamaları gerçekleştirilmiştir.

***

2017-2019 Eroin yakalama miktarı

2017.....17.752 kg.

2018.....18.531 kg.

2019.....20.165 kg

2017-2019 arası Eroin olay sayısı

2017.....12.932

2018.....18.298

2019.....16.265

***

Esrar Kaçakçılığı

Genel adı ile kenevir, ülkemizdeki adlandırması ile esrar dünya genelinde en yaygın kullanılan uyuşturucu olmaya devam etmektedir. Sınırlı sayıda ülkede yoğunlaşan diğer bitkisel bazlı uyuşturucuların aksine, esrar dünyanın hemen hemen her bölgesinde üretilmekle birlikte yasa dışı ekimi ve kaçakçılığı da en çok yapılan uyuşturucu maddedir.

Kubar esrar, toz esrar ve likit esrar yasa dışı uyuşturucu pazarlarında en fazla bulunan esrar ürünleridir. Kubar esrar hemen hemen dünyada tüm ülkelerde üretilmektedir. Ancak toz esrar üretiminde Kuzey Afrika, özellikle Fas ön plana çıkmaktadır. Son dönemde bu yönde belirgin bir trend Libya’da da görülmektedir.

2018 yılında gerçekleşen 4.303 ton kubar ve 1.307 ton toz esrar yakalaması ile kenevir; küresel boyutta en fazla miktarlarda yakalanan uyuşturucu madde olmaya devam etmiştir. Kenevir ürünleri bağlamında, 2018 yılında da kubar esrar en fazla yakalanan (Yüzde 76) türüdür. En fazla kubar esrar yakalamaları Kıta Amerika’sında olmakla birlikte (Yüzde 61) 2018’de küresel miktarın Yüzde 43’ü Güney Amerika’da ve Yüzde 17’si Kuzey Amerika’da ele geçirilmiştir. Küresel boyutta ele geçirilen toz esrarın Yüzde 51’i Güney ve Orta Avrupa’da, Yüzde 36’sı Asya Kıtası’nda ve Yüzde 8’i Kuzey Afrika’da gerçekleşmiştir.

2017 yılında tüm Avrupa’daki uyuşturucu yakalamalarının dörtte üçünü esrar oluşturmaktadır. 2009-2017 döneminde her yıl, Türkiye’de ele geçirilen kubar esrar miktarı herhangi bir AB ülkesinde ele geçirilen miktardan daha fazladır. 2019’da İtalya’da 5,5 ton, İspanya’da 12,8 ton toz esrar yakalamasının, Türk Narkotik Polisi’nin desteğiyle gerçekleştirilebildiğinin de altı çizilmelidir.

Skunk Kaçakçılığı

Son yıllarda Türk kolluk birimlerinin gerçekleştirilen başarılı operasyonları sayesinde ülke içinde esrarın ulaşılabilirliğinde ciddi bir düşüş sağlanmıştır. Bu yönde bir eğilim, iç talebin karşılanması amacıyla, uyuşturucu tacirleri tarafından skunk olarak bilinen yeni bir uyuştucu kaçakçılığının başlamasına neden olmuştur. (Skunk, çok çabuk halüsinasyon etkisi gösterebilen, esrardan daha güçlü ve beyin ölümüne daha hızlı götüren maddedir.)

2019 yılındaki ithal skunk yakalamasında 2017 yılına göre yaklaşık 14 kat, 2018 yılına göre ise yaklaşık 1,5 kat artış kaydedilmiştir.Türkiye’de 2019 yılında 69.709 esrar ve skunk olayı gerçekleşmiştir. Bu olaylarda 101.450 şüpheli yakalanmış ve 90.579 kg esrar ve skunk maddesi ele geçirilmiştir.

Kokain Kaçakçılığı

Son yıllarda dünya genelinde kokain üretimi ve yakalama miktarlarında rekor düzeyde artış yaşanmıştır. 2017 yılındaki kokain üretimi bir önceki yıla göre Yüzde 25 bir artış göstererek tüm zamanların en fazla miktarı olan 1.976 tona (Yüzde 100 saf olarak tahmin edilmiştir) ulaşmıştır. Bunun temel nedeni, Dünya’daki kokain üretiminin Yüzde 70’inin gerçekleştiği Kolombiya’daki üretimde artıştır. 2017 yılında koka ekim alanında Yüzde 17 oranında bir büyüme kaydedilmiştir. 2017’de küresel kokain yakalama miktarı bir önceki yıla göre Yüzde 13’lük bir artış göstererek 1.275 tona ulaşmıştır. 2017 yılında Avrupa’da 104.000 olayda 140 ton kokain ele geçirilmiştir. Dünyadaki gelişmelerle doğru orantılı olarak son yıllarda kolluk birimlerimizce gerçekleştirilen kokain yakalamalarında da bir artış söz konusudur. Türkiye’de 2019 yılında 3.018 kokain olayı gerçekleşmiştir. Bu olaylarda 4.895 şüpheli yakalanmış ve 1.638 kg kokain ele geçirilmiştir. 2019 yılında ele geçirilen kokain miktarında bir önceki yıla göre Yüzde 8,5 oranında artış gerçekleşmiştir ve bu miktar Cumhuriyet tarihinin rekorudur. Türkiye’de 2019 yılında yakalanan kokain miktarındaki artışa ragmen olay sayılarında geçen yıla oranla Yüzde 14,2’lik düşüş yaşanmıştır. Türkiye’de 2019 yılında 3.018 kokain olayı gerçekleşmiştir. Bu olaylarda 4.895 şüpheli yakalanmış ve 1.638 kg kokain ele geçirilmiştir.

***

2017-2019 kokain yakalama miktarları

2017......1.485 KG.

2018......1.509 KG.

2019......1.638 KG.

2017-2019 arası koakin olay sayısı

2017......3.886

2018......3.516

2019......3.018

2017-2019 arası kokain şüpheli sayısı

2017......5.145 kişi

2018......4.976 kişi

2019......4.895 kişi

****

MDMA/Ecstasy Kaçakçılığı

Hollanda ve Belçika, Dünya genelindeki MDMA/ Ecstasy’nin büyük çoğunluğunun kaynağı olmaya devam etmektedir. 2013-2017 dönemi içinde dünya genelindeki MDMA/Ecstasy’nin Yüzde 42’sinin Hollanda ve Yüzde 16’sının Belçika kaynaklı olduğu belirtilmektedir. MDMA/Ecstasy konusunda; Almanya, İspanya, Birleşik Krallık, Fransa ve Polonya dahil çoğunlukla Batı ve Orta Avrupa’da yer alan bazı Avrupa ülkeleri de sıklıkla kaynak ve transit ülkeler olarak gösterilmektedir. 2015-2017 dönemi arasında AB’de çoğunluğu Hollanda’da (135) ve Belçika’da (21) olmak üzere toplam 158 MDMA/Ecstasy laboratuvarı imha edilmiştir.

Her ne kadar Orta ve Batı Avrupa ülkeleri küresel boyuttaki yasa dışı uyuşturucu pazarlarındaki MDMA/Ecstasy’nin kaynak bölgeleri olsa da son yıllarda ülkemiz kolluk birimleri tarafından AB ülkelerinin tamamından daha fazla miktarda MDMA/ Ecstasy yakalaması gerçekleştirilmiştir.

2017 yılında tüm AB Ülkelerinde 6,6 milyon MDMA/Ecstasy tablet yakalanırken, Türkiye tarafından aynı yıl yakalanan miktar 8,6 milyon tablettir.

Türkiye’de 2019 yılında 8.530 ecstasy olayı gerçekleşmiştir. Bu olaylarda 13.482 şüpheli yakalanmış ve 8.695.605 adet ecstasy ele geçirilmiştir.

Captagon Kaçakçılığı

Amfetamin içeren captagon logolu tabletler, çoğunlukla Suriye ve Lübnan’da, ayrıca bu ülkelerin yanı sıra son dönemlerde Avrupa’nın bazı bölgelerinde yasa dışı olarak imal edilmekte ve fenetylline içermediği için sahte (fake) captagon olarak nitelendirilmektedir. Nitekim EMCDDA tarafından 2018 yılında yayınlanan Captagon Raporunda, Avrupa ülkelerinin; Orta Doğu ve Körfez ülkelerinde yaygın olarak kullanılan captagonun kaynağı olabileceği belirtilmektedir. Benzer şekilde 2019 Avrupa Uyuşturucu Pazarları Raporu’nda da AB’de imal edilen amfetaminin bir kısmının Orta Doğu’ya captagon tabletleri olarak sevk edildiği ve Avrupalıların Ortadoğu’daki amfetamin üretiminde yer aldıkları belirtilmiştir.

Metamfetamin Kaçakçılığı

Yasa dışı uyuşturucu pazarlarında metamfetamin toz, kristal ve tablet formunda bulunmaktadır. BM 1971 Tarihli Psikotrop Maddeler Sözleşmesi’ne tabi olan metamfetamin ATS tipi uyarıcılar arasında dünya genelinde en fazla yakalananıdır. Bölgemizde İran’daki metamfetamin üretimi ve yakalamalarına ilişkin rakamlar dikkat çekicidir. 2017 yılında İran’da 2,3 ton metamfetamin yakalanmış ve 141 laboratuvar imha edilmiştir.

Ülkemizde 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddeler Murakabesi Kanunu kapsamında yer alan metamfetaminin 2016-2019 döneminde her geçen yıl yakalama miktarlarında artışlar yaşanmıştır. En keskin artış 2019 yılında yaşanmış ve metamfetamin yakalama miktarı bir önceki yıla göre yaklaşık iki kat artış göstererek 1042 kg’a ulaşmıştır. Bu miktar Cumhuriyet tarihinde ulaşılan en yüksek rakamdır.

Ülkemizde ilk defa 2009 yılında İstanbul’da İran kaynaklı bir yakalamada rastlanan metamfetamin, 2019 yılına gelindiğinde 81 ilimizin tamamının sokaklarında görülmüştür.

---------------------------

Asetik Anhidrit Kaçakçılığı

Morfinin eroine dönüştürülmesinde asetik anhidrit uluslararası kontrole tabi, kilit role sahip bir kimyasaldır. Söz konusu kimyasal; ilaç, boya, plastik, polimer, selülöz ve patlayıcı madde üretiminde de kullanılan son derece önemli bir endüstriyel maddedir.

Son dönemde sevkiyatları durdurulan asetik anhidrit ihracatları ve güvenlik kuvvetlerince yapılan yakalamalar dikkate alındığında, bu maddenin yasa dışı kullanımı için taleplerin arttığı, Afganistan ve komşu ülkelerdeki eroin üretiminde AB Ülkelerinin asetik anhidrit konusunda önemli bir kaynak olduğu ortaya çıkmaktadır.

Eroin ve Asetik Anhidrit Yakalama İstatistikleri... Türkiye’de 2019 yılında 16.265 eroin olayı gerçekleşmiştir. Bu olaylarda 25.755 şüpheli yakalanmış ve bir önceki yıla göre Yüzde 8,8’lik artışla 20.165 kg eroin maddesi ele geçirilmiştir. Ülkemizde uyuşturucu yakalamalarında rekor miktarlardaki artış sadece eroin ile sınırlı kalmamıştır. 2017 yılında 23.000 litre ve 2018 yılında 38.303 litre asetik anhidrit yakalaması gerçekleştirilmiştir.

Etkin güvenlik tedbirlerinin bir sonucu olarak ülkemizce 2017 ve 2018 yıllarında yapılan yüklü yakalamalar kaçakçıların asetik anhidrit sevkiyatında farklı rotalar kullanmaya başlamış olabileceklerini düşündürmektedir. Nitekim son dönemlerde özellikle Gürcistan olmak üzere Kafkas Rotası üzerinde bulunan bazı ülkelerdeki asetik anhidrit yakalama miktarlarındaki artışlar bu düşünceyi destekler niteliktedir.

-----------------

ÖYKÜ İlk başta çok eğlenceliydi!...

Merve susmuştu. Eski yakın arkadaşımın yardım çığlığını anlamıştım. Merve kendisini ömrünün sonuna kadar kocasının ölümünden sorumlu tutacaktı. Aynı yükü çocuğuna karşı hissetmeye dayanamazdı. Bana göre Merve, Ahmet’in ölümünden düşündüğü gibi sorumluydu. Bu gaddar bir düşünce olabilirdi. Şu an bana ümitle bakan kadın, gençliğinde sevgilisine dur demeliydi. Dosyaları incelemeye devam ederken balkon kapısı eşiğinde tanıdık bir sima gördüm. Ahmet. Kafamda, hastalıkla ilgili düşündüklerim karman çorman oldu. iki gündür düşündüklerim, boğazıma takılı kalan duygularım, geçmişteki umursamazlığım karşımdaki küçük Ahmet ’le yüzüme öyle bir çarpmıştı ki bir süre nefesimi tuttuğumu fark etmedim. Burak, aynı babası gibiydi. Annesine sadece dudakları benziyordu. Burnunun kemeri, gözleri, kemikli yüzü aynı Ahmet’in kopyasıydı. 11 yıl önceki arkadaşım gibi baktı bana koyu renk gözleriyle. İşte o gözler bana bir türlü kabullenemediğim şeyi kabullendirdi. Suçluydum. Yıllar önce yakın arkadaşımı durdurmadığım için, Ahmet’i hayatımda kalıcı görmediğimden onunla adam akıllı konuşmadığım için suçluydum. Başta, Ahmet’i bu kuyuya sürükleyen uyuşturucuların temelini eğlence olarak adlandırdığımız için suçluydum. Karşımda tam anlamıyla Ahmet’in küçük hali olan çocuğun babasız büyümesinde benim de payım vardı. O gün Merve ile sadece bir saat Ahmet ’i bırakması için konuşmamalıydım. Evleri ayırdıktan sonra ben nasıl kötü alışkanlık oluşturabilecek şeyleri bıraktıysam onları da zorlamalıydım. Düşündüğümüz kadar büyük değildik üçümüzde. Kullandıkları şeyler bizlerden daha büyüktü. Daha güçlüydü. Ben girmemiştim o güçlü etkinin altına ama yakın arkadaşlarımı girerken öylece izlemiştim. O an Merve’nin dediklerini bir türlü beynimde süzemiyordum. Yeni uyanmış küçük çocuğu kucağına alırken bana bir şeyler anlatıyordu. Çocuğu benim kucağıma verirken gözlerim doldu. Babasını zamanında kurtarabileceğim bile aklıma gelmemiş, kurtarmamıştım. Şimdi elimden ne gelirse bu küçük Ahmet‘i kurtarmak için yapacaktım. Uyuşturucunun hayatımıza nasıl sessizce girdiğini anlamamış, Ahmet’i ondan kurtaramamıştık. Şimdi eski muhabbet dostum için, uyuşturucunun arkasında bıraktığı zararlardan birisini temizleyecektim. Bunu Ahmet’e borçluydum. (B.M.)

*T.C. İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü,Narkotik Suçlarla Mücadele Dairesi Başkanlığı, Madde Bağımlılığı Üzerine Öyküler: Yırtık Akvaryum,