Türkiye'nin yüreği yandı: Afetzedeler için psikolojik destek şart
Haber: Eda Erkuş
Türkiye 6 Şubat 2023 sabahına depremle uyandı. Kahramanmaraş’ta meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki depremle Gaziantep, Osmaniye, Malatya, Adıyaman, Adana, Diyarbakır, Kilis, ve Şanlıurfa’da binlerce bina yıkıldı. Depremde can kaybı giderek yükselirken 10 ilde 3 ay OHAL ilan edildi. Afet bölgelerinden acı haberler gelmeye devam ederken sosyal medyada paylaşılan görüntüler izleyenleri yasa boğuyor ve ağır psikolojik hasarlara neden oluyor. Özellikle depremzede vatandaşlarımızın motivasyonunu artırmak adına toplumsal birlik ve beraberlik çok önemli. Devleti ve milletimizi maddi ve manevi yanında hisseden depremzede vatandaşlarımız, bu felaketin etkilerini daha çabuk atlatacaktır. Bu manada neler yapılması gerektiğini Türk Psikologlar Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Uzman Psikolog Servet Aşan ile konuştuk.
‘Bir kaos ortamı yaratılırsa olumlu adımlar bile olumsuz davranışlara yol açabilir’
Depremden etkilenen insanlara ait görüntüleri ve deprem anını paylaşmaktan kaçınılmasının psikolojik sağlığı korumak için önemli bir etken olduğunu belirten Aşan, “Toplumsal psikolojik sağlık açısından tüm vatandaşlarımızın sorumlu olduğunu, konu hakkında hassas davranılması gerektiğini belirtiyoruz. Bazı paylaşımların travmatik etkileri çok uzun sürebilir. Bu paylaşımlar toplumu, panik altına aldığı gibi bireyi kontrolsüz davranışlara sürükleyebilir. Bir kaos ortamı yaratılırsa olumlu adımlar bile olumsuz davranışlara yol açabilir. Ruh sağlığında kalıcı yaralar açabilir. Paylaşımların mutlaka ama mutlaka bunları düşünülerek yapılması çok önemli bir husustur.” ifadelerini kullandı.
‘Süreci doğru yönetmek gerekli’
Deprem gibi afetlerin, toplumu derinden sarsan dramatik facialara şahit olabileceğimiz bir süreç olduğuna dikkat çeken Servet Aşan, “Türkiye’de depremler belirli dönemlerde tekrar tekrar meydana gelebiliyor. İnsanların panik olması normal ancak bu panik havasını kontrollü bir şekilde ilerletmemiz gereklidir. İnsanlık dramlarına şahit olabileceğimiz bu süreçte sakin olmak bu sürecin olmazsa olmazıdır. Vicdanı açıdan yardım etmeye çalışmak doğal bir tepkidir. Ancak yetkililerle birlikte çalışılması gereklidir. Şahit olduğumuz olayları içselleştirmemeye çalışmak önemlidir. Ruhsal sağlığımız açısından bu süreci doğru yönetmek gereklidir. Güvenli adımlar atmak kaygı düzeyimizi düşürebilir. Yaşadığımız alanı tedbirli bir alana dönüştürmek kaygı düzeyimizi düşürebilir. Ancak şahit olunan olayların travmatik etkilerine maruz kaldığınızda doğal tepkilerinizin de olabileceğini unutmayın. Tüm bu tepkilerin zamanla azalacağını hatırlayın. Düşüncelerinizi mutlaka çevrenizle paylaşın. Tüm bunlara rağmen sağlıklı uyku düzenli beslenme ve sağlıklı iletişim konularına dikkat edilmelidir.” şeklinde konuştu.
‘Şok ya da inkâr anormal tepki değildir’
Aşan, yakınlarının öldüğünü gören ya da öğrenen kişiler için psikolojik desteğin önemini ve yapılması gerekenleri şöyle ifade etti: “Deprem psikolojisi zamanla yoğunluğunu yitirecektir. Ancak ilk anda verilen tepkiler yaşanılan olaya karşı verilen doğal tepkilerdir. Örneğin; şok ya da inkâr anormal tepki değildir. Bu tepkiyi uzun bir sürece yaymak anormaldir. Doğal bir afet yaşanılmışsa travmatik süreçler oluşabilir. Mutlaka düşüncelerin paylaşılması gerekir. Hissettiğiniz duyguyu paylaşmanız sizi rahatlatacaktır. Bu etkilerden kurtulmak için mutlaka yardım alınmalıdır. Yakınlarınızla iletişim kurmak faydalı olacaktır. Yakınlarınızı kaybettiyseniz yas süreciniz doğal sebeplerden olmadığı için travmatik izler barındırabilir. Ancak bu süreçte atacağınız adımlar sizleri rahatlatacaktır. Mutlaka bir uzmana düşüncelerinizi iletin. Doğal afetler kontrolünüz dışında gerçekleşen olaylardır. Önleyici bir güç modeli yaratmanız imkansızdır. Bu nedenle olayı değerlendirme açısında dramatik olmamayı denemek önemlidir. Yakınını kaybeden kişilerle iletişim kurmak duygusal yoğunluğu azaltacaktır.”
‘İletişim kurmaya çalışmanız sizi rahatlatacaktır’
Deprem korkusunun kaygı ile ilişkili olduğunu söyleyen Aşan, “Güvenli bir alan oluşturmak tedbir almak bu kaygı düzeyinizi düşürecektir. Fakat bu felakete doğrudan şahit olmadıysanız, içselleştirmeden adım atmanız önemlidir. Şahit olduysanız, mutlaka güvenli bir yere geçip iletişim kurmaya çalışmanız sizi rahatlatacaktır. Uzmanlar afet alanlarında sizinle olacaktır. Uzmanlara düşüncelerinizi anlatmanız faydalı olacaktır. Türk Psikologlar Derneği olarak afet alanına birçok meslektaşımızı yönlendireceğiz. İletişim kurmaktan çekinmemeliyiz” açıklamasında bulundu.
Depreme maruz kalmış çocuklarımız için neler yapabiliriz?
Aşan, depreme maruz kalan çocuklar için durumun daha hassas olduğunu vurgulayarak, “Çocuklarla uzmanların ilgilenmesi önemlidir. Yakınlarının çocukları yalnız bırakmamaları güvende hissedebileceği ortam yaratmaları çok önemlidir. Çocuklar olayın farkında değillerdir. Olayı açıklamak zorlu bir süreç olacaktır. Öncelik onların ne düşündüğünü bilmektir. Mutlaka ilgilenmek temas kurmak güvende hissettirecektir. Çocukların maruz kaldığı olayların sayısını azaltmak sakin bir tavır sergilemek panik havasından kurtulmak önemli bir adım olacaktır. Beslenmelerine dikkat etmek iletişim kurmak düşüncelerini anlamaya çalışmak tepkilerini gözlemlemek çok önemlidir. Yaşanılan olayın çevresinden uzaklaşmak çocuklara iyi gelecektir. Mutlaka uzman ile iletişim kurmaları sağlanmalıdır” İfadelerini kullandı.
"Üye/Üyeler suç teşkil edecek, yasal açıdan takip gerektirecek, yasaların ya da uluslararası anlaşmaların ihlali sonucunu doğuran ya da böyle durumları teşvik eden, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik ya da ahlaka aykırı, toplumca genel kabul görmüş kurallara aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde hiçbir İçeriği bu web sitesinin hiçbir sayfasında ya da subdomain olarak oluşturulan diğer sayfalarında paylaşamaz. Bu tür içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk münhasıran, içeriği gönderen Üye/Üyeler'e aittir. MİLAT GAZETESİ, Üye/Üyeler tarafından paylaşılan içerikler arasından uygun görmediklerini herhangi bir gerekçe belirtmeksizin kendi web sayfalarında yayınlamama veya yayından kaldırma hakkına sahiptir. Milat Gazetesi, başta yukarıda sayılan hususlar olmak üzere emredici kanun hükümlerine aykırılık gerekçesi ile her türlü adli makam tarafından başlatılan soruşturma kapsamında kendisinden Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 332.maddesi doğrultusunda istenilen Üye/Üyeler'e ait kişisel bilgileri paylaşabileceğini beyan eder. "
Yorum yazma kurallarını okudum ve kabul ediyorum.