Türkiye'nin aile istatistikleri

15 May 2023 11:00:06

Türkiye'de ortalama hane halkı büyüklüğü geçen yıl 3,17 kişiye geriledi. Ortalama hane halkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il 4,91 kişiyle Şırnak olarak kayıtlara geçti.

Türkiye İstatistik Kurumunun "İstatistiklerle Aile 2022" bülteni yayımlandı.

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, Türkiye'de 2008'de 4 kişi olan ortalama hane halkı büyüklüğü azalış gösterdi ve 2022'de 3,17 kişiye düştü.

İllere göre incelendiğinde, 2022'de ortalama hane halkı büyüklüğü en yüksek il 4,91 kişiyle Şırnak oldu. Bu ili, 4,81 kişiyle Şanlıurfa ve 4,67 kişiyle Batman izledi.

Ortalama hane halkı büyüklüğünün en düşük olduğu iller ise 2,54 kişiyle Tunceli ve Çanakkale olarak hesaplandı. Bu illeri, 2,57 kişiyle Giresun ve 2,61 kişiyle Balıkesir takip etti.

ADNKS sonuçlarına göre, 2014'te yüzde 13,9 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hane halklarının oranının 2022'de yüzde 19,4'e yükseldiği görüldü.

Tek çekirdek aileden oluşan hane halklarının oranı, 2014'te yüzde 67,4 iken 2022'de yüzde 64,5'e geriledi. Diğer yandan, geniş aile olarak tanımlanan ve en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hane halklarının oranı aynı dönemde yüzde 16,7'den yüzde 12,8'e düştü.

Çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hane halklarının oranı 2014'te yüzde 2,1 iken, 2022'de yüzde 3,3'e yükseldi.

En yüksek tek kişilik hane halkı oranı Gümüşhane'de

İllere göre hane halkı tipleri incelendiğinde, geçen yıl tek kişilik hane halklarının oranının en yüksek olduğu il yüzde 30,4 ile Gümüşhane oldu. Bu ili yüzde 29,9 ile Tunceli ve yüzde 29 ile Giresun izledi.

Tek kişilik hane halklarının oranının en düşük olduğu il ise yüzde 11,1 ile Batman olarak kayıtlara geçti. Bu ili yüzde 11,3 ile Diyarbakır ve yüzde 11,6 ile Şanlıurfa takip etti.

Aynı dönemde tek çekirdek aileden oluşan hane halklarının oranının en yüksek olduğu il yüzde 73 ile Adıyaman oldu. Bu ilin ardından yüzde 72,8 ile Gaziantep ve yüzde 72,5 ile Diyarbakır geldi. Tek çekirdek aileden oluşan hane halklarının oranının en düşük çıktığı il ise yüzde 52,9 ile Tunceli oldu. Bu ili yüzde 55,2 ile Yalova ve yüzde 55,4 ile Gümüşhane izledi.

Hane halklarının yüzde 10,3'ü tek ebeveyn ve çocuklu

Türkiye'de 2022'de toplam hane halklarının yüzde 10,3'ünü tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hane halkları oluşturdu. Toplam hane halklarının yüzde 2,3'ünü baba ve çocuklar, yüzde 8'ini ise anne ve çocukların bulunduğu hane halklarının oluşturduğu belirlendi.

Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hane halklarının oranının en yüksek olduğu il, geçen yıl yüzde 12,6 ile Bingöl olarak kayıtlara geçti. Bu ili, yüzde 12,4 ile Adana ve Elazığ izledi. Bu oranın en düşük olduğu iller ise yüzde 7,6 ile Ardahan, yüzde 7,9 ile Tokat ve yüzde 8 ile Yozgat olarak tespit edildi.

Toplam hane halkları içinde anne ve çocuklardan oluşan hane halklarının oranının en yüksek olduğu iller, yüzde 9,9 ile Bingöl, yüzde 9,7 ile Adana, yüzde 9,6 ile Elazığ, bu oranın en düşük olduğu iller ise yüzde 5,2 ile Ardahan, yüzde 5,9 ile Yozgat ve Kars oldu.

Baba ve çocuklardan oluşan hane halklarının oranının en yüksek olduğu iller ise yüzde 3,6 ile Kilis, yüzde 3,1 ile Iğdır ve Malatya olurken, bu oranın en düşük olduğu iller yüzde 1,8 ile Nevşehir, yüzde 1,9 ile Tokat ve Sinop olarak belirlendi.

Geniş aileler en çok Hakkari'de

Geniş aileden oluşan hane halklarının oranının en yüksek olduğu il, 2022'de yüzde 20,5 ile Hakkari oldu. Hakkari'yi yüzde 18,7 ile Batman, yüzde 17,3 ile Bartın ve Şırnak izledi. Bu oranın en düşük olduğu il ise yüzde 8,6 ile Eskişehir oldu. Bu ili yüzde 9,2 ile Çanakkale ve yüzde 9,3 ile Niğde takip etti.

Türkiye'de kendilerini en fazla ailelerinin mutlu ettiğini belirten bireylerin oranı geçen yıl yüzde 67,6 olarak belirlendi.

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) "İstatistiklerle Aile 2022" bülteni yayımlandı.

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, 2022'de toplam resmi evlilikler içinde, son evliliğinde birinci dereceden kuzenleri ile akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı yüzde 8,3 oldu. Akraba evlilikleri akrabalık türüne göre incelendiğinde, akraba evliliği yapmış bireylerin yüzde 46,5'inin hala/dayı çocukları ile yüzde 27,2'sinin amca çocukları ile ve yüzde 26,3'ünün ise teyze çocukları ile evli olduğu görüldü.

2010'da gerçekleşen resmi evlenmelerin yüzde 5,9'unu akraba evliliği oluştururken, bu oran sürekli düşüş göstererek 2017'de yüzde 4,4'e, 2022'de yüzde 3,9'a geriledi.

Geçen yıl toplam evli bireyler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranının en fazla olduğu il, yüzde 20,3 ile Mardin oldu. Bu ili yüzde 18,6 ile Şanlıurfa, yüzde 16,9 ile Siirt ve Diyarbakır izledi. Bu oranının en az olduğu iller ise yüzde 1,1 ile Edirne, yüzde 1,5 ile Kırklareli ve yüzde 2 ile Çanakkale olarak kayıtlara geçti.

Akraba evliliği oranının 2022'de en yüksek olduğu ilin yüzde 18,4 ile Şanlıurfa olduğu gözlendi. Bu ili, yüzde 13,9 ile Muş ve yüzde 13,7 ile Mardin izledi. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu iller yüzde 0,7 ile Burdur, Edirne ve Bolu, yüzde 0,8 ile Balıkesir, Düzce ve Karabük olarak sıralandı.

Çocukların velayeti çoğunlukla anneye verildi

Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2022 sonuçlarına göre, kendilerini en çok ailelerinin mutlu ettiğini belirtenlerin oranı yüzde 67,6 oldu. Bireylerin mutluluk kaynağı olan kişiler sıralamasında bunu yüzde 16,3 ile çocuklar, yüzde 4,8 ile kendisi, yüzde 3,9 ile eş, yüzde 3,8 ile anne/baba ve yüzde 1,9 ile torunlar takip etti.

ADNKS sonuçlarına göre, geçen yıl Türkiye'de 22 milyon 578 bin 300 çocuk içinde hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının 4 bin 219, babası vefat etmiş çocuk sayısının 266 bin 532, annesi vefat etmiş çocuk sayısının ise 81 bin 420 olduğu görüldü.

Cinsiyete göre incelendiğinde, hem annesi hem babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 2 bin 200, kız çocuk sayısının 2 bin 19, babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 136 bin 436, kız çocuk sayısının 130 bin 96, annesi vefat etmiş erkek çocuk sayısının 41 bin 404, kız çocuk sayısının 40 bin 16 olduğu kayıtlara girdi.

Boşanma istatistiklerine göre, kesinleşen boşanma davalarıyla geçen yıl 180 bin 954 çift boşandı, 180 bin 592 çocuk velayete verildi. Boşanma davaları sonucu çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. Velayetlerin yüzde 75,7'sini anne, yüzde 24,3'ünü baba aldı.

Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre, evden internete erişim imkanına sahip olan hanelerin oranı 2004'te yüzde 7 iken 2022'de yüzde 94,1 oldu. Diğer yandan, hanelerde dizüstü, tablet, netbook gibi taşınabilir bilgisayar bulunma oranı yüzde 0,9'dan yüzde 46'6'ya, cep telefonu/akıllı telefon bulunma oranı yüzde 53,7'den yüzde 99,2'ye yükseldi.

Yoksulluk oranı yüzde 21,6

Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen sınıra göre yoksulluk oranı 2022'de yüzde 21,6 olarak hesaplandı.

Hanehalkı tipine göre yoksulluk oranı incelendiğinde ise tek kişilik hanehalklarının yüzde 10,9'unun, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yüzde 21'inin, geniş ailelerden oluşan hanehalklarının yüzde 28,9'unun, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının ise yüzde 15,5'inin yoksulluk sınırının altında yaşadığı görüldü.

Kendilerine ait konutta oturanların oranı yüzde 56,7

Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, 2022'de konutların mülkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin yüzde 56,7'sinin oturdukları konutun kendilerine ait olduğu, yüzde 27,2'sinin ise kiracı olduğu görüldü. Lojmanda oturanların oranı yüzde 1,1, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15,1 olarak kayıtlara geçti.

Fertlerin yüzde 33,61'inin 2022'de izolasyondan dolayı ısınma sorunu, yüzde 33,57'sinin sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi gibi nedenlerle sorun yaşadığı, yüzde 21,72'sinin trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlar yaşadığı görüldü.