Dolar (USD)
34.57
Euro (EUR)
36.00
Gram Altın
3017.21
BIST 100
9549.89
02:17 İMSAK'A
KALAN SÜRE

Türkiye adım adım enerji merkezi haline geliyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Iğdır-Nahçıvan Doğal Gaz Boru Hattı'nın inşası için temel atma törenini gerçekleştirdi.
Türkiye adım adım enerji merkezi haline geliyor
25 Eylül 2023 17:02:17
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Iğdır-Nahçıvan Doğal Gaz Boru Hattı'nın inşası için temel atma törenini gerçekleştirdi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in daveti üzerine Nahçıvan'a günübirlik çalışma ziyareti gerçekleştiren Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisi'nde baş başa görüştü.

İki lider, görüşmenin ardından Iğdır-Nahçıvan Doğal Gaz Boru Hattı'nın temel atma noktasına görüntülü bağlandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Aliyev, butona basarak, doğal gaz boru hattının temelini attı.

gaz_14952dd700c8194f0ea7093284cf189b.jpg

Türk dünyasına aralanan kapı: Nahçıvan

Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti, 17,7 kilometrelik hatla Azerbaycan'ın Türkiye ile tek kara sınırını barındırıyor ve adeta Türkiye'den Türk dünyasına açılan kapı görevini üstleniy

‘Nahçivan 19. Yüzyıl başlarında Çar Rusya’sı ilhak etmişti’

Tarih boyunca coğrafi konumu bakımından doğu ile batı, kuzey ile güney arasında önemli bir geçiş ve irtibat noktası olan Nahçıvan, Selçuklular, Atabey İldenizler, Harzemşahlar, İlhanlılar, Timurlar, Akkoyunlular, Karakoyunlular, Osmanlı, Safeviler ve Kaçarların idaresinde kaldı. 18. yüzyılda yerel hanlar tarafından yönetilen Nahçıvan, 19 yüzyılın başlarında Çar Rusyası tarafından ilhak edildi.

Nüfusunun çoğunluğu Azerbaycan Türklerinden oluşan Nahçıvan, Rusya'daki 1917 Bolşevik Devrimi'nin ardından 28 Mayıs 1918'de bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan'ın sınırları içinde kaldı. 1918'den 1921'e kadar geçen dönemde Ermenilerin saldırıları nedeniyle büyük acılar yaşayan Nahçıvan, Ermeni tehlikesini savuşturabilmek için az sayıdaki Türk subayı ve askeri ile Türk ordusunun çekilirken bıraktığı silahların yardımıyla kahramanca direniş sergiledi.

Moskova Antlaşması'yla özerk yapıya sahip oldu

Azerbaycan'da 1920'de Sovyet yönetimi kuruldu fakat Sovyetler, Azerbaycan'ın ana karası ile Nahçıvan arasındaki toprak parçası olan Zengezur bölgesini Ermenistan'a bıraktı. Böylece Nahçıvan'ın Azerbaycan'ın diğer bölgeleriyle karasal irtibatı kesildi.

Nahçıvan, Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla özerk yapıya sahip oldu ve başka bir devlete terk edilmemesi şartıyla Azerbaycan'a bırakıldı.

Aynı husus, 13 Ekim 1921'de Türkiye, Sovyetler Birliği, Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan arasında imzalanan Kars Antlaşması'yla da teyit edildi ve Türkiye, Nahçıvan'ın Azerbaycan'a bağlı özerk cumhuriyet olarak kalmasının garantörü oldu. İlerleyen yıllarda Ermenistan, Nahçıvan'ı da Zengezur gibi ilhak etmek için gayret gösterdi fakat Moskova ve Kars antlaşmalarında yer alan hükümler gereği Nahçıvan, Azerbaycan bünyesinde "özerk cumhuriyet" olarak varlığını sürdürdü.

Yaklaşık 500 bin nüfusa sahip Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti, Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın yetkili temsilcisi tarafından yönetiliyor.

Yasama görevi ise Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Ali Meclisi (Parlamento) tarafından yerine getiriliyor.

Nahçıvan'da ayrıca Azerbaycan Cumhurbaşkanı tarafından atanan bakanlar kurulu da faaliyet gösteriyor. İstihbarat ve gümrükten sorumlu kuruluşlar ise doğrudan Bakü'deki merkezi yönetime bağlı çalışıyor.

Türk Devletleri Teşkilatı, Nahçıvan'da atılan imzalarla resmi hüviyete büründü

Türk dili konuşan ülkeler arasında 1992'de Ankara'da gerçekleştirilen devlet başkanları zirvesinde temeli atılan kurumsal işbirliği, 3 Ekim 2009'da Azerbaycan'ın ev sahipliğinde Nahçıvan'da Türkiye, Kazakistan ve Kırgızistan devlet başkanlarının katıldığı toplantıda imzalanan anlaşmayla resmi hüviyete büründü ve daimi bir yapı olan Türk Keneşi kuruldu. Türk Keneşi, İstanbul'da 12 Kasım 2021'de düzenlenen 8. Liderler Zirvesi'nde Türk Devletleri Teşkilatı adını aldı.

Zengezur Koridoru’nun önemi

Azerbaycan'ın batı illeri ile arasında bir kara bağlantısının bulunmaması, Nahçıvan'ın gelişiminin önündeki en büyük engel olarak gösteriliyor. Azerbaycanlılar, Nahçıvan'a ya hava yolu ya da İran üzerinden ulaşıyor.

2. Karabağ Savaşı sonrasında Azerbaycan'ın Karabağ zaferinin teyit edildiği, Ermenistan'ın ise yenilgisini kabul ettiği, iki ülke ile Rusya arasında imzalanan üçlü bildiriye Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in talebi üzerine Azerbaycan'ın ana karası ile Nahçıvan arasında ulaşım hatlarının açılması hususunda madde konuldu.

Azerbaycan, Zengezur Koridoru diye nitelendirdiği güzergahın kendi topraklarındaki kısmında demir yolu ve kara yolu çalışmalarını büyük oranda tamamlasa da Ermenistan, bu hususta henüz adım atmadı.

Zengezur Koridoru faaliyette geçtiğinde Azerbaycan'ın batı illeri ile Nahçıvan'ı Ermenistan üzerinden birleştirecek, aynı zamanda Çin'den Orta Asya, Hazar Denizi, Kafkasya ve Türkiye'ye uzanan Orta Koridor'un da güzergahlarından biri olacak. Böylece, Nahçıvan'ın önemi daha da artacak.

En son gelişmelerden haberdar olmak için whatsapp kanalımızı takip edin