Türk adının geçtiği en eski yazıt keşfedildi
Merkezi Kazakistan’ın başkenti Astana’da bulunan Türk Akademisi’nden yapılan açıklamada, Akademi’nin Moğolistan Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü ile işbirliğinde 2019 yılından bu yana Moğolistan’ın Arhangay bölgesindeki Nomgon Vadisi’nde arkeolojik kazı çalışmaları gerçekleştirdiği belirtildi.
Açıklamada, bu kazı çalışmaları sonucunda 2022’de Göktürk Devleti'nin hükümdarları Bilge Kağan ve Kül Tigin'in babası İlteriş Kutluğ Kağan'ın külliyesi ile yazıtının üst kısmının keşfedildiği hatırlatılarak "Bu yazıtın okunması sonucunda, Göktürk yazısıyla kazınmış 12 satırlık bir metin ("Kutlug Kağan Türk... Tanrı oğlu ...") ve Soğdca yazılmış 6 satırlık bir metin ("Kutlug Kağan...") tespit edilmiştir. Bu bulgular, anıt külliyenin bir kağanın onuruna yapıldığına dair bilimsel bir dayanak sunmaktadır." denildi.
'Yazıtın alt kısmındaki Göktürk yazısı önemli ölçüde tahrip olmuş'
2023 yılında bulunan yazıtın alt kısmının da okunduğu ve yazıtın bu kısmında toplam 15 satır bulunduğu aktarılan açıklamada, "Yazıtın alt kısmındaki Göktürk yazısı önemli ölçüde tahrip olmuş ve okunamaz hale gelmiştir. Ancak yazıtın arka yüzünde yer alan Çin hiyeroglifleriyle yazılan metin ise kısmen korunmuştu. Çince metin, yukarıdan aşağıya doğru yazılmış ve satırlar sağdan sola düzenlenmiştir. 3. satırdan 8. satıra kadar olan kısım kısmen okunabilmiştir." ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada, özellikle yazıtın 4’üncü satırında "Türk" sözcüğü ve "Kutlug" unvanı tespit edildiğine dikkati çekilerek şunlar kaydedildi:
"Türk Akademisi ve Moğolistan Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü, Nomgon-2 Anıt Külliyesi’nin Göktürk dönemine ait olduğu ve büyük olasılıkla İkinci Türk Kağanlığı’nın kurucusu İlteriş Kutlug Kağan’ın (682-692) onuruna yapıldığı tespitini doğrulamaktan mutluluk duymaktadır."
Kazı çalışmaları devam edecek
Yazıttaki Çince metnin çözümlenmesi için İç Moğolistan Üniversitesi’nden alan uzmanlarının çalışmaya dahil edildiği aktarılan açıklamada, Türk Akademisi ile Moğolistan Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü’nün Nomgon Vadisi’ndeki ortak arkeolojik kazı çalışmalarının devam edeceği bildirildi.
Bilge Kağan ile Kül Tigin'in babası İlteriş Kutluğ Kağan'ın 7. yüzyıla ait söz konusu yazıtı "Türk" adının ilk kez geçtiği, Göktürk döneminin en eski yazılı eseri olarak değerlendiriliyor.
Göktürkler tarafından 8. yüzyılda yazılan Orhun Yazıtları, tarihte ilk Türk isminin geçtiği metinler olarak biliniyor.
"Üye/Üyeler suç teşkil edecek, yasal açıdan takip gerektirecek, yasaların ya da uluslararası anlaşmaların ihlali sonucunu doğuran ya da böyle durumları teşvik eden, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik ya da ahlaka aykırı, toplumca genel kabul görmüş kurallara aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde hiçbir İçeriği bu web sitesinin hiçbir sayfasında ya da subdomain olarak oluşturulan diğer sayfalarında paylaşamaz. Bu tür içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk münhasıran, içeriği gönderen Üye/Üyeler'e aittir. MİLAT GAZETESİ, Üye/Üyeler tarafından paylaşılan içerikler arasından uygun görmediklerini herhangi bir gerekçe belirtmeksizin kendi web sayfalarında yayınlamama veya yayından kaldırma hakkına sahiptir. Milat Gazetesi, başta yukarıda sayılan hususlar olmak üzere emredici kanun hükümlerine aykırılık gerekçesi ile her türlü adli makam tarafından başlatılan soruşturma kapsamında kendisinden Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 332.maddesi doğrultusunda istenilen Üye/Üyeler'e ait kişisel bilgileri paylaşabileceğini beyan eder. "
Yorum yazma kurallarını okudum ve kabul ediyorum.