Trafikte hakarete bile hapis cezası

11 Aralık 2023 00:05:23

Eski milli futbolcu Oktay Derelioğlu'nun trafikte öldüresiye dövülmesi, dikkatleri şehir magandalarına çevirdi. Psikologların 'bozuk kişilik' olarak tanımladığı bu magandalara 'caydırıcı cezai yaptırım' yolda. Yeni düzenlemeyle hakaret ve tehdit eden bile hapis yatacak.

Haber: Fırat İpek

Otomobiller artık bir noktadan diğer bir noktaya insan ya da eşya taşımanın ötesine geçti. Bağlanabilirlik teknoloji, enerji paylaşımı, konforu, hacmi vs. detaylar ev ya da işyeri konforu sağlarken, insanların otomobilleriyle daha fazla vakit geçirmesine ve misyon yüklemesine sebep oldu. Kişisel, özel bir alana dönüşen otomobilleriyle seyahat eden bazı vatandaşlar bu özel alanı aracının gittiği her yer olarak görmeye başladı. 3 şeritli yolda aynı istikamette giden iki sürücünün birbiriyle göz göze gelmesinden bile kavga çıkmaya başladı.

Binlerce 'Trafik magandası' yollarda

Milyonlar araç, dolayısıyla günün ilk saatlerinden itibaren milyonlarca insan hareket halinde. Kamuya yansıyan ya da yansımayan binlerce tartışma, kavga, yaralama, öldürme vakası gün aşırı vukû buluyor. Son olarak eski milli futbolcu Oktay Derelioğlu ve eşinin yaşadığı darp edilme hadisesi dikkatleri trafik magandalarına yöneltti. Bu, bir çok yönden araştırılabilir fakat biz ‘trafik magandalarını’ psikolojik ve hukuk açısından ele aldık. Bu konuda, Avukat Barış Kirşan ile Uzman Psikolog Merve Taş ve Klinik Psikolog Feyza Karakoç açıklamalarda bulundu.

'Bazen küfürleşme bazen ölümle sonuçlanıyor'

“İnsanların birçoğunun günü araç kullanmakla geçmektedir” diyen Av. Kirşan, “Hal böyleyken yoğun trafikte, bazen uzaktan küfürleşme bazen de ölümle sonuçlanan kavgalar yaşanabiliyor. Bu durumun temel nedenlerinden biri toplumdaki ‘2 gün yatar sonra çıkarım’ gibi cezasızlık algısıdır. Halbuki Türk Ceza Kanunu’nun 1. maddesi şöyle der; ‘Ceza Kanununun amacı; kişi hak ve özgürlüklerini, kamu düzen ve güvenliğini, hukuk devletini, kamu sağlığını ve çevreyi, toplum barışını korumak, suç işlenmesini önlemektir’ ifadesini kullandı.

Toplumdaki cezasızlık algısı kaldırılıyor

Geçtiğimiz günlerde Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un ‘yapacakları düzenleme ile toplumdaki cezasızlık algısının ortadan kaldırılacağız’ sözlerini hatırlatan Kirşan, “60 madde içeren yeni yargı paketiyle getirilecek bazı düzenlemelere göre 2 yıl altı cezalarda hükmün açıklanması ertelenmeyecek, 1 ay hapis cezası alan kişi cezasının en az 12 gününü, 2 yıl ceza alan kişi cezasının en az 9 - 9,5 ayını ceza infaz kurumunda geçirecek. En çok dikkat çeken düzenleme ise hakaret ve tehdit suçunda dahi asgari 1 gün hapis cezası öngörülmesi olmuştur” diye konuştu.

'Gir çık yapma dönemi sona eriyor'

Bu değişiklik Türk Ceza Hukuku’nda yeni bir dönemi başlatacağını belirten Kirşan şunları söyledi: “Hakkında hapis cezası verilen kişiler, cezanın infaz edilmeyeceğini bildiği takdirde suç işlemeye devam eder. Yargı paketinin meclisten geçmesi ve Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesinden sonraki tarihli işlenen suçlar açısından "gir çık yapma" dönemi sona ermiştir. Türk Ceza Kanunu ve özel kanunlarda düzenlenen en hafif suçlara ilişkin bile hapis cezası ile mahkûmiyet hâlinde kişinin aylarca cezaevinde kalması söz konusu olacaktır.”

'Duygularını düzenleme kapasiteleri yok'

“Trafik bir engellenme, çatışma ve zorlanma ortamıdır. Öfkenin en büyük kaynağı engellenmedir” ifadesini kullanan Uzman Psikolog Merve Taş ise, “Araç kullanımında beden sabit kalırken, zihnin otomobil hızında çalışması istenmektedir. Bu sırada yorumlama, uygulama tepki verme hızları da artmak zorundadır. Hareket halindeki değişenler aşırı dış uyaranların etkisinde kalırken zihnin dengesi bozulur. Böylece benlik zorlanır ve çatışma başlatır” dedi.

Egoları arabayla bütünleşiyor

Taş, “Travmatik yaşantıları fazla, yetişkin egosuna ulaşamayan çocuklukta ve ergenlikteki belli yaş evrelerine sıkışmış insanlar için arabayla bütünleşen egoları trafikte sergilemek için kaçınılmaz fırsatı doğurur. İçinde barındırdığı duygulanımları düzenleme kapasitesi olmayan bu insanlar, duygularını olumsuz davranışlara dönüştürerek diğer insanlara boca ederler. Birçok kişinin malına canına zarar verirken empatik davranamazlar” beyanında bulundu.

Direksiyon başında kızgın boğaya dönüşüyorlar

Trafik magandalarıyla ilgili açıklamalarda bulunun Klinik Psikolog Feyza Karakoç, “Bir pazartesi sabahı arabanızla güzel güzel giderken, iş yerinize varmaya yakın tam park edeceğiniz sırada yolun karşısındaki araba hızla sizin park edeceğiniz yeri kapıveriyor. Bu durumda ‘derin bir nefes alıp’ yolunuza devam etmek yerine, ‘bağırıp çağırmaya başlıyor, küfrediyor, el hareketleri yapıyor, kavga etmeye çalışıyor’ iseniz öfkeli bir sürücüsünüz demektir” dedi.

Öfkeniz sizi yönetmesin, siz onu yönetin

“Bu sürücüler ‘Saldırgan ve Kavgacı Düşüncelere sahiptirler, Trafikte Daha fazla Risk Alırlar, Hızlı Öfkelenir ve Kolay Sakinleşemezler ve Daha Fazla Kaza Yapma Riskine Sahiptir” diyen Karakoç şu önerilerde bulundu: “Öfkelenen sürücülerin sürüşlerine 1-2 dakikalık aralar vermelerini, bunun mümkün olmadığı durumlarda müzik açmanın ciddi öfkeyi düşürdüğü tespit edilmiştir. Öfkeniz sizi yönetmesin siz onu yönetin.”