Sahipsiz köpek 20 küçükbaş hayvanı telef etti

02 Ocak 2024 17:39:49

Sahipsiz köpek sorununun yaşandığı son yer Kütahya'nın Tavşanlı ilçesi. Ağıla giren sahipsiz köpekler, 20 küçükbaş hayvanı telef etti.

Göbel köyünde Levent Güdücü'ye ait evinin bahçesindeki ağıla giren çok sayıda sahipsiz köpek, küçükbaş hayvan sürüsüne saldırdı.

Saldırıda küçükbaş hayvanlardan 20'si telef olurken, 19'u da yaralandı.

Güdücü, gazetecilere, sahipsiz köpek sürüsünün ağılın kapısını zorlayarak açtıktan sonra içeri girdiklerini ve hayvanları parçalayarak telef ettiğini söyledi.

Olayın bildirilmesi üzerine İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile jandarma ekipleri ağıla gelerek inceleme yaptı.

Köpek saldırısına uğrayan kişi tazminat alabilir

Sahipsiz köpek saldırırsa nereye şikayet edilir, kim bu köpeklerden sorumludur sorusunun cevabı, başıboş köpek sorununun çözümü için önemli rol oynuyor. Başıboş köpekler hemen her gün birilerini yaralıyor ve sık sık ölümüne sebep oluyor. Dahası, ülkede kuduz vakaları ve karantinaları ortaya çıkmaya başladı.

Belediyeler, yasayı öne sürerek saldırgan köpeği bile barınağa almıyor. Sahipli köpek birine saldırırsa cezasını sahibi çekiyor, bu yüzden saldırgan köpeği olanlar 'başları derde girmesin' diye tedbir alıyor. Peki, sokaktaki köpekler birine saldırdığında bedelini kim ödüyor?

Avukat Meltem Zorba, bu konuda önemli bilgiler verdi.

Sahipsiz köpeklerin sahibi yerel yönetimler

Zorba, sahipsiz köpeklerden kaynaklı ölüm ve yaralanmaya maruz kalan insanların veya saldırıya uğrayan hayvanların sahiplerinin şikayetleri hiçbir idare tarafından muhatap alınmamakta ve bu vakalara yönelik kayıtların herhangi bir idare tarafından tutulduğuna dair hiçbir bilginin bulunmadığını vurguladı.

“Oysa ki, sahipsiz köpeklerin sorumluluğu mevzuatımıza göre, hem merkezi idarenin hem de yerel yönetimlerin sorumluluğu bulunmaktadır.” diyen Avukat Zorba, “5218 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 7. maddesi, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 14. maddesi, 5199 sayılı Kanunun 15. ve 18. maddesi, 5996 sayılı Kanun, Hayvanların Korunmasına Dair Uygulama Yönetmeliği hükümlerine göre, valilikler, büyükşehir belediyeleri, ilçe belediyeleri ve Tarım ve Orman Bakanlığı sahipsiz köpeklerden sorumlu tutulmuşlardır.” ifadelerini kullandı.

Zorba, halk sağlığını etkiliyorsa Sağlık Bakanlığının, güvenlik boyutuyla da İçişleri Bakanlığının sorumluluğunda olduğunu söyledi.

Emsal karar var

Sokaklarda tehlike saçan başıboş köpekler tarafından yara alındığında veya ölüm vakalarında öncelikle cumhuriyet savcılığına şikayet başvurusunda bulunulması gerektiğini söyleyen Zorba, “Zarar tazmini için idari yargıda dava açmak mümkündür. Bu zarara uğrayanın 1 yıl içinde üç idareye başvuru yapıp tazmin isteminde bulunması gerekiyor. Bu konuda, Danıştay 8. Dairesinin 12.03.2021 tarihli ve E:2020/7528, K:2021/1532 sayılı emsal kararı mevcut.” şeklinde konuştu.

Zorba, mağdurlar tarafından idari yargıda açılan tam yargı davalarında mahkemelerce; "mevzuat gereği sahipsiz hayvanların kontrolünü takip etmek, sahipsiz hayvanlarla ilgili sorunların tespiti ve bu sorunların çözümlerini karara bağlama konusunda görevli ve yetkili olarak ilçe belediyeleri, büyükşehir belediyeleri ve valilikler sorumlu görülmekte” dedi ve bu idareler aleyhinde tazminata hükmedildiğini söyledi.

Yasaya göre saldırgan köpek yetkililerce öldürülebilir

Zorba, 5199 sayılı Kanunun 6. maddesinden bahsederek,” Müşahede yerlerinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların kaydedildikten sonra öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları esastır” hükmüne göre köpeklerin alındığı ortama bırakılması zorunlu değildir.

Zorba, 5199 sayılı Kanunun 4. maddesinin (g) bendinde ise; “Hayvanların korunması ve rahat yaşamalarının sağlanmasında; insanlarla diğer hayvanların hijyen, sağlık ve güvenlikleri de dikkate alınmalıdır” hükmüne yer verilmiştir.” dedi.

5996 sayılı Veterı̇ner Hı̇zmetlerı̇ Bı̇tkı̇ Sağlığı Gıda ve Yem Kanununun 9. maddesinin (c) bendinde; “Davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen durumlarda, veteriner hekim tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilir. Ötenazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılır” bu maddeye göre, saldırgan veya hastalıklı sahipsiz köpeklerin insan ve diğer hayvanlar için tehdit oluşturacak şekilde sokaklara bırakılması hukuka uygun değildir.

Köpek lobisi baskı kuruyor

Sahipsiz köpek saldırı haberleri medyada çok görünür olmamakla birlikte, çok üzücü de olsa bir hayvanlara saldırı gerçekleştiğinde hızlıca medya gündemine girmesi ve aşırı tepki çekmesinin nedeni ne olabilir? soruna değinen Zorba, “Çok uzun yıllardır ülkemizde hayvan severlik iddiasıyla sahipsiz hayvanlara karşı vicdan ve iyilik temasıyla bir ahlak anlayışı kabul ettirilmiştir. Bu kavram o kadar çok içi boşaltılarak ve saptırılarak yerleştirilmiştir ki sahipsiz hayvanlara özellikle köpeklere kutsiyet atfedecek nitelikte bir tabu oluşturulmuştur. Sokakta köpek sevmek, sağlıksız şekilde beslemek ve bu soruna karşı alınacak tedbirleri şeytanlaştırmak mutlak bir iyilikmiş gibi dayatılmıştır.” diyerek sözlerine devam etti.

Ayrıca “Belediyeler ve sahipsiz köpek aktivistleri “sokaklar köpeklerin yaşam alanıdır” sloganını yıllardır kabul ettirdiklerini dile getiren Zorba, bu dayatmanın hukuka aykırı olduğunu söyledi.

Mağdurlar bireysel köpek lobisi toplu hareket ediyor

Zorba, "Radikal aktivistlerin aşırı talepleri öyle bir noktaya ulaşmıştır ki, kuduz tespit edilen saldırgan köpeklerin dahi yasal tedbir olarak belirtilen uyutma işleminin yapılmamasına kadar varmıştır. Sahipsiz köpek şikayeti altında mağdur olan geniş halk kitlesi ise şikayetlerini bireysel olarak sunduğundan ve örgütlü bir yapı oluşturmadığından ciddiye alınmamaktadır." dedi.

'5199 yeniden düzenlenmeli'

5199 sayılı Kanunun eksik bir mantıkla oluşturulduğunu söyleyen vurgulayan Zorba, 6. maddesindeki hükmün uygulamayı yanlış yönlendirdiğini ve mutlaka yeniden düzenlenmesi gerektiğini söyledi.

Zorba, “Kanunda sadece hayvanların korunması mantığıyla düzenleme yapılmış, sahipsiz hayvanların halk sağlığı ve insanlar ile diğer hayvanlara saldırı zararları hiçbir şekilde düşünülmemiştir.” dedi.

Zorba, “5199 sayılı Kanun büyük bir yanılgı ile hazırlanmıştır. Kanun gerekçesinde; “Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından yayımlanan “Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi”ne atıf yapılmıştır. Ancak, UNESCO tarafından kabul edilmiş ve yayınlanmış böyle bir beyanname bulunmadığı için ülkemizde buna yönelik olarak TBMM tarafından onaylanan bir Kanun’da bulunmamaktadır. Kanun gerekçesinde esas alınan bildirge, radikal hayvan aktivistlerinin baskısına rağmen uluslararası hiçbir kuruluş tarafından kabul görmemiştir.“ diyerek sözlerine devam eden Zorba, bu konudaki düzenlemelerin tamamen devletlerin iç hukukuna bırakıldığını söyledi.

Kısırlaştırmak bir çözüm değil

Sahipsiz köpekleri kısırlaştırma yoluyla popülasyon kontrolünün yapılmasının imkansız olduğunu söyleyen Zorba, “Tarım Bakanlığı’nın verilerine göre tahminen 10-13 milyon olduğu söylenen sahipsiz evcil hayvanların sayısal olarak dahi takibi yapılamıyorken milyonlarca köpeğin 6 ayda kısırlaştırılabileceğinin ileri sürülmesi toplumu yanıltmaktan başka bir amaç taşımamaktadır.” diyerek sözlerine devam etti.

Sahipsiz hayvan nedir?

5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nda “sahipsiz hayvan” terimine yer verdiğini söyleyen Avukat Meltem Zorba, “Barınacak yeri olmayan veya sahibinin ya da koruyucusunun ev ve arazisinin sınırları dışında bulunan ve herhangi bir sahip veya koruyucunun kontrolü ya da doğrudan denetimi altında bulunmayan evcil hayvanlar, sahipsiz hayvan olarak tanımlanmaktadır.” dedi.

Yasaların doğrudan sahipsiz evcil hayvanların sokağa bırakılmasına izin vermediğine dikkat çeken Zorba, Cimer üzerinden yapılan şikayetlerin ilgili belediyelere yönlendirildiğini ancak belediyelerin ise; 5199 sayılı Kanunun 6. Maddesi hükmüne göre “Hayvanlar alındığı ortama veteriner hekim onayı ile yasa gereği geri bırakıldığını” hükmünü öne sürerek sokaklara tekrar bırakıldığını dile getirdi.