Rusya Dışişleri Bakanı,Çavuşoğlu ile ortak basın toplantısında konuştu

07 Nisan 2023 15:50:37

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna'nın tahıl ürünlerini kara yolu ile Avrupa'ya taşıması söz konusu olursa, Rusya'nın bu girişim dışında kalarak Katar ve Türkiye ile sevkiyatı devam ettireceğini söyledi.

Lavrov, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmesinin ardından Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.

Lavrov, mevkidaşıyla yaptığı görüşmede uluslararası konular arasında oldukça detaylı bir şekilde Orta Doğu, Kuzey Afrika, Kafkaslar, Orta Asya ve Karadeniz Bölgesi'ndeki durumu değerlendirdiklerini belirterek, "Özellikle Suriye meselesine ciddi önem verdik. Biliyorsunuz, Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkiler normalleşmeye başladı, Rusya'nın aracılığıyla normalleşiyor bu ilişkiler." görüşünü dile getirdi.

Moskova'da dışişleri bakan yardımcıları seviyesinde 4'lü toplantı yapıldığını hatırlatan Lavrov, toplantıların önemli olduğunu vurguladı.

Lavrov, mevkidaşıyla Libya meselesini de görüştüklerini aktararak, "Türk dostlarımızla hedefimiz ortak. Libya'da siyasi uzlaşma sağlamak. Libya'da mevcut olan tüm güçleri barıştırmak ve tabii bunun temelinde devlet yapılarını yeniden kurmak." dedi.

Bakan Çavuşoğlu'yla Filistin ve İsrail arasındaki ilişkilerin onarılmasını görüştüklerini belirten Lavrov, Filistin ve İsrail arasında doğrudan bir diyaloğun kurulmasına ihtiyaç olduğunu ve iki devlet olarak varoluşlarını devam ettirmeleri gerektiğini söyledi.

Lavrov, Ermenistan ve Türkiye arasındaki normalleşmeyi desteklediklerini aktararak, Kafkaslar'daki altyapının onarılmasını temenni ettiklerini kaydetti.

Ukrayna'ya ilişkin Batı'nın yapıcı olmayan bir gündeminin olduğunu belirten Lavrov, şu değerlendirmede bulundu:

"Kamuoyuna açık bir şekilde hedeflerini şöyle açıkladılar: Rusya'yı sahada yeneceklermiş, stratejik bir mağlubiyet bekliyormuş Rusya'yı. Ama aslında uluslararası alanda bir rakip görmek istemiyorlar. Kendilerinden bağımsız, egemen, politika yürüten ülkelere karşı çeşitli faaliyetlerde bulunuyorlar. Rusya'yı yenecekleri zaman daha sonra sıra Çin'e gelecek. Yani öyle geliyor. Kendi ulusal çıkarlarını koruyan her bir ülkeyi böylelikle sindirmeye çalışıyorlar. Herkesin ABD çıkarlarına uymalarını onların gündemine tabi olmalarını bekliyorlar."

Lavrov, ülkesinin görüşmelerden imtina etmediğini vurgulayarak, ülkesinin hassasiyetlerinin dikkate alınması gerektiğini dile getirdi.

"Amerika hegemon olmak istiyor. Herkese kendi tavrını, kendi tutumunu empoze ediyor ve yeni bir dünya düzeni kurmaya çalışıyor." diyen Lavrov, Rusya'nın bu yeni dünya düzeninin BM şartına dayalı bir düzen olmasını isteğini aktardı.

'Tahıla ihtiyacı olan ülkelere tahılın sadece yüzde 3'ü gönderiliyor'

Lavrov, Ukrayna tahılının ciddi indirimlerle Avrupa'ya sevk edildiğini belirterek, tahıla ihtiyacı olan ülkelerin bu tahılın sadece yüzde 3'ünü aldığını söyledi.

Rus tahıl ve gübresinin yaptırım listesine dahil edilmediğini ancak Swift ödeme sisteminden bağlantılarının kesildiğini, yükleri sigortalayamadıklarını, Akdeniz'deki gibi limanlara giremediklerini ve yabancı gemilerin de Rus limanlarına giremediklerini söyleyen Lavrov, şu şekilde devam etti:

"Aslında bize, siz gübre ve tahılları depolayın, hiçbir yere sevk edemeyeceksiniz nasıl olsa diyorlar. Dolayısıyla biz bu tahıl anlaşmasını bir kez 220 gün uzattık fakat bu problemleri gerçek anlamda çözmek isteyen kimseyi görmediğimiz ve vicdanlarına seslenmekten bıktığımız için anlaşmayı askıya aldık. Şimdi de 60 günlük bir uzatma söz konusu. Rus tarım ürünlerinin sevkiyatında herhangi bir gelişme olmazsa bu anlaşmaya ihtiyacımız var mı diye sorgulayacağız."

Lavrov, Avrupa Birliği'nin (AB) "Dayanışma Koridorları" girişimine değinerek, AB'nin Ukrayna tahıl ürünlerini Avrupa'ya kara yoluyla ihraç etmek istediğini ve bunu imtiyazlı bir şekilde yapacağını belirtti.

Avrupalı üreticilerin rahatsız olduğunu ve ürettikleri malları uygun fiyattan satamadıklarını kaydeden Lavrov, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Eğer böyle bir durum varsa, bu tahılları neden fakir ülkelere vermiyorsunuz? Sayın (BM Genel Sekreteri Antonio) Guterres gıda krizinden bahsetti. Bu girişimi ilgili ülkelere yardım diye başlattık ama aslan payı Avrupa'ya gidiyor. Onlar Guterres'in tekliflerine dürüstçe yaklaşmak istemiyorlarsa, o zaman ilgili ürünleri kara yoluyla veya nehirlerden sevk edebilirler. Bununla ilgili lojistiği de geliştirdiler. Biz de o zaman bu girişimin dışında da adımlarımızı atarız. Katar ve Türkiye ile sevkiyatı devam ettiririz. Zaten devlet başkanımız (Vladimir Putin) 'Fakir ülkelere tahıllarımızın sevkiyatı, ihracatımız devam edecek.' dedi."

Lavrov, Batı'nın Rusya'yı zayıflatmak, Rusya ile Ukrayna arasındaki işbirliğine son vermek ve halklarının refaha ulaşmasını engellemek için çabaladığını anlattı.

Rusya'nın görüşme yapmaya hazır olduğunu ancak mevcut realitenin dikkate alınması gerektiğini vurgulayan Lavrov, şunları söyledi:

"Bizim haklı hassasiyetlerimiz ve taleplerimiz var. Özellikle bizim güvenliğimizin tesisi açısından. Donbas'ta yaşayan ve komşu topraklarda yaşayan insanların haklarını korumak var. Onlar yüzlerce sene Rus kültüründe yaşadılar, Rus kimliklerini muhafaza etme hakları var. Dünyanın en demokratik hükümeti ne gibi kanunlar çıkardı, bir bakın. Rus dilini yasakladı. Rusça yazan medyayı yasakladı. Rus sanatçılar, Ukrayna'da da konser veremiyor. Rusça kitaplar yasaklanıyor. Ukrayna hükümetinin Rusça konuşan vatandaşlar için ne gibi tabirler kullandıklarına dair elimizde belgeler var. Onlar bu vatandaşlar BM şartında mevcut olan prensiplere uygun olarak kendi dillerini konuşabilir ve kimliklerini yaşayabilir. 10 yıldır uyardığımız şeyi faaliyete geçirmek zorunda kaldık."

4'lü görüşme için tarih belirlenecek

Türkiye ile Suriye'deki Esed rejimi arasındaki ilişkilerin normalleşmesine ilişkin savunma bakanları, istihbarat başkanları ve bakan yardımcısı seviyesinde toplantılar yapılmasının başlı başına bir başarı olduğuna dikkati çeken Lavrov, sorunların bir adımda çözülemeyeceğini; temasların güçlendirilmesi, şeffaflığın artırılması ve karşılıklı güven sağlanması gerektiğini vurguladı.

Lavrov, çıkar dengesi sağlanması gerektiğini kaydederek, iki tarafın da haklı çıkarları olduğunu, Rusya'nın aracı rol üstlenirken de bu süreci böyle gördüklerini söylediklerini aktardı.

Dışişleri bakan yardımcıları arasında yapılan 4'lü toplantının bakanlar arasında olacak toplantının hazırlığı olduğunu dile getiren Lavrov, uygun tarihi belirleyeceklerini ifade etti.

'Gizli bilgiler paylaşılmıyor'

Kuzey Akım'daki patlamanın soruşturulmasına ilişkin Rusya'nın prensipte sürece katılabileceğini ancak bilgilerin gizli tutulduğunu kaydeden Lavrov, "Bilgiler gizliyse bizi soruşturmaya katmak istemiyorlar. Tüm teşebbüslerimiz doğruyu tespit etmek için ve bunlar bizim çıkarlarımızı etkileyen konular." dedi.

Lavrov, tüm sonuçların ve bilgilerin gizlilik bahanesiyle bir şekilde paylaşılmadığını vurgulayarak, "Bir jandarma var ve bunun talimatı, telkiniyle hareket ediyorlar." ifadesini kullandı.

'Filistin ile İsrail arasındaki süreç yeniden başlatılmalı'

İsrail-Filistin konusuna ilişkin uzun zamandır çok taraflı süreci canlandırmaktan yana olduklarına işaret eden Lavrov, şu görüşleri dile getirdi:

"Filistin ile İsrail arasındaki süreci yeniden başlatmak istiyoruz. Bu süreçten sorumlu olan Rusya, AB, ABD ve BM dörtlüsü var. Bir de Arap Birliği devletlerinin de sürece katılması öngörülüyor. Taraflarla somut anlaşma sağlayabiliriz. İsrail ve Filistin'in iki devlet olarak yaşaması öngörülüyor fakat bu dörtlü format uzun zamandır toplanamıyor. Batı, daha doğrusu ABD, bu süreci engelliyor. BM Genel Sekreteri adeta gölgeye çekildi. Çağrıda bulunmalı ama herhalde ABD'yi rahatsız etmek ve kızdırmak istemiyor. ABD'nin kendi planı var. Doğrudan İsrail ve Filistin'i görüştürebiliriz diyor fakat bildiğimiz ve medyaya sunulan bilgilere göre, BM kararlarına uygun olmayan teklifler sunuluyor."

'Türkiye, defalarca başarılı seçim geçirmiş bir ülke'

Rus medyasının Türkiye'deki seçimlere ilişkin haberlerine yönelik sorusuna Lavrov, Rusya'nın hiçbir ülkenin iç işlerine karışmayacağını vurgulayarak, Türkiye'nin defalarca hem şeffaf hem de demokratik seçimler geçirdiğini ve bunda başarılı olduğunu söyledi.

Lavrov, gözlemci ülkelerin Türkiye'deki seçim sürecine katılabileceğinin ve bunun Türkiye gibi egemen bir ülkenin bileceği iş olacağının altını çizdi.

Ülkelere neyi nasıl yapması gerektiği konusunda ABD'nin söylemlerde bulunduğuna değinen Lavrov, "ABD, bu tarz diplomasi açısından hiç de hoş olmayan açıklamalarla yetinmiyor. Kurdukları STK'leri de kullanıyor. Yerli kurum ve kuruluşlarla bağlantı kurarak dünyanın dört bir yanında renkli devrimler düzenliyorlar. Ukrayna'da da bunu yaptılar." diye konuştu.