Paylaşılamayan nehir: NİL

31 May 2013 00:00:00

İşgalci İngiltere, 1929 yılında Nil Nehri'nin sularının yüzde 80 oranında kullanım hakkını Mısır'a vermişti. Bu durum ilerleyen yıllarda Nil'in aşağısı ve yukarısında olan ülkeler arasında krizlere sebep olmuştu.

SUDAN, Nahda Barajı inşası öncesi Mavi Nil'in yatağının değiştirilmesinin ülkelerine hiçbir zarar vermeyeceğini belirtti. Sudan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, Elektrik ve Su Kaynakları Bakanlığı'na bağlı teknik ekiplerin incelemesi sonrasında Nahda (Rönesans) Barajı'nın inşasının Sudan'a hiçbir zararının olmayacağının belirlendiği vurgulanarak "Sudan, Mısır ve Etiyopya ile bu projeye dair istişarelerini sürdürmektedir" denildi.

Etiyoplalılar çok memnun

Etiyopyalılar geçen Salı, Mavi Nil nehrinin yatağının değiştirilmesi çalışmalarının başlamasını törenle kutlamıştı. Mısır'da 1929 yılında işgalci konumundaki İngiltere, Nil Nehri'nin sularının yüzde 80 oranında kullanım hakkını Mısır'a vermişti. Nehrin kaynağında bulunan bazı ülkeler ile Etiyopya, 1929 yılında İngiltere'nin Mısır'a verdiği hakkın günümüzde geçerli olmadığını, her ülkenin Nil sularında hakkı olduğunu savunuyor.

Mısır ile Sudan arasında 8 Kasım 1959 yılında iki ülkeye Nil nehri üzerinde yüzde 90'a varan kullanım hakı veren "Nil Sularının Tam Kullanımı Anlaşması" imzalanmış ve nehrin suları iki ülke arasında paylaşılmıştı. Anlaşma ile yukarı kıyıdaşların kullanımlarına karşı ortak mücadele kararı da verilmişti.

Yukarı kıyıdaşlar ile aşağı kıyıdaşlar arasında Nil nehri sularından faydalanmaya ilişkin havzada uzun yıllardır devam eden sorunları çözmek amacıyla 1999'da Nil Havzası İnisiyatifi (Nile Basin Initiative: NBI) adı altında bir oluşum kuruldu ancak bu oluşum, havza sorunlarını çözme konusunda başarılı olamadı. 2010'a gelindiğinde ise yukarı kıyıdaş ülke olarak tanımlanan Etiyopya, Tanzanya, Ruanda, Uganda ve Kenya arasında, bir diğer adı" Entebbe" Anlaşması olan "İşbirliği Çerçeve Anlaşması" imzalandı. Temmuz ayında Sudan'dan bağımsızlığını kazanan ve hidroelektrik üretim faaliyeti için uygun coğrafyaya sahip olan Güney Sudan ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin de anlaşmaya katılma durumunda olduğu ifade ediliyor.

Dünyanın en uzun nehri

Güneyden kuzeye doğru akan, Beyaz Nil Nehri, Mavi Nil Nehri ve Atbera Nehri olmak üzere 3 ana kolu bulunan Nil, 6,825 kilometre ile dünyanın en uzun nehri ünvanını taşıyor. Nil nehri havzası 2,9 milyon kilometrekare alanı ile Afrika kıtasının yüzde 10'una denk geliyor. Nil havzası ülkelerini Mısır, Sudan, Etiyopya, Eritre, Kenya, Ruanda, Brundi, Tanzanya, Uganda ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti oluşturuyor.

"Nahda" Barajı, Nil'in Mavi Nil kolu üzerindeki dört barajdan biri olacak. Nil nehrinin yıllık 84 milyar metreküp olan su kapasitesinin 55 milyar metreküplük yüzde 60'ı Mısır tarafından kullanılıyor. Sudan ise 18,5 milyar metreküp ile kaynaktan en fazla yararlanan ikinci ülke.

Paylaşılamayan nehir: NİL

Yorum Yazın