Millet Mektepleri ve Atatürk''ün Başöğretmen oluşu
1 Kasım 1928 yılında Turkiye Buyuk Millet Meclisi'nde bir konuşma yapan Başbakan İsmet İnonu, yeni harfleri oğretmek amacı ile Hukumetin butun memlekette 'Millet Mektepleri' adı altında halk eğitimi kurumları acacağını ve vatandaşların işlerini aksatmadan bu harflerle onların okur-yazar duruma getireceklerini ifade ediyor.1 Başbakan İnonu, 8 Kasım 1928 tarihinde yaptığı acıklamada da, bu okullardaki eğitim suresinin iki, dort ya da altı ay devam edeceğini, belirli yerlere gelemeyecek durumda olan vatandaşlar icin, gezici Millet Mektepleri acılacağını, en buyuğunden en kucuğune kadar butun burokratların buralarda gorev alacaklarını belirttikten sonra, bu yontemle yılda birkac yuz bin kişinin okutulmasının planlandığını soylemiştir. Başbakan, bu 'Mekteplerin' Genel Başkanlığını ve Başoğretmenliği'ni de Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın kabul ettiğini duyurmuştur. 2 Başoğretmen unvanı verilen Ataturk, ileri yıllarda 'Kemalist ideolojinin' neredeyse bir peygamberi hatta Tanrı'sı konumuna getirilecektir. Kendisine orneğin 'Ulu Onder' de denilecektir. O artık yalnız bizi duşmanlardan kurtaran bir kahraman değil, aynı zamanda bizi cehaletten kurtaran ve okuma yazma oğreten bir başoğretmen, aynı zamanda askeri bir deha, ustun bir siyaset adamı, sanatcı, bilim adamı ve alim olacaktır. Kısacası kendisine benzer bir yığın ustun meziyetler atfedilecektir.
Bununla ilgili carpıcı bir ornek vermek gerekirse; 'Time Dergisi 1999 yılının sonuna doğru'yuzyılın en etkili insanı' anketi duzenlemiş ve bu anketle yuzyıla damgasını basan en buyuk siyaset, bilim ve sanat adamının kim olduğunu tespit etmeye calışmıştır. Turkiye'de başlatılan kampanyalar sonucunda ankette Ataturk sadece en buyuk siyaset adamı değil, aynı zamanda en buyuk sanatcı, en buyuk bilim adamı ve en buyuk seruvenci olarak cıkmış; Time Dergisi bunun uzerine anketi yururlukten kaldırmıştı. Bu olay Ataturk'e bir devlet adamı olmanın otesinde yuklenen anlamın, ulkeyi uluslararası arenada komik duruma duşuren bir gostergesidir.'3 Halkın yeni Turk harfleriyle binlerce yıllık tarihi ve kulturel mirasından kopartılıp bir anda dilsiz bırakılmaları yetmezmiş gibi bir de kendilerine doğal olarak Latin harfleri bilmediklerinden oturu- 'cahil' denilecekti. İşte bu sozum ona cehaletin ortadan kaldırılması icin tum yurtta okuma-yazma seferberliği başlatılıyor. Basın yayın yoluyla da halka propaganda yapılıyor, Latin harfleriyle okuyup yazmamanın bedbahtsızlığından bahsediliyordu. Diğer taraftan, 52 maddeden oluşan Millet Mektepleri Talimatnamenin 1. mad desinde gorulduğu gibi bu okulların amacı şoyle tanımlanmıştır: 'TBMM tarafından Turk dilinin ferdi ve umumi, hususi ve resmi bilcumle muharreratta Turk harfleri ile tespiti kanunen kabul edilmiş olmasından, bu kanuna musteniden tatbikatta vuzuh ve veche iradesi icin yeni Turk harflerinin kısa bir zamanda ve kolay surette her ferde okuyup yazabilmek imkanını bahşeden mahiyetinden Turk Milletini azami surette istifade ettirmek ve buyuk halk kutlelerini suratle okuryazar bir hale getirmek maksadıyla Millet Mektebi teşkilatı yapılmıştır.4 Bu arada 24 Kasım 1928 tarihinde yayınlanan ilk Millet Mektepleri Talimatnamesi'nin bir yıllık uygulama sureci sonunda bazı eksiklikler saptanmış ve 22.09.1929 tarihinde yeni bir kararname ile İkinci Millet Mektepleri Talimatnamesi yayınlanmıştır. İkinci Mille Mektepleri Talimatnamesi'nde A dershanelerinin gorevi, hic okuma yazma bilmeyen ya da Arap harflerini bilen vatandaşları okur-yazar hale getirmek; B dershanelerinin amacı ise A dershanelerini bitirmiş ve okuma-yazmayı oğrenmiş olan vatandaşları, yaşamlarında gereksinim duyabilecekleri pratik bilgilerle donatmak şeklinde eklemeler yapıldığı gorulur. 1 Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi, Cilt: V, 1 Teşrinisani 1928, s. 9. Aktaran: Mustafa Albayrak, 'Millet Mekteplerinin Yapısı ve Çalışmaları (1928 u2013 1935)', Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 29, Cilt: X, Temmuz 1994. 2 A.g.e., s. 31. 3 Ömer Çaha, Sivil Toplum, Aydınlar ve Demokrasi, Plato Yayınları, İstanbul 2008, s. 74. 4 Millet Mektebi Teşkilatı Talimatnamesi, Ankara 24 Kasım 1928, s.1048. Aktaran; İbrahim-Birgül Bozkurt, 'Yeni Alfabenin Kabulü Sonrası Mersin'de Açılan Millet Mektepleri ve Çalışmaları,' ÇTTAD, VIII/18-19 Bahar-Güz 2009, s. 117-135. YARIN: HALKEVLERİ NEDEN KURULDU?
"Üye/Üyeler suç teşkil edecek, yasal açıdan takip gerektirecek, yasaların ya da uluslararası anlaşmaların ihlali sonucunu doğuran ya da böyle durumları teşvik eden, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik ya da ahlaka aykırı, toplumca genel kabul görmüş kurallara aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde hiçbir İçeriği bu web sitesinin hiçbir sayfasında ya da subdomain olarak oluşturulan diğer sayfalarında paylaşamaz. Bu tür içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk münhasıran, içeriği gönderen Üye/Üyeler'e aittir. MİLAT GAZETESİ, Üye/Üyeler tarafından paylaşılan içerikler arasından uygun görmediklerini herhangi bir gerekçe belirtmeksizin kendi web sayfalarında yayınlamama veya yayından kaldırma hakkına sahiptir. Milat Gazetesi, başta yukarıda sayılan hususlar olmak üzere emredici kanun hükümlerine aykırılık gerekçesi ile her türlü adli makam tarafından başlatılan soruşturma kapsamında kendisinden Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 332.maddesi doğrultusunda istenilen Üye/Üyeler'e ait kişisel bilgileri paylaşabileceğini beyan eder. "
Yorum yazma kurallarını okudum ve kabul ediyorum.