Dolar (USD)
34.57
Euro (EUR)
36.00
Gram Altın
3017.21
BIST 100
9549.89
02:17 İMSAK'A
KALAN SÜRE

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti'nde, TL mevduat ve Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranlarının artırılarak sistemden yaklaşık 550 milyar lira likidite çekildiği bildirildi.
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti
30 May 2024 15:35:05
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti'nde, TL mevduat ve Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranlarının artırılarak sistemden yaklaşık 550 milyar lira likidite çekildiği bildirildi.

TCMB Para Politikası Kurulunun 23 Mayıs'taki toplantısına ilişkin yayımlanan özette enflasyonda yaşanan gelişmelere işaret edilerek, tüketici fiyatlarının nisanda yüzde 3,18 yükseldiği, yıllık enflasyonun 1,30 puan artışla yüzde 69,80 olduğu kaydedildi.

Söz konusu dönemde temel mal, hizmet, enerji ve alkol-tütün-altın gruplarının yıllık enflasyona olan katkısı yükselirken, gıda grubunun katkısının gerilediği; diğer yandan, mevsimsel etkilerden arındırıldığında aylık tüketici enflasyonundaki yavaşlama eğiliminin sürdüğü bilgisi paylaşıldı.

Nisanda hizmet grubunda aylık fiyat artışının yüksek seyretmeye devam ettiği, kira ve lokanta-otel gibi alt gruplara ek olarak ulaştırma hizmet fiyatlarının bayramın da etkisiyle güçlü artış katettiği belirtilen özette, şu ifadeler yer aldı:

"Temel mal grubunda mevsimsellikten arındırılmış aylık enflasyon bu dönemde otomobil fiyatlarındaki ılımlı artışın da etkisiyle yavaşlamıştır. Gıda grubunda aylık fiyat artışını işlenmemiş gıda grubu sürüklerken, işlenmiş gıda enflasyonundaki ılımlı seyir korunmuştur. Kırmızı et fiyatlarındaki artış hızı yavaşlamakla birlikte sürmüş, gıda grubu bilhassa et fiyatları olmak üzere doğrudan etkilerinin yanı sıra yemek hizmetleri kanalıyla dolaylı olarak da manşet enflasyonu olumsuz etkilemeye devam etmiştir. Bununla birlikte, bu dönemde 3 yıllık bir sürenin ardından yıllık gıda enflasyonu manşet enflasyonun altına gerilemiştir. Tütün ürünlerinde ise üretici firma kaynaklı olarak fiyat artışları gerçekleşmiştir. Enerji grubu fiyatlarına bakıldığında, Türk lirası cinsi petrol fiyatlarındaki gelişmelere paralel olarak akaryakıt fiyatlarındaki yükseliş, doğal gaz fiyatlarındaki mekanik etki kaynaklı düşüşle dengelenmiştir. Bunun sonucu olarak enerji grubu fiyatları aylık bazda değişmemiştir. Nisanda bedelsiz doğal gaz kullanımının aylık tüketici enflasyonuna mekanik etkisi eksi 0,14 puan olmuştur."

- "Nisanda aylık enflasyonun ana eğilimi sınırlı zayıflama kaydetti"

Nisanda aylık enflasyonun ana eğiliminin sınırlı bir zayıflama kaydettiği belirtilen özette, mevsimsellikten arındırılmış verilerle B ve C endekslerinin aylık artış oranlarının sırasıyla yüzde 3 ve yüzde 3,2 seviyelerinde gerçekleşerek önceki aya göre bir miktar zayıfladığı aktarıldı.

B ve C endekslerinde mevsimsellikten arındırılmış 3 aylık ortalama artışların sırasıyla yüzde 3,4 ve yüzde 3,6 olduğuna dikkat çekilen özette, fiyat artışlarının işlenmiş gıdada ılımlı seyrini sürdürdüğü, temel mal ve hizmet gruplarında yavaşladığı kaydedildi.

"Bu dönemde Medyan, SATRIM ve diğer ana eğilim göstergeleriyle yayılım endeksi yataya yakın seyretmiştir." denilen özette, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Hizmet enflasyonundaki yüksek seyir ve katılık, enflasyon beklentileri, jeopolitik riskler, emtia fiyatlarındaki oynaklıklar ve gıda fiyatları enflasyonist baskıları canlı tutmaktadır. Hizmet sektöründe hakim olan fiyatlama davranışı önemli bir atalete ve şokların enflasyon üzerindeki etkilerinin uzun bir süreye yayılmasına neden olmaktadır. Yıllık enflasyon nisanda temel mal grubunda yüzde 57,1 olurken, hizmet sektöründe yüzde 97 ile yaklaşık 40 yüzde puan daha yukarıda gerçekleşmiştir. Ayrıca, hizmet sektörüne ait yayılım endeksi nisanda tarihsel ortalamasının yaklaşık yüzde 40'ı kadar üzerinde seyrederek, artışların sektör geneline yayılmaya devam ettiğini göstermektedir. Bu bakımdan, yakın dönem tüketici enflasyonu gerçekleşmeleri dikkate alındığında, belirli hizmet kalemlerinde enflasyonun bir süre daha yüksek seyretme riski bulunmaktadır. Kira, haberleşme ve lokanta-otel gibi hizmet sektörlerinin bu bağlamda öne çıkacağı değerlendirilmektedir."

- "Konut fiyatlarındaki artış enflasyonun altında"

TCMB PPK Toplantı Özeti'nde, yeni ve yenilenen sözleşmelerde kira artış oranının, tüketici fiyat endeksindeki mevcut yıllık seviyenin altında olmakla birlikte nispeten yüksek seyrettiği belirtilerek, "Öte yandan, konut fiyatları yıllık artışı mart itibarıyla yüzde 52 seviyesine gerileyerek yıllık tüketici enflasyonunun altında kalırken, mevsimsellikten arındırılmış veriler bu kalemdeki aylık artışın da son aylarda önemli ölçüde yavaşladığına işaret etmiştir." denildi.

Konut fiyatlarındaki bu durumun ilerleyen dönemde kira enflasyonunu sınırlayacak bir unsur olduğu kaydedilirken, kira artışını yüzde 25 ile sınırlayan regülasyonun yakın gelecekte yürürlükten kalkacak olmasının kira enflasyonuna etkisinin yakından takip edileceği paylaşıldı.

- "Haberleşme hizmetlerinde yüksek aylık fiyat artışları gözlenmekte"

Özette, haberleşme hizmetlerinde cep telefonu görüşme ve internet ücretleri öncülüğünde yüksek aylık fiyat artışlarının gözlendiği, tarihsel olarak ılımlı bir eğilim sergileyen haberleşme grubunda yıllık enflasyonun nisan ayı itibarıyla yüzde 66,3 ile tüketici enflasyonuna yakın gerçekleştiği bildirildi.

Haberleşme grubunda belirli hizmet kalemlerinin taahhüt bazlı abonelik yapısının ve geçmişte ortaya çıkan maliyet baskılarının tüketici fiyatlarına gecikmeli ve kontrat yenileme hızına bağlı olarak kademeli olarak yansımasına neden olduğu belirtilen özette, şu ifadeler kullanıldı:

"Bir diğer hizmet kalemi olan lokanta-otel alt grubundaki aylık enflasyon, başta et olmak üzere gıda fiyatlarının etkisiyle yüksek seyrini sürdürmektedir. Öte yandan, karkas et fiyatlarında süregelen yüksek artışların yerini düşüşe bırakması önümüzdeki dönemde yemek hizmetleri üzerindeki yukarı yönlü baskıları sınırlayacaktır. Yurt içi üretici fiyatları nisan ayında yüzde 3,60 artmış, yıllık enflasyon 4,19 puan yükselerek yüzde 55,7 olmuştur. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, enerji ile dayanıksız ve dayanıklı tüketim grupları yüksek aylık fiyat artış oranlarıyla öne çıkmıştır. Yıllık enflasyon sermaye malı dışındaki gruplarda yükselmiştir. 2023 Ekim'den itibaren gerileyen uluslararası emtia fiyatlarında ocak ayında başlayan artış eğilimi nisanda da sürmüştür. Nisanda enerji ve enerji dışı emtiada fiyatlar yükselirken, enerji dışı emtiada endüstriyel metal ve altın fiyatlarındaki artış öne çıkmıştır. Mayısın ilk 3 haftası itibarıyla, enerji dışı emtia fiyatlarındaki artış yavaşlarken enerji grubunda fiyatlar gerilemiş, dolayısıyla dış fiyat kaynaklı baskılar bir miktar zayıflamıştır."

Küresel Arz Zinciri Baskı Endeksinin nisanda tarihsel eğilimine göre bir miktar düştüğü belirtilen özette, takip edilen konteyner navlun endekslerinin, nisanda bir önceki aya oranla gerilediği, mayıs ayının ilk 3 haftası itibarıyla yeniden artış gösterdiği anımsatıldı. Taşımacılık maliyetlerinin izleyen aylardaki gelişiminin ve enflasyon üzerindeki olası etkilerinin yakından takip edilecek bir unsur olarak öne çıktığı vurgulandı.

- "Mayıs ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre enflasyon beklentileri tüm vadelerde düşmüştür"

Özette, Mayıs ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre enflasyon beklentilerinin tüm vadelerde düştüğü belirtilerek, şunlar kaydedildi:

"12 ay sonrasına ilişkin enflasyon beklentisi 2 yüzde puan aşağı yönlü güncellemeyle yüzde 35,2'den yüzde 33,2’ye, 24 ay sonrasına ilişkin beklenti ise 0,8 yüzde puan düşüşle yüzde 22,1'den yüzde 21,3'e gerilemiştir. Buna ek olarak önceki ay yatay seyreden cari yıl ve gelecek yıl sonuna ilişkin enflasyon beklentileri bu dönemde azalarak sırasıyla yüzde 43,6 ve yüzde 25,6 olmuştur. 5 yıl sonrasına ilişkin enflasyon beklentisi ise yüzde 12,3 seviyesinden yüzde 11,8'e gerilemiştir. Enflasyon beklentileri tüm vadelerde gerilese de mevcut seviyeler Mayıs Enflasyon Raporu enflasyon tahminlerinin üzerinde seyrederek enflasyon görünümü üzerinde yukarı yönlü risk teşkil etmeye devam etmektedir. Kurul, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının öngörüler ile uyumunu yakından takip etmektedir. Öncü göstergeler, mayıs ayında enflasyonun ana eğiliminin Mayıs Enflasyon Raporu öngörüleriyle uyumlu olarak nispeten yatay seyredeceğine işaret etmektedir."

Özette, öncü verilerin, son dönemde döviz kurundaki ılımlı görünümün yansımasıyla, kur geçişkenliği görece yüksek olan dayanıklı mallarda fiyat artışlarının önemli ölçüde yavaşladığına işaret ettiği belirtildi.

Giyim ve ayakkabı alt grubunda fiyatların sezon geçişine bağlı olarak yükseldiği, hizmet grubunda aylık enflasyonun bir önceki aya kıyasla yavaşladığı, temel mallara göre yüksek seyrini sürdüreceğinin öngörüldüğü paylaşıldı.

Diğer taraftan, bir süredir ılımlı bir görünüm arz eden işlenmiş gıdada aylık enflasyonunun bu ay güçlendiği, işlenmemiş gıda fiyatlarının ise sebze fiyatları öncülüğünde gerilediği kaydedildi.

Kırmızı et fiyatlarındaki artışın, karkas et fiyatlarındaki düşüşe istinaden, mayısta önemli ölçüde yavaşladığı belirtilen özette, aylık bazda yüksek seyretmesi öngörülen işlenmiş gıda enflasyonunda et ile süt ürünlerinin öne çıktığı bildirildi.

Mayısta tüketici enflasyonu üzerinde enerji grubunun etkisinin belirgin olacağı aktarıldı.

- "Aylık enflasyondaki ılımlı seyre karşın, yıllık tüketici enflasyonu mayıs ayında kayda değer bir oranda yükselecektir"

Özette, enerji grubunda uluslararası ham petrol fiyatlarındaki azalışa bağlı olarak gerileyen akaryakıt fiyatlarına karşın, 25 metreküp bedelsiz doğal gaz kullanımının sona ermesinin etkisiyle mayısta yüksek bir aylık artış gerçekleşeceği, nitekim, söz konusu uygulamanın sona ermesiyle oluşan mekanik etkinin, mayısta aylık tüketici enflasyonunu 0,7 puan yukarı çekeceğinin tahmin edildiği anlatıldı.

Doğal gaz kaynaklı bu etki arındırıldığında, mevsimsel etkilerden arındırılmış tüketici enflasyonunun nisana göre gerilemesinin öngörüldüğü belirtilen özette, şu ifadeler yer aldı:

"Aylık enflasyondaki ılımlı seyre karşın, yıllık tüketici enflasyonu mayısta kayda değer oranda yükselecektir. Bu gelişmede, önceki politika metinlerinde değinildiği üzere, enerji fiyatları kaynaklı baz etkisi belirleyici olacaktır. Nitekim bir önceki yılın mayıs ayında doğal gazın bedelsiz olarak kullanılmasına bağlı olarak, enerji fiyatları oldukça yüksek bir oranda düşmüştü. Bu doğrultuda, yıllık enflasyonun mayısta tüketici fiyatlarında söz konusu baz etkisiyle belirgin oranda yükselmesi, buna karşın B ve C göstergelerinin yıllık değişimlerinin ise ılımlı seyretmesi beklenmektedir."

- "Enflasyonda belirgin ve kalıcı bozulma öngörülmesi halinde para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır"

"Kurul, parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de göz önünde bulundurarak politika faizinin sabit tutulmasına karar vermekle birlikte, enflasyon üzerindeki yukarı yönlü risklere karşı ihtiyatlı duruşunu yinelemiştir." ifadesinin yer aldığı özette, aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sıkı para politikası duruşunun sürdürüleceği vurgulandı.

Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası duruşunun sıkılaştırılacağı belirtilen özette, şu bilgiler yer aldı:

"Para politikasındaki kararlı duruş, yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtasıyla aylık enflasyonun ana eğilimini düşürecek ve dezenflasyon yılın 2. yarısında tesis edilecektir. Son dönem kredi büyümesi ve mevduat gelişmeleri göz önünde bulundurularak, makro finansal istikrarı koruyacak ve parasal aktarım mekanizmasını destekleyecek ek adımlar atılmıştır. Yurt içi ve yurt dışı yerleşiklerin Türk lirası finansal varlıklara talebiyle oluşan likidite fazlasının ilave tedbirlerle sterilize edilmesine karar verilmiştir. Bu çerçevede, Türk lirası mevduat ve kur korumalı mevduat hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranları artırılarak sistemden yaklaşık 550 milyar lira likidite çekilmiştir. Ayrıca, KKM hesaplarının daha hızlı azalmasını sağlamak amacıyla zorunlu karşılık faiz ve komisyon uygulamalarında değişiklikler yapılmıştır."

Özette, yabancı para kredi büyümesindeki hızlanma dikkate alınarak bu kredilere aylık yüzde 2 büyüme sınırı getirildiği, sınırı aşan kredi tutarı kadar Türk lirası cinsinden zorunlu karşılığın bir yıl boyunca bloke olarak tesis edilmesine karar verildiği anımsatıldı.

Merkez Bankası tarafından yapılan düzenlemelerin sonuçlarının takibine ilişkin değerlendirmelerin de yer aldığı TCMB PPK Toplantı Özeti'nde şu ifadeler kullanıldı:

"TCMB tarafından yapılan düzenlemelere ilişkin etki analizleri söz konusu çerçevenin tüm bileşenleri için enflasyon, faizler, döviz kurları, rezervler, beklentiler ve finansal istikrar üzerindeki yansımalarıyla birlikte bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilerek yapılmaktadır. Kurul, politika kararlarını parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirleyecektir. Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve Kurul, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanacaktır."

(Bitti)

En son gelişmelerden haberdar olmak için whatsapp kanalımızı takip edin