Mahmut Toptaş Hocaefendi'den zekat konusunda bilgiler

09 Temmuz 2015 21:58:00

Ramazan ayı sadece oruçla nefisler terbiye edilmiyor. Verilen zekat ve fıtır sadakalarıyla Sosyal dayanışma ve yardımlaşma medeniyeti İslamın en güzel müesselerinden biri de yaşatılıyor. Sofralar fakirlere açıldığı gibi keseler fakirlere açılarak kardeşçe bayram yapma mutluluğu yaşanıyor. İslam'da zekat müessesini Emekli vaiz ve yazar Mahmut Toptaş Hocaefendi ile konuştuk.

İSMAİL ZELVİ

ZEKAT

KIYMETLİ HOCAM ZEKAT KONUSUNU ANLATABİLİR MİSİNİZ?

Zekatın kelime manası: Artmak ve temizlemektir. Verenin malı artar ve temizlenir. Elimiz dilimize, dilimiz midemize, midemiz tırnağımıza tırnağımız saçımıza, saçımız kemiğimize, kemiğimiz iliğimize, iliğimiz beynimize sinirlerimize hasılı her hücremiz diğerine bir şeyler veriyor. Vermekle varlığını devam ettiriyor. Peygamber efendimiz "Müminler sevgide, şefkatte, merhamette tek vücud gibidirler, O vücuddan bir parça hastalandığında diğerleri ona yardıma koşarlar ateşine ve uykusuzluğuna katılırlar" (Buhari Edeb 27, Müslim Birr hadis 66 Müsnedi Ahmed4/270 276) buyurmuş Rabbimiz :"Ey iman edenler, sadakalarınızı başa kakmakla ve eziyet etmekle boşa çıkarmayın" buyurmuştur.(K. Kerim Bakara 2/ 264) Devlet millet işbirliğinin en güzel örneğidir zekat. İslam hukukuçuları zekatı verilecek malları: Açık mallar, gizli mallar diye ikiye ayırmış. Açık malların (Zirai mahsuller ve hayvanlar)'ın zekatının devlete verilmesini, gizli mallar (nakit paralar ticaret malları ve üretim mallarını)n ise sahipleri tarafından Zekat almaya layık kişilere verilmesini kararlaştırmıştır. Böylece halkın ulaşamadığı ihtiyaç sahiplerine devlet ulaşacak, devletin ulaşamadığı ihtiyaç sahiplerine halk ulaşacak. Kişi en yakın akrabasından başlayarak, en yakın komşusundan dalga dalga dünyanın en uzak yerindeki Müslümana kadar yardım elini uzatacak. Hem ibadet, hem vergi olan zekat dünyadaki bütün vergi kanunlarından ayrı özelliklere sahiptir.

ZEKATIN ŞARTLARI

ZEKAT VERMEK KİMLERE FARZDIR?

1- Müslüman, 2- Hür, 3- Akıllı, 4- Baliğ olan bir kişinin, 5- Nisap miktarı (Yemesi, içmesi, meskeni, yazlık kışlık elbiseleri, ev eşyası, bineği, sanat aletleri, kitapları ve silahları)ndan fazla, 6- Artma özelliğine sahip malı olur, 7- Üzerinden de bir sene geçerse onun zekatını vermesi farzdır. İslam hukukuna göre kişinin sahip olduğu ev, geçimini temin ettiği işçi ücreti veya memur maaşı, okumakta olduğu kitaplar, sahip olduğu silahlar ve arabası zekata (vergiye) tabi değildir. Devleti düşmana karşı koruyan silah ve kitap vergiden muaf tutulmuştur.

ZEKATIN SEBEBİ OLAN NİSAB

NİSAB MİKTARI NASIL HESAPLANIR?

Müslüman, hür, akıl ve baliğ bir kişinin zaruri ihtiyaçlarının dışında iki yüz dirhem gümüşe, veya yirmi miskal altına veya kırk koyuna veya keçiye veya beş deveye veya otuz sığıra veya camuza sahip olursa bunlardan zekat vermesi farzdır. Yirmi miskal altın (92 gram) değerindeki ticaret eşyasına veya o değerdeki fabrikada üretilen mal'a veya gelir getiren gayri menkul (kiralık apartman, dükkan, otel, motel gibi)lerin gelirine, topraktan veya denizden çıkarılan maden (demir, altın, gümüş, petrol gibi)lere senetlere, çeklere, tahvillere de zekat farzdır.

ZEKu00c2T VERİLECEK YERLER

ZEKAT KİMLERE VERİLİR?

Allah (c.c.) zekatın oranını belirlemeyi Rasulüne bırakmış ama zekatın verileceği yerleri Kur'anı Keriminde kendi kelamıyla belirlemiş ve "Sadakalar (zekatlar) Allah'dan bir farz olarak fakirlere, miskinlere onu toplayan memurlara, kalbleri kazanılacaklara, köle azadına, borçlular ve Allah yolunda olanlara ve yolda kalanlara sarf edilir. Allah bilendir hakimdir" (K. Kerim Tevbe 9/60) buyurmuş. Zekat, Fakirler, miskinler, köleler, borçlular, yolda kalanlar başta olmak üzere 8 sınıf insana verilir.

İSLAMDA FAKİR KİMDİR?

-HOCAM, İSLAMDA FAKİR KİME DENİR BİRAZ AÇABİLİR MİSİNİZ?

Zekatın nerelere verileceği konusunu Rabbim ayeti kerimesi ile bildirmiş fakirler, fakirleri de iki gruba ayırmış yani günlük yiyeceği olmayana miskin kelimesini kullanmış bir günlük yiyeceği var ama nisap miktarı mala sahip olmayan fakirdir. Yolda kalmış adam, memleketinde durumu iyi memleketine gidecek kadar parası olmayabilir. Otobüs biletini alabilirlerse olur. Allah yolunda cihad edenlere, Müellefeyi kulüp gönlü islama kazandırılanlara veriliyor, hepsi şahısdır. Talebe zengindir mercedesle okuluna gelip gidiyor. Ona zekat verilmez.

ZEKATTA ÖNCELİK AKRABADIR HOCAM, GÜNÜMÜZDE STK'LAR ZEKATI KURUMSALLAŞTIRDILAR, ZEKATI VERME ÖNCELİĞİMİZ NE OLMALI?

Zekat verirken en yakınından başlanmasına dikkat edilmeli. Şu anda Türkiye'de bütün hayra hizmet kurumlarımız kendine verilmesini istiyor. Evvela getiren adama akrabalarınla ilgili yardımın oldumu. Ağbesi fakirse namaz kılmasa bile ona verecek. Vermediği sürece onun bu yaptığından dolayı kalbi islama soğuyubilir. Yakın akrabalara öncelik tanıyacak. 10 parçaya bölüp, bir parçasını da hayır kurumuna verebilir. -BİR KİŞİYE NİSAP MİKTARINDAN FAZLA ZEKAT VERMEK UYGUN MU? Adam yüz bin lira zekat verecek, birisinin zekatı hesaplanıyor 440 bin lira çıkıyor. Nisap miktarını geçen miktarını birine vermek uygun değil. Bunu dağıtır. Nisap 8 bin liradır, 8 bin lira olarak bölüştürür. Ona da gerek yok. Acil ihtiyaçların karşılanması için akrabasından 20 kişiye 2'şer bin lira olarak verir. Akraba mutlaka gözetilecek. Hayır kurumu seçilmesi olayı çok zor. İnsanların sözüne inanıyoruz. Buhari'de bir hadisi şerif var. Ya resulullah sabah namazından çıktım mescidin önünde duran biri boynu bükük duruyor. Çıkardım para verdim. Eve geldim, sabah kahvaltısında sofra kurulmuş, baba biri bana seni beklerken para verdi demiş, ala kacaranlıkta, oğlunu tanımıyor. Sen aynı sevabı aldın, senin niyetin bir ihtiyaç sahibi zannettiğine verdin. Sorumluluk verenden gider. Alan sorumluluğun altına girer. Zekat verilecek adamı bulacak. Bu sorumluluktur. Namaza nasıl dikkat ediliyorsa zekatın verilirken, kazanılmasına dikkat edecek helal olacak. Haramla, pislikle necaset temizlenmez. Kütüğüne haram yazılır. Tamamını versen de yazılır.

SADAKA-İ FITIR

-SADAKA-I FITR'DAN BAHSEDER MİSİNİZ?

Zekat bölümünde geçtiği gibi bir kişi asli ihtiyaçlarından fazla olarak yirmi miskal altın (92 gr.) miktarında malı olan her Müslüman fıtır sadakası vermesi vaciptir. Üzerine fıtır sadakası vacip olan kişi baliğ olmayan çocuklarının sadakasını da vermesi vaciptir. Hanımına, kocasına, annesine, babasına, yukarıya doğru dedelerine, ebelerine aşağıya doğru oğlu kızı ve torunlarına zekat veya fıtır sadakasını veremez. Bunların dışında kalanlara verir. Fıtır sadakasının vacip olmasının vakti, Ramazan bayramının birinci gününün şafak vaktidir. Ancak fıtır sadakasını Ramazanın içinde verebildiği gibi bayramdan sonra da verebilir. Ancak efdal olan fakirin bayramlık ihtiyaçlarına yardımcı olacak şekilde vermektir.

-SADAKA-I FITIR İLE ZEKAT ARASINDAKİ FARK NEDİR?

Zekat veren adım fitreyi de verir ama fitreyi veren adam zekat vermeyebilir. Çünkü o zekat alacak durumun üstüne çıktığı an sadaka i fıtrını veriyor. Ama o adam zekat alamaz. Türkiyemizde hocalarımız iyi yerleştirmişler bunu. Alan da sadaka-i fıtır verir bizde. Fıtratın bir gereği, fıtr kelimesi, fıtrat kelimesi ile yani doğuş yaradılışımızın bir şükranesi olarak olur. Fıtır aynı zamanda yeme günüdür. İftar ordan gelir. Bayramdır. Yani oruç nimetinden rabbim bizi mağfiretine özgürlüğümüze cehennemden özgürlüğe kavuşturma günleridir. Diyoruz. Hz. Peygamberimizin hadisi ramazanın son 10 günü cehennemden azad olma günüdür. Bir hapishane boşaltılıyor ama bir adam kalıyor orda ben çıkmam diyor, var mı böyle bir şey yok. Onun için oruç tutmayanlar hapishane kapıları açıldıktan sonra ben karanlığa alıştım, daha burdan çıkmam, kuru ekmek, bir bardak su bana yeter aydınlık ta istemiyorum diyen adamın durumudur. Bütün ümmeti muhammed olarak inşallah Affedilenler arasına gireriz. Zekat veremeyecek adam fitre vermezse sorumluluğu yok.

Mahmut Toptaş Hocaefendi'den zekat konusunda bilgiler

Yorum Yazın