Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto AA'ya konuştu

04 May 2023 11:50:06

Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, Rusya-Ukrayna Savaşı'ndaki tek başarılı arabuluculuk girişiminin Tahıl Anlaşması olduğuna dikkati çekerek "Bu nedenle de gelecek dönemde, barış görüşmeleri için ortam oluştuğunda Türkiye'nin çok büyük rolü olması gerektiğini düşünüyoruz." dedi.

Ülkesinin Türkiye'deki yeni yatırımı olan Medicor Medical'in açılışı için Türkiye'ye gelen Szijjarto, AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Macaristan'ın Polonya ile Ukrayna'dan tahıl ithalatını yasaklaması ve bunun AB'den aldığı tepkiyi değerlendiren Szijjarto, "Anlaşmanın orijinalinde, Ukrayna'nın gıda tedarikinin güvenliği bakımından tahılın çok önemli olduğu ülkelere Ukrayna tahılı ve endüstriyel gıda ürünlerinin ihracatına yardım edilmesi amaçlanıyordu. Bu anlaşma, Orta Avrupa piyasalarına büyük miktarda Ukrayna tahılının ihracatını içermiyordu. Dolayısıyla yapılan bu ihracatlar anlaşmanın ihlaliydi." ifadelerini kullandı.

Böyle bir durumu düzeltme görevi ve sorumluluğunun Avrupa Komisyonunda olduğunu ancak bunun gerçekleşmediğini belirten Szijjarto, "Bu nedenle Avrupa Birliği'nin (AB) bir şey yapmasını beklemek yerine, çiftçilerimizi ve piyasamızı korumak için kendi adımlarımızı atmak zorunda kaldık." diye konuştu.

Szijjarto, AB'nin durumu düzeltmek için bir adım atması durumunda işbirliği yapacaklarını yoksa bireysel adımlarını sürdüreceklerini belirtti.

Macaristan'ın İsveç'in NATO üyeliğini onaylamaması

Macaristan'ın İsveç'in NATO üyeliğini onaylamamaktaki çekincelerinin ne olduğu sorusu üzerine ise Szijjarto, bu onay sürecinin parlamentonun elinde olduğunu ve hükümetin olumlu görüşlerini parlamentoya bildirdiğini söyledi.

Szijjarto, parlamentonun onay sürecine karşı çıkmasına ilişkin ise şunları kaydetti:

"İsveçli yetkililer, Macaristan'ı ve Macar halkını son yıllarda mütemadiyen aşağıladı, siyasi sistemimizin demokratikliğini eleştirdi ve sorguladı. İsveç bizi, ortak Avrupa değerlerine uymamak, demokratik standartları ihlal etmekle suçladı, Macar halkının kendi geleceğine karar vermekteki olgunluğunu sorguladı. Seçimlerimizin, dolayısıyla parlamentonun meşruluğunu sorguladılar. Bu nedenle de kendi seçim kampanyalarını yürüten milletvekilleri, dış bir faktörün parlamento seçimlerinin meşruluğunu nasıl sorgulayabildiğini anlamıyor."

Milletvekillerinin bu nedenle gelecekte de benzeri suçlamalar ve yanlış iddialarla karşılaşmayacaklarından emin olmak istediklerini vurgulayan Szijjarto, "Ben İsveçli mevkidaşıma, milletvekillerimizi ikna etmek için bazı jestler ya da bir şeyler yapmaları gerektiğini söyledim." dedi.

"Depreme ilişkin fotoğrafları ve görüntüleri gördüğümüzde hiç şüphesiz şoke olduk"

Macar Bakan Szijjarto, Türkiye'de 6 Şubat'ta yaşanan depremlerin ardından Macaristan'ın gönderdiği yardımları da değerlendirerek "Biz depreme ilişkin fotoğrafları ve görüntüleri gördüğümüzde hiç şüphesiz şoke olduk." diye konuştu.

Depremlerde can kaybı sayısının bu kadar hızlı artmasının kendilerini şoke ettiğini kaydeden Szijjarto, "İki millet arasındaki kardeşçe ilişkiden dolayı, biz desteğimizi ve yardımımızı göndermek adına elimizden gelenin en iyisini yaptık." ifadesini kullandı.

Szijjarto, Macar ekibin arama kurtarma alanında iyi bir koordinasyonu ve metodolojisi olduğunu belirterek "Macaristan'da bir gün içinde herkes uçaktaydı. O ekibi buraya yardıma ve hayatta kalanları kurtarmaya gönderdik. Biz olanları tamamen düzeltmeyeceğimizi biliyorduk ancak enkazların altında kurtarılmayı bekleyenler olduğunu biliyorduk." dedi.

Macaristan'ın Türkiye'de depremde hasar gören bazı tarihi eserleri ve Türkiye hükümetinin belirlediği bir hastaneyi onaracaklarını dile getiren Szijjarto, "Koşullar hazır olduğunda ve Türk yetkililerden onay aldığımızda işe koyulacağız. Biz gerekli finansmanı halihazırda ayırdık." diye konuştu.

Szijjarto, depremlerin ardından Türkiye'ye çeşitli yardımlarda bulunduklarına işaret ederek "Bundan sonraki süreçte Türkiye hükümeti bize hangi alanda ihtiyacı olduğunu söylerse, katkıda bulunmaktan memnuniyet duyarız." dedi.

"(Türkiye'nin AB üyelik süreci) Bazı ülkeler, yüz yüze pozisyonlarını açıkça söyleyecek kadar cesur değil"

Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecine ilişkin AB üyesi ülkelerin tutumunu da değerlendiren Szijjarto, samimiyetin önemine inandığını vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Bir ülkenin AB'ye üye olması için fikir birliği gerekiyor. Avrupa Birliği'nde şu anda Türkiye için bir fikir birliği yok. Çünkü bazı ülkeler, pozisyonlarını açıkça, yüz yüze söyleyecek kadar cesur değil, bunu kapalı kapılar ardından söylüyorlar. Bazı ülkeler ciddi şekilde Türkiye'nin üyelik sürecinin hızlandırılmasına karşı. Bu şartlar altında Macaristan olarak biz, AB ve Türkiye arasında en iyi iş birliğini oluşturmak isteriz."

Szijjarto, AB içinde Macaristan'ın da girişimlerine karşı çıkanlar olduğuna işaret ederek "Ancak bu karşı çıkmalar pes etmek için bir sebep değil. AB ile Türkiye arasında şimdikinden daha verimli bir işbirliği için çağrıda bulunmayı sürdüreceğiz." dedi.

"Ticaret ve ekonomi işbirliğini artırdık"

Türkiye ile Macaristan arasındaki ilişkilerin geliştirilmiş stratejik ortaklık seviyesine çıkarılmasına ilişkin Szijjarto, AK Parti hükümetinin başa gelmesinden bu yana iki ülke ilişkileri arasındaki dinamizmin arttığına işaret ederek, şöyle konuştu:

"Biz aynı zamanda ticaret ve ekonomi işbirliğini artırdık. Bu hükümet başa geldiğinde iki ülke arasındaki ticaret hacminin 1 milyar dolardan az olduğunu hatırlıyorum. Şimdi bu hacim 4 milyar dolara yaklaştı. Bu hükümetten önce Macaristan'da Türk yatırımı yokken şimdi birçok Türk firması Macaristan'da yatırım yapıyor. Biz de bugün (3 Mayıs) Türkiye'de medikal sanayi alanındaki ilk Macar şirketi açtık."

Tahıl anlaşmasını "tek başarılı girişim" olarak nitelendirdi

Szijjarto, Macaristan'ın Ukrayna'ya komşu olması nedeniyle savaştan en çok etkilenen ülkelerden biri olduğuna işaret ederek bu alanda Türkiye'nin oynadığı rolün önemini vurguladı.

Savaşın bir an önce son bulması gerektiğini, bunun için de güvenilir ara buluculara ihtiyaç duyduklarını vurgulayan Szijjarto, "Ara buluculuk konusunda tek başarılı girişim, Türkiye tarafından, bizzat Cumhurbaşkanı (Recep Tayyip) Erdoğan tarafından yapılan tahıl anlaşmasıydı. Savaşın patlak vermesinden bu yana çatışan tarafların yaptığı tek önemli anlaşma bu tahıl anlaşmasıydı. Bu nedenle de gelecek dönemde, barış görüşmeleri için ortam oluştuğunda Türkiye'nin çok büyük rolü olması gerektiğini düşünüyoruz." görüşünü paylaştı.

Yakın zamanda ateşkes ve barış görüşmeleri için ortam oluşmasını umduklarını belirten Szijjarto, "Bu nedenle de Türk hükümetinin görevine devam edebilmesini ve dünya barışına katkı sağlamayı sürdürebilmeyi umuyoruz." dedi.

"TDT, Asya, Kafkasya, Türkiye ve Avrupa arasında bir köprü kuruyor"

Szijjarto, Macaristan'ın Türk Devletleri Teşkilatındaki (TDT) gözlemci üye statüsünü de değerlendirerek Macaristan'ın tüm üye devletlerde büyükelçilik açma ve tüm üyelerin Budapeşte'de büyükelçilik açma hedefine ulaşıldığını vurguladı.

İki kutuplu bir dünyada Orta Avrupa'nın her zaman kaybedeceğini, bu yüzden de böyle bir durumu engellemeye çalıştıklarını belirten Szijjarto, "TDT, Asya, Kafkasya, Türkiye ve Avrupa arasında bir köprü kuruyor. Bunun, daha iyi ve daha barışçıl bir gelecek açısından gerekli olduğunu düşünüyoruz." ifadelerini kullandı.

Szijjarto, Macaristan ile hem Türkiye'nin hem de diğer Türk devletlerinin derin tarihi ve kültürel bağları olduğunun altını çizerek "Bu nedenle, Türk devletlerini kardeşimiz olarak görüyoruz çünkü ortak kültürel mirasımız ortak bir geçmişten geliyor." diye konuştu.

2024'ün Türkiye-Macaristan Kültür yılı olacağına dikkati çeken Szijjarto, bu konuda hazırlıkların sürdüğünü, hazırlıkların seçimlerin ardından hız kazanacağını kaydetti.

"Türkiye'nin kendi arabasını üretebilmesi, Türk ekonomisinin ne kadar geliştiğini gösteriyor"

Szijjarto, Türkiye'nin yerli otomobili Togg'u da değerlendirerek "Türkiye'nin kendi arabasını üretebilmesi, Türk ekonomisinin ne kadar geliştiğini gösteriyor çünkü milli bir otomotiv endüstrisi ekonominin bir sonraki aşamada olduğunu gösterir." diye konuştu.

Macaristan'da birçok yabancı ülkenin araba ürettiğine ancak Macaristan'ın kendi yerli otomobili olmadığına dikkati çeken Szijjarto, "Türkiye'nin bulunduğu noktaya gelmek için ne tür emekler gerektiğinin farkındayız. Bu nedenle de Türk halkı kendisiyle gayet haklı bir gurur duyabilir." değerlendirmesini yaptı.

Szijjarto, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Togg'u deneyimlediğini ve aracı çok konforlu bulduğunu aktararak "Varank'a seri üretim başladığında, Macar piyasasını da değerlendirmelerini söyledim çünkü fiyat dikkate değer olursa bu aracın diğer markalarla rekabet edeceğine inanıyorum." dedi.

Bakan Szijjarto, sözlerini, "Cumhurbaşkanı Erdoğan'a AK Parti ile seçimlerde şans ve başarı diliyoruz." şeklinde bitirdi.