Kitap Ekonomisi: Milyonlarca Liralık Bir Pazar

01 Ağustos 2019 18:22:00

Hafta sonu geldi. Kahvenizi yaptınız, en sevdiğiniz koltuğa kuruldunuz. Elinize de ne zamandır okumak istediğiniz en sevdiğiniz yazarın son kitabını aldınız. Sayfaları huzur içinde çevirmeye başladınız. Peki, hiç elinizdeki kitabın yazarının bu kitaptan ne kadar para kazandığını düşündüğünüz oldu mu?

Ülkemiz ne yazık ki kitap okuma alışkanlığı olmayan bir ülke. Demokrasi ve Eğitim Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin son yaptığı araştırmaya göre Türkiye, nüfusuna oranla %0,1 kitap okuma oranıyla dünya ülkeleri arasında 86. sırada. Bu hiç de gurur duyamayacağımız rapora göre, cep telefonu ve iletişim masraflarına “ayda” 173 lira ayıran 4 kişilik bir Türk ailesi, kitaba ise “yılda” sadece 5 lira ayırıyor.

Kitap alma ve okuma seviyelerinin bu derece düşük olmasına rağmen, yine de ülkemizde küçümsenemeyecek bir kitap pazarı olduğunu da eklemek gerek. Çoğu kitap müdaviminin, ya kitap fuarlarından, ya D&R, Remzi veya İnkılap gibi zincir kitapçılardan, ya da www.n11.com gibi her ürünün bulunduğu genel online platformlardan, hatta www.indirimkodu.com gibi sitelerden edindiği indirim kodları ile fiyatları da gözeterek alışveriş yapmasına rağmen, toplam satış rakamlarına baktığımızda ortaya “Acaba ben de mi yazar olsam?” dedirten rakamlar çıkıyor.

Türkiye çelişkiler ülkesi.

Ekonomi ve iş yaşamı dergisi Forbes’in yayınladığı “En Çok Kazanan Yayınevleri ve Yazarlar” listesine göre; geçen sene en çok ciro yapan 20 kitap, toplamda 62 milyon 182 bin 212 lira ciro yaptı. En çok kazanan 20 yazarının toplam telif geliri ise 15 milyon lirayı buldu. Yayınevleri arasında Destek, Everest, Kapı, Timaş ve Doğan'ı, Kırmızı Kedi izledi. En çok kazanan yazarlar listenin zirvesine Zülfü Livaneli otururken zirve sıralamasını Ayşe Kulin, İskender Pala, Soner Yalçın ve Arzu Kohen takip etti.

Türkiye’de bir kitabın çok satanlar listesine girebilmesi için gereken baskı sayısı 200 bin iken, Zülfü Livaneli’nin Huzursuzluk adlı kitabı 465 bin baskı yaparak zirveye oturdu. Ardından gelen Ayşe Kulin’in Kördüğüm adlı kitabı ise 175 bin baskı yaptı. Bu baskı rakamlarına bağlı olarak Zülfü Livaneli’nin kitabı 7.905.000 liralık ciro yaparken Ayşe Kulin’in romanı ise 4.375.000 liralık ciro başarısı yakaladı.

Tabii ki bu rakamların hepsi yazarın kazanç hanesine yazılmıyor. En çok satan yazarların bile kitap başına telif ücreti ortalama %25 civarında. Ancak bu da hiç azımsanacak bir kar payı değil. Yine Forbes verilerine göre, Zülfü Livaneli’nin 2017 yılı içinde kitaplarından kendi payına düşen kazancı 2,2 milyon TL. Fi, Pi ve Çi serilerinin yazarı Azra Kohen’in 2 milyon, İskender Pala ve Ayşe Kulin’in ise 1,5 milyon TL.

Milyon liralardan bahsedilince muhtemelen çoğu insanın aklına bir anda kalemi kağıdı kapıp, ya da ekranın başına geçip bir şeyler yazma isteği geliyor. Ancak ne binlerce baskı yapacak bir kitap yazmak, ne de o paraları kazanmak öyle hemen şıp diye olabilen işler değil. Bu konuda verilebilecek en güzel örneklerden biri, ülkemizin ünlü polisiye yazarlarından Ahmet Ümit.

Forbes dergisi verilerine göre kendisinin 2017 yılı içerisinde kitap satışlarından geliri 670 bin TL. Ancak Ahmet Ümit’in ilk romanı olan “Sokağın Zulası” 1989 yılında sadece 2000 adet basılmıştı. Daha çok eş, dost ve arkadaş tarafından elden satış yöntemiyle satın alınan bu kitabın tükenmesi yılları bulmuştu. İkinci kitabı “Çıplak Ayaklıydı Gece” ise 1992’de yine 2000 adet basıldı ve üç yılda ancak bitti. 2000 yılına kadar “Masal Masal İçinde”, “Bir Ses Böler Geceyi”, “Sis ve Gece”, “Kar Kokusu”, “Agatha’nın Anahtarı” adlı kitapları yayınlandı. “Sis ve Gece” dışında hiçbiri ikinci baskıyı yapamadı. Ahmet Ümit’in kitaplarından gelir elde etmeye başlaması, 2000 yılında yayınlanan “Patasana” adlı kitabı ile oldu. Bir yılda 8 baskı yapan roman 16 bin satış rakamını yakaladı. Ahmet Ümit’in günümüzde yazdığı romanları 250 bin baskının altında yayımlanmıyor ve her yıl en çok satanlar listesinde yer alıyor. Ancak görüldüğü üzere bu başarı, uzun yıllar süren azim ve istikrarın ürünü.

Kitap Ekonomisi: Milyonlarca Liralık Bir Pazar

Yorum Yazın