İsrail'de Netanyahu ve Ben-Gvir, hükümet düşmesin diye birbirine "katlanıyor"

17 May 2023 13:10:10

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, belirgin fikir ayrılıkları yaşamlarına rağmen hükümeti ayakta tutmak adına birlikte çalışmayı sürdürüyor.

Netanyahu, İsrail Meclisinde bütçe oylamasının yaklaşması ve hükümetin ayakta kalabilmesi için Ben-Gvir’e ihtiyacını daha da hissederken, Ben-Gvir ise bundan faydalanarak istediklerini elde etmeye çalışıyor.

Netanyahu hükümetinin bütçe oylamasını 29 Mayıs’a kadar geçirmesi gerekiyor aksi takdirde Meclis feshedilip yeniden seçime gidilebilir.

Ben-Gvir'in talepleri

Ben-Gvir, hükümeti yeterince "sağ siyaset" uygulamadığı gerekçesiyle Meclis'teki oylamalara katılmamakla tehdit ederek başlattığı boykotu, ordunun Gazze Şeridi'ne düzenlediği, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 33 kişinin hayatını kaybettiği saldırıların başlamasıyla bitirdiğini açıkladı.

Gazze Şeridi ve Batı Şeria’da geniş çaplı askeri operasyonlar talep eden Ben-Gvir, ölen Filistinlilerin cenazelerinin ailelerine teslim edilmesine de karşı çıktı.

Ben-Gvir, Filistinli savaşçılara yönelik suikast politikalarına dönülmesini, İsrail askerlerine dokunulmazlık yasası çıkarılmasını ve Doğu Kudüs’teki Filistinlilerin evinin yıkılmasının hızlandırılmasını savunuyor.

Ben-Gvir’in partisi Yahudi Gücü, 120 üyeli mecliste Netanyahu hükümetini oluşturan koalisyonda, 64 koltuktan 6’sının sahibi.

Bu durum, Ben-Gvir’in mecliste hükümetten desteğini çekmesi durumunda, Netanyahu hükümetinin çoğunluğu kaybetmesine ve bütçe oylamalarının yapılamaması durumunda ise hükümetin düşmesine olanak sağlıyor.

Ben-Gvir bütçe görüşmeleri için de bastırıyor

İsrail basınındaki haberlere göre, Ben-Gvir'in partisi hükümetin yürüttüğü bütçe görüşmelerinde de Necef ve Celile bölgesi için ayrılan bütçelere itiraz etti.

Ben-Gvir'in partisi Yahudi Gücü himayesindeki Necef ve Celile Bölgesi Kalkınma Bakanlığı kendilerine ayrılan bütçeyi düşük buldu.

Haberlerde, koalisyon ortakları tarafından Ben-Gvir ve partisinin, normal seçim takvimi 2026'da sandıklara gitmeden önce hükümeti düşürme ihtimali en yüksek unsur ve hükümetin "en zayıf halkası" olarak görüldüğü belirtildi.

Hükümetin düşmesi uzak bir ihtimal

Ben-Gvir'in gelgitlerine rağmen İsrail'de şu anda hükümetin düşme tehlikesinin bulunmadığı değerlendiriliyor.

Kanal 12’nin haberinde "kamuoyu önünde atışmalarına rağmen Netanyahu ile Ben-Gvir’in birbirinden başka alternatifi olmadığı için hükümetin düşmeyeceği" savunuldu.

Netanyahu ekibinin, seçimlerden önce "Ben-Gvir’in gelecekte bir tehdit oluşturabileceğini" değerlendirdiği aktarılan haberde, Ben-Gvir’in istekleri "koalisyon gibi tamamen sağcı olmasına rağmen hükümetin başarabilecekleriyle Ben-Gvir'in talepleri arasında uçurum olduğu" kaydedildi.

Öte yandan, uluslararası alanda da eleştirilen Ben-Gvir’in eylemleri, Likud Partisi’nde rahatsızlığa sebep oluyor.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu'na konuşan Bilim ve Teknoloji Bakanı Ofir Akunis, Ben-Gvir’in boykot kararına ilişkin, "Ben Gvir'e çocukça davranmamasını öneriyorum. Boykotlar hükümetin çalışma yöntemlerinin bir parçası değil." açıklamasını yapmıştı.

Ayrıca, Ben-Gvir’in eylemleri kamu yoklamalarında da kendini gösterdi. Kamuoyu anketlerine göre, İsrail’deki birçok kesim, aşırı sağcı Bakan'ın eylemlerini reddederek görevden alınması gerektiğini savunuyor.

Anketler eski Savunma Bakanı Benny Gantz liderliğindeki muhalif Ulusal Birlik Partisinin halkın nezdinde popülaritesinin arttığına işaret ediyor.

Uzmanlar, Gantz’ın Netanyahu hükümetine katılmayı kabul etmesi durumunda, Ben-Gvir’in kendisini hükümetin dışında bulabileceğini belirtiyor.

Gantz ise son dönemde pek çok kez Netanyahu hükümetine katılma niyetinde olmadığını söyledi.

Ben-Gvir'in Gantz korkusu

Kudüs İbrani Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Jonathan Freeman, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Gantz'ın anketlerdeki yüksek popülaritesi ile Ben-Gvir'in, Netanyahu'nun yakında Gantz'ı hükümete getireceği veya kendisini Gantz ile değiştireceği korkusu arasında bir bağlantı olduğunu düşündüğünü söyledi.

Geçen yılın sonunda hükümetin kurulmasından bu yana Ben-Gvir'in partisinden çok sayıda açıklama yapıldığını ancak iş eyleme geçtiğinde istedikleri ile gerçekte elde ettikleri arasında büyük bir fark olduğunu dile getiren Freeman, "Anketlerin partisinin popülaritesinde düşüşü gösterdiğini bilen Ben-Gvir, seçimler yapılırsa tabanına gösterecek hiçbir şeyi olmayacağından korkuyor." dedi.

İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich liderliğindeki aşırı sağcı Dini Siyonizm Partisinin, Ben-Gvir'in meclisteki oylamaları boykotunu desteklemediğini kaydeden Freeman, "Seçimlere tek bir listeyle katılmalarına rağmen Smotrich'in onu desteklememesi ilginç, bu sadece Ben-Gvir ile hükümet arasında değil, aynı zamanda Ben-Gvir ile Smotrich arasında da bir uçurum olduğunu gösteriyor." ifadelerini kullandı.

Netanyahu'nun, özellikle Ben-Gvir'i bütçeye ikna için yapacaklarının, durumu belirleyeceğini, böylece Ben-Gvir'in elinde de tabanına başarı olarak sunabileceği bir şey olacağını söyleyen Freeman, şöyle devam etti:

"Gantz ve partisinin artan popülaritesi Netanyahu için bir endişe kaynağı ve Ben-Gvir ile olan ilişkilerini etkileyebilir. Hükümetin görevine devam etmesi Netanyahu ve Ben-Gvir'in çıkarına. Ben-Gvir ve partisinin üyeleri ilk kez bakanlık pozisyonlarında bulunuyor ve meclisteki sandalyelerinin yanı sıra bunu da kaybetmek istemiyorlar. Netanyahu için şu anda en önemli şey bütçe. Bu nedenle yeniden seçime gitmemek için en azından bütçe onaylanana kadar için Ben-Gvir'e bir şeyler verebilir."