Dolar (USD)
34.57
Euro (EUR)
36.64
Gram Altın
2903.69
BIST 100
9395.39
02:17 İMSAK'A
KALAN SÜRE

İsrail dünyayı krize sürüklüyor!

İşgalci İsrail'in kural tanımaz saldırıları sadece küresel insanlık değerlerini değil, küresel ticareti de olumsuz etkiliyor. İsrail saldırganlığı sebebiyle Kızıldeniz'de başlayan olaylar sonucu gemiler rota değiştirdi ve maliyetler arttı. Tedarik de gecikiyor…
İsrail dünyayı krize sürüklüyor!
11 Ocak 2024 12:22:22
İşgalci İsrail'in kural tanımaz saldırıları sadece küresel insanlık değerlerini değil, küresel ticareti de olumsuz etkiliyor. İsrail saldırganlığı sebebiyle Kızıldeniz'de başlayan olaylar sonucu gemiler rota değiştirdi ve maliyetler arttı. Tedarik de gecikiyor…

Haber: Marina Mussa

İşgalci İsrail’in Gazze’deki saldırılarının ardından Yemen’deki Husiler Siyonist rejim için hayati önem taşıyan nakliye gemilerini Kızıldeniz’de hedef almaya başladı. Kızıldeniz’de yaşananların ardından etkilenen küresel nakliye firmaları ticaret için daha uzun rotalar çizmek zorunda kaldı.

Sektör analistlerine göre, bu durum dünya ticaretinin yüzde 170’ini sekteye uğrattı.

Krizin devam etmesi halinde, küresel ekonomi üzerindeki stagflasyonist (durgunluk ve fiyat artışı) etkilerinin artması bekleniyor. Halihazırda bazı perakendeciler sevkiyatların geciktiğini belirtiyor.

Navlun fiyatları üç katına çıktı

UST küresel tedarik zinciri uygulamalarının Genel Müdürü Jonathan Colehower, küresel konteyner gemisi hacminin yaklaşık yüzde 30'unun Kızıldeniz'i Akdeniz'e bağlayan Süveyş Kanalı üzerinden hareket ettiğini söyledi. Husiler’in İsrail karşıtı saldırıları ardından ticari gemilerin Kızıldeniz yerine Ümit Burnu rotasını tercih etmesi onlara üç katı daha yüksek maliyete mal oldu.

Bloomberg'in raporuna göre, navlun rezervasyon platformu Freightos.com, Asya'dan Kuzey Avrupa'ya 15 günde gitmek zorunda kalan 40 metrelik bir konteyner ile mal taşımanın maliyetinin şu anda 4 bin dolar olduğunu ve bu rakamın Aralık ortasına göre yüzde 173 arttığını hesapladı.

Asya'dan Akdeniz'e giden kargolar için fiyat 5 bin 175 dolara çıkıyor ve bazı şirketler ocak ayı ortasında kalkış yapacak gemilerin izleyeceği güzergâh için 6 bin dolara kadar ücret talep ediyor.

ekran-goruntusu-2024-01-11-123428_d3e5e02f99359ebd9a096dc8d5edeabe.png

Çin’in deniz ticareti de etkilendi

Husiler’in Kızıldeniz’deki saldırılarından en çok dünyanın ithalat devi Çin etkilendi. Çin'den ithal edilen malların taşınmasına ilişkin oranları ölçen Şanghay Konteynerli Navlun Endeksi (SCFI), 15 Aralık'tan bu yana yüzde 161 artışla 1.029 dolardan 2.694 dolara yükseldiğini belirtti. Uzmanlara göre, lojistikte çare arayan Çin, her konteyner için yüzde 30 maliyeti karşılama kararı aldı.

‘İsrail’i uzun vadede etkileyebilir’

İsrailli gazeteci David Rosenberg, İsrail merkezli haber sitesi Haaretz’te yayınladığı yazısında Husiler’in bu haftalar içinde yaptığı müdahalelerin İsrail’i etkilediğini fakat Gazze savaşının devam etmesi durumda İsrail’e sigortacılık ve ticari maliyet anlamında çok büyük zarara uğratacağını dile getirdi.

Ayrıca, Husi saldırıları daha önce İsrail ile ticari ilişkisi olan bazı firmaları İsrail ile bağlantılarını yeniden düşünmeye itti. Örneğin Tayvanlı Evergreen Marine, İsrail kargolarını kabul etmeyi geçici olarak durdurma kararı aldığını açıkladı.

ABD ve girişimi başarısız kaldı

Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) genel sekreteri Arsenio Dominguez, "Evet, ilk zamanlarda Husilerin hedefi İsrail'e bağlı gemilerdi, ancak son olaylarla ilgili aldığımız bilgilere göre şu anda durum böyle görünmüyor" dedi. Kasım ortasından bu yana 23 ticari geminin saldırıya uğradığı belirten Dominguez, ABD’nin devreye girme operasyonun da başarısız olduğunu ve Husiler’in geçen hafta nakliye devi olan Maersk’e saldırdığını belirtti.

ekran-goruntusu-2024-01-07-193007_8e8433f018b3e3e38fae0e14a2302e86.png

‘Her seçenek bir dezavantaj’

Brookings Enstitüsü'nden Bruce Jones, Husiler’in ABD ile savaş fikrinden açıkça keyif aldıklarını ve 2016'nın aksine artık Suudi Arabistan ile günlük çatışmalara saplanmış durumda olmadıklarını belirtti. Jones, Batı'nın alabileceği her seçeneğin "ciddi dezavantajları" olduğunu söyledi. Jones, "Kızıldeniz'de gerilimler ve kötü seçimler çok fazla; ancak bunlar aynı zamanda ABD ve Avrupa için daha zorlu seçimlerin ve çalkantılı suların da habercisidir” dedi.

Husiler kimdir?

Husiler 1990’larda Zeydi Şii hareketi olan İnanan Gençlik’ten ortaya çıktı. 2004 yılında ise İnanan Gençlik’in kurucusu Hüseyin el-Husi’nin Yemen güvenlik güçleri tarafından öldürülmesi ile hareketlendi. Husiler, 2011’deki sözde Arap Baharı sırasında barışçıl hükümet karşıtı gösterilere katıldılar.

2014 yılında ise dönemin Yemen hükümetine karşı silahlı ayaklanma başlatarak üç büyük vilayeti ele geçirdiler. Bugün başkent Sanaa dahil Yemen’in önemli bir bölümünü yönetiyorlar. Mart 2015’te ise Suudi Arabistan devreye girerek devrik Yemen hükümetini desteklemek üzere Husilere karşı savaş açtı. Bu arada Husiler de İran’dan siyasi ve maddi destek gördü. İran liderliğindeki “Direniş Ekseni”nin kilit bir üyesi haline geldi.

Husiler ile Suudi Arabistan arasında çeşitli müzakerelerle Yemen savaşında durulma yaşanırken, Husiler, kasım ayında işgalci İsrail’in Gazze’ye karşı yaptığı katliama karşı Kızıldeniz’de İsrail’e giden gemileri engelleyeceklerini ilan etti.

En son gelişmelerden haberdar olmak için whatsapp kanalımızı takip edin