Hileli kıyma nasıl anlaşılır?
En çok tağşiş yapılan et ürünlerinin başında kıyma gelir. Kıyma makine yardımıyla sıkıştırılıp öğütüldüğü için tağşişe açık bir ürünüdür. Kıymada yapılan hileler nelerdir? Hileli ve bozulmuş kıyma nasıl anlaşılır? İyi kıyma nasıl anlaşılır, nasıl seçilir? İyi kıyma nasıl olur? Kasap hileleri nasıl anlaşılır? İşte bu soruların cevabını haberimizde...
En çok tağşiş yapılan et ürünlerinin başında kıyma gelir. Hazır paketli halde reyonda satışa sunulan kıymaların gerçek mi yoksa hileli mi olduğunu gözle ayırt etmek çok mümkün değildir. Hatta bu işin uzmanları bile zaman zaman ayırt etmekte zorlanırlar. Kıymada tağşiş yapıldığını ancak pişirip tadına baktıktan sonra anlamak mümkündür. Bu sebeple kıyma alacaksanız kesinlikle hazır paketlenmiş kıymalardan almayın. Keza kasap dükkanlarında ve küçük marketlerde hazır paketlenmiş kıyma satışı ilgili yasa ve yönetmeliklerce yasaklanmıştır. Kıymanızı mutlaka ve mutlaka reyondan kendi seçtiğiniz etlerden çektirin. Kıymanın çekildiğini kendi gözünüzle görmemişseniz o kıymada hile yapılmış olabileceğini unutmayın. Kıyma diğer taze et ürünlerine göre daha çok sattığı için et satışı yapanlar bu üründen daha fazla kar etmek için ve reyondaki diğer etlerini daha ucuza satmamak için farklı tağşişler yapabilirler.
En çok bilinen kıyma tağşişi tavuk, hindi gibi eti daha ucuz olan kümes hayvanlarının et, kemik, yağ, deri, sakatat, ayak, tırnak, kafa gibi bölümlerinin kıyma makinesinden geçirildikten sonra kırmızı boya ilave ederek kıyma üretilmesidir. Hatta bazı durumlarda gıda boyası yerine dananın kendi kanı kıymaya renk vermek için kullanılmaktadır. Bir hayvanın kanını tüketmek İslam dini gereğince de haramdır.
Bazı kasaplarda ve küçük marketlerde tavuk kıyması ve tavuk köftesi adı altında satılan ürünlere karşı da dikkatli olun. En çok tağşiş yapılan et ürünlerinin başında kıyma gelir. Kıyma makine yardımıyla sıkıştırılıp öğütüldüğü için tağşişe açık bir ürünüdür. Köfte kıymaya baharat ilave edilerek hazırlanan bir ürün olduğu için hileli kıymalar ile çok rahatlıkla hileli köfteler üretilebilir. Hazır olarak satılan tavuk kıymasının içerisine tavuğun sakatatlarını, kafa, ayak gibi yenilmeyen organlarını katan hilekârlar ülkemizde hala mevcut olduğu için hazır tavuk kıyması ya da tavuk köftesi almamanızı tavsiye ederiz. Bunların dışında köfteye kıyma yerine soya kıyması, soya eti, farklı tahılların unları, ekmek, galeta unu gibi et olmayan malzemelerde katılmaktadır.
Bir başka kıyma tağşişi dana etinin değerli bölümlerinin parçalanması sırasında etlerden çıkarılan sinir, zar, parça ve kırıntı etlerin kıymalık ete karıştırılıp kıyma makinesinden geçirilmesidir. Kıymada yapılan bir diğer tağşiş at, eşek, domuz gibi normal şartlarda tüketmediğimiz ve hatta dinimizce haram olan hayvanların etlerinin ve sakatatlarının kıyma makinesinde çekilerek gıda boyası yardımıyla satılmasıdır.
Kıymada yapılan bir diğer tağşiş kıymaya iç yağın fazla konulmasıdır. Az yağlı diye satılan kıymalarda çok yağ çıkması en sık yapılan tağşişlerden biridir.
Hileye ve tağşişe en müsait olan taze et ürünü hazır köftelerdir. Köfte yapısı ve içeriği nedeniyle kolayca tağşiş yapılabilecek bir et ürünüdür. Çünkü köftenin ana hammaddesi en çok tağşiş yapılan et ürünü kıymadır. Kıyma kendi başına zaten tağşişe ve hileye çok açık olan bir et ürünüdür. Üstelik köfte yapımında hilekâr kasap ve marketlerin baharatlar kullanarak yaptıkları hile ve tağşişi ört bas etmek gibi bir fırsatları bulunmaktadır. Bu sebeple kıyma için geçerli olan hile ve tağşişlerin tamamı köfte içinde geçerlidir.
Köftede yapılacak tağşiş ve hileler baharatlar ve gıda boyası ile kolayca ört bas edilebilir. Köftede kullanılan kıymanın hileli olmasının dışında köfte yapımında yapılan diğer tağşiş ve hileler etten çekilmiş kıyma yerine soya kıyması, soya eti, farklı tahılların unları, ekmek, galeta unu gibi et olmayan malzemelerin kullanılmasıdır.
Her ne sebeple olursa olsun kasap veya marketinizden hazır köfte almamanınız hem sağlığınız açısından hem de ekonomik bakımdan bizler için çok daha doğru olacaktır. Hazır köfte almak yerine kendi seçtiğiniz etlerden çektirdiğiniz kıyma ile evinizde köfte yapmak en sağlıklı yol olacaktır. Taze etlerde yapılan bir diğer önemli hile parça ete kimyasal enjekte edilerek etin hacim ve ağırlığının arttırılmasıdır. Kimyasal maddeler kullanarak parça ete ağırlığının %35’ine kadar daha fazla ağırlık ve hacim kazandırmak mümkündür. Etin hacim ve ağırlığını arttırmada kimyasal kullanıldığını bazı durumlarda tespit edemeyebiliriz. Ancak çoğunlukla kimyasal enjekte edilerek ağırlığı arttırılan parça etlerin görüntüsü normal parça etlere göre daha sulu ve daha parlak olmaktadır. Normalde eti tavada pişirdiğimizde et belirli miktarda suyunu salarak bir miktar küçülür. Hacim ve ağırlık arttırıcı kimyasal kullanılan etler pişirilme sırasında iki farklı formda olabilir. Kullanılan kimyasal türü ve miktarına bağlı olarak pişirilen et ya olağandan fazla su kaybeder ve hacmi olağandan daha fazla küçülür ya da pişirme sırasında et hiç su kaybetmez. Taze etlere kimyasal enjekte ederek ağırlık ve hacim kazandırma hilesi kırmızı etlere uygulanır. Bu işlemi tavuk etinde uygulamak ekonomik olmadığı için ve ciddi zaman aldığı için tavuk etlerinde bu işlem kolayca uygulanamaz.
Köy tavuğu, organik tavuk adı ile satılan tavuklara dikkat edin. Bazı hilekârlar bol karoten ilave ettikleri yemler ile tavukları besleyip et ve yağlarının renginin sarı olmasını sağlamaktadır. Sarı etli ve sarı derili olan bu tavukları daha sonra köy tavuğu diye satmaktadırlar. Köy tavuğu sattığını iddia eden firmaları ve ürünlerini araştırmadan almayın. Aynı durum “organik” diye satılan tavuklar içinde geçerlidir. Organik tavuk satan firmaları ve ürünlerini araştırmadan almayın.
Bazı kasap ve marketler, ellerinde bulunan fazla miktardaki bütün ya da parça tavukların son kullanma tarihi dolmadan birkaç gün önce soğuk hava depolarında (-18oC) ya da derin dondurucu dolaplarda dondururlar. Dondurulmuş olan bu tavukları zaman zaman reyona çıkararak dökme tavuk eti olarak satarlar. Bu gibi durumlara karşı hazırlıklı ve bilinçli olmak gerekir.
Bazı kasaplarda ve market reyonlarında son kullanma tarihi dolan, bozulmaya başlayan ya da bozulmuş olan tavuk etleri çöpe atılmaz. Bu etler bol sarımsak tozu, pul biber, karabiber gibi baharatlarla soslanarak reyonlarda soslu tavuk olarak satılır. Her ne sebeple olursa olsun kasap ya da marketinizden soslanmış tavuk eti almamanızı tavsiye ederiz. Bunun yerine tavuk etinizi taze taze alıp soslamayı evinizde yapmanız daha doğru ve sağlıklı olacaktır.
Bazı kasaplarda ve market reyonlarında son kullanma tarihi dolan, bozulmaya başlayan ya da bozulmuş olan tavuk etleri çöpe atılmaz. Bu tavuklar çamaşır suyu ilave edilmiş (başka kimyasallarda olabilir) su dolu kovalarda yıkandıktan sonra tekrar reyonda satışa sunulur. Bazen çamaşır suyu yerine bol tuz ilave edilmiş suda kullanılabilir. Reyonlarda normalden daha beyaz görünen tavuk etleri büyük ihtimalle çamaşır suyu ile yıkanmış tavuklardır. Bu tavuklara karşı dikkatli olmalısınız.
Hile ve tağşiş yapılarak satılan sakatatların başında kuzu kokoreç ve dana karaciğeri gelmektedir. Kuzu kokoreç diye satılan barsaklar çoğu zaman koyun ya da sığır barsağıdır. Bu hileyi anlamak çoğu zaman mümkün olmayabilir. Dana karaciğerinde yapılan tağşiş
doğranmış halde hazır paketlenmiş ürünlerde yapılmaktadır. Ciğer doğranmış bir halde olduğu için paket içerisinde tavuk, hindi gibi kümes hayvanlarının ciğerleri ya da at, eşek, domuz gibi hayvanların ciğerleri dana ciğeri ile karıştırılarak tezgaha konulur. İlk bakışta gözümüzle tespit etmemiz mümkün olmayan bu tağşişi ancak ciğeri pişirip yedikten sonra anlayabiliriz.
Hile ve tağşiş sadece taze etlerde yapılmıyor. Salam, sosis, jambon, sucuk gibi ileri işlenmiş et ürünlerinde de hile ve tağşişler sıklıkla yapılmaktadır. Salam, sosis gibi ileri işlenmiş et ürünleri büyük kıyma makinelerinden geçirilen etlerin hamur hale getirilmesi ve bu hamura çeşitli baharat ve gıda katkı maddesinin eklenmesi ile yapılan ürünlerdir. Salam ve sosis; imalatında kullanılan büyük kıyma makinelerinde tavuk, hindi, domuz, at, eşek gibi hayvanların et, sakatat, kemik, tırnak, deri, kafa vb. parçalarının çekilmesi ile üretilebilir.
Salam, sosis, jambon gibi ileri işlenmiş et ürünlerinde yapılan bir hile ürünün ömrünü daha çok uzatıp satış yerlerinden iade almamak için yapılır. Salam, sosis gibi ürünlerin raf ömrünü arttırmak için nitrat tuzları kullanılmaktadır. Hilekâr gıda üreticileri ürünün raf ömrünü uzatmak için kullanılması gereken nitrat tuzu miktarından çok daha fazlasını ürüne ekleyerek ürünün raf ömrünü daha fazla arttırmak isterler. Bu ürünleri tüketen kişiler vücutlarına aldıkları yüksek nitrat tuzları nedeniyle zaman içerisinde böbreklerini kaybedebilirler.
Hile ve tağşiş yapılan bir diğer et ürünü sucuktur. Sucuk, köfte gibi baharat içeren bir ürün olduğu için kolaylıkla hile ve tağşiş yapılmaya müsait bir üründür. Üstelik sucuklarda yapılan hile ve tağşişleri ne alırken gözümüzle nede tükettiğimiz zaman lezzetiyle tespit edebilmemiz mümkün değildir. Sucuk yapımında da dana eti yerine kümes hayvanları ve diğer büyükbaş hayvanlarının etleri, sakatatları, derileri, kemikleri, deri ve kafaları hilekâr gıda üreticileri tarafından kullanılmaktadır. Bazı hilekâr gıda üreticileri de ürettikleri sucuklara satış noktalarından geri alınan küflenmiş, bozulmuş, son kullanma tarihi geçmiş sucukları da karıştırmaktadır.
Baharat içeren tüm et ürünleri tağşiş yapılmaya en müsait et ürünleridir. Kasaplarda ve et reyonlarında anormal indirimlerle satılan taze etler ve taze et ürünlerinin hileli olma ihtimali çok yüksektir.
Hileli et ve et ürünü sattığını tespit ettiğiniz, gördüğünüz gıda işletmesini ALO 174 Gıda Hattını arayarak şikayette bulunabilirsiniz. Şikayetinizi takiben 72 saat içerisinde ilgili işletme Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından denetlenecektir.
Mevcut yasa ve yönetmeliklere göre kasap dükkanlarında ve küçük boyutlu marketlerde hazır paketlenmiş halde kıyma satışı yasaktır. Kıyma satışı yalnızca müşterilerin istediği anda çekilmek suretiyle serbesttir. Hazır paketlenmiş kıyma satan kasap dükkanlarını ve talep ettiniz halde parça etten kıyma çekmek istemeyen işletmeleri ALO 174 Gıda Hattına şikayet edebilirsiniz. 1 kg kıymanın fiyatı, 1 kg kuzu döş, kuzu kol fiyatından çok daha ucuz olamaz. 1 kg kıyma ile 1 kg kuzu döş arasında ki fiyat farkı çok az olmalıdır.
Etinizi mutlaka kendiniz alın. Özellikle çocuğunuzu kasaba gönderip taze et ürünü aldırmayın. Normal fiyatlardan satılan et ve et ürünlerini alacak ekonomik gücünüz yoksa et yiyelim bari düşüncesiyle anormal indirimli fiyatları olan ürünleri almayın. Fiyatının düşük olması demek kalitesinin de düşük olacağı anlamına gelir. Hatta anormal indirimli fiyatlarla satılan et ve et ürünlerinde çok büyük ihtimalle hile ve tağşiş yapılmıştır. Ucuz eti yiyelim derken sağlığınızı kaybedip daha çok masraf yapabilirsiniz. Bu nedenle ucuz et ve et ürünü almaktansa daha az sıklıkta ama değerinde et ve et ürünleri alın. Ucuz et alarak hem sağlığınızdan olmayın hem de hilekârlara para kazandırmayın.
Taze et ve et ürünlerini her yerden değil sadece güvendiğiniz market ve kasaplardan alın. İşlenmiş et ürünlerini daha önce hiç duymadığınız, bilmediğiniz markalardan değil, çok bilinen ve güvenilir markalardan seçin.
"Üye/Üyeler suç teşkil edecek, yasal açıdan takip gerektirecek, yasaların ya da uluslararası anlaşmaların ihlali sonucunu doğuran ya da böyle durumları teşvik eden, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik ya da ahlaka aykırı, toplumca genel kabul görmüş kurallara aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde hiçbir İçeriği bu web sitesinin hiçbir sayfasında ya da subdomain olarak oluşturulan diğer sayfalarında paylaşamaz. Bu tür içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk münhasıran, içeriği gönderen Üye/Üyeler'e aittir. MİLAT GAZETESİ, Üye/Üyeler tarafından paylaşılan içerikler arasından uygun görmediklerini herhangi bir gerekçe belirtmeksizin kendi web sayfalarında yayınlamama veya yayından kaldırma hakkına sahiptir. Milat Gazetesi, başta yukarıda sayılan hususlar olmak üzere emredici kanun hükümlerine aykırılık gerekçesi ile her türlü adli makam tarafından başlatılan soruşturma kapsamında kendisinden Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 332.maddesi doğrultusunda istenilen Üye/Üyeler'e ait kişisel bilgileri paylaşabileceğini beyan eder. "
Yorum yazma kurallarını okudum ve kabul ediyorum.