Güzelavrat 30 kişiyi hastanelik etti! Güzel avrat otu nedir zehirli mi?

07 Aralık 2023 11:15:07

Kayseri Şehir Hastanesi Acil Tıp Kliniği Uzmanı Doç. Dr. Ömer Salt, son bir ayda 30'dan fazla hastanın 'güzelavrat otu' zehirlenmesi nedeniyle tedavi edildiğini açıkladı." Peki Güzel avrat otu nedir zehirli mi, neden yasak? İşte merak edilen tüm detaylar haberimizde...

Doç. Dr. Salt, yazılı açıklamasında, güzelavrat otu olarak bilinen "atropa belladonna" tüketimine bağlı zehirlenme nedeniyle hastaneye başvurularda artış yaşandığını belirtti.

Güzelavrat otunun yeşil yapraklı bitkiler arasına karışıp büyüyen yabani bir tür olduğunu aktaran Salt, şunları kaydetti:

"Son bir ay içinde vaka sayımız neredeyse 30'u geçti ve bunların önemli bir kısmı da yoğun bakım ihtiyacı duydu. Halkın bilgilendirilmesi önem arz ediyor. Ota güzelavrat denilmesi, özellikle eski çağlarda kadınların güzelleşmek amacıyla bu otu sıvı hale getirilip gözlerine damlatarak göz bebeklerini büyütmesinden kaynaklanıyor. Ispanak gibi yeşil yapraklı bitkilerin arasına karışıyor. Hastaların başvuru şikayetleri çok değişik oluyor. Bazı hastalar 'kendimi iyi hissetmiyorum', 'ateş bastı', 'idrarımı yapamıyorum' diyor. Bazısı da hasta için 'Evde oturuyorduk, aniden kalktı, çöpleri karıştırmaya başladı. Hiçbir hastalığı yok' diyor. Bazısı da 'Biz de aynı yemekten yedik, zehirlenmedik. Bizde böyle bir etki olmadı.' diyor. Zaten onlara da söylüyoruz, bir ilacın ya da bir maddenin zehir olup olmadığını belirleyen şey dozudur. O hastaya denk gelen doz daha yüksek olduğu için bu tip belirtilere neden oluyor."

Zehirlenmeden kaynaklı halüsinasyonların görüldüğünü, vücut ısısının aniden yükselebildiğini anlatan Salt, otun yüksek dozda alınmasıyla koma vakalarının da yaşanabildiğini ifade etti.

Salt, güzelavrat otunun en çok ıspanak, kuzukulağı gibi yiyeceklerin arasına karışabileceğini, bu yiyeceklerin iyi temizlendikten sonra tüketilmesi gerektiğini söyledi.

Güzel avrat otu nedir?

Güzelavrat otu (Atropa belladonna veya Atropa bella-donna), patlıcangiller familyasına ait olan ve oldukça zehirli yemişlere sahip olan çok yıllık otsu bir bitkidir. Bu bitkinin halüsinojenik özellikleri olan yaprakları boyunca "atropin" adlı madde elde edilir.

Güzel avrat otu özellikleri

Güzelavrat otu, dallı, otsu ve çok yıllık bir bitki türüdür. Genellikle etli köklü bir yarı çalı olarak görülür.

Bitki 1.5 metre kadar uzayabilir, oval yaprakları ise 18 cm'ye kadar uzanabilir.

Hafif yeşil-soluk mor renkteki çan şekilli çiçekleri az kokuludur.

Meyveleri olgunlaştıkça yeşilden parlak siyaha döner ve 1 cm uzunluğundadır. Bu meyveler tatlıdır ve zehirli alkoloidler içermelerine rağmen hayvanlar tarafından tüketilerek taşıdıkları tohumlarla yayılmayı sağlar.

Atropa belladonna'nın lutea adlı bir varyetesi, soluk sarı çiçekleri ve meyveleriyle bilinir.

Güzelavrat otu nadiren bahçelerde kullanılır ve dünyanın diğer bölgelerinde doğal olarak yetişen birçok türü bulunmaktadır.

Küçük tohumların çimlenmesi genellikle zordur ve steril toprak gerektirir. Fideler, kök zararlarından korunmak için taşınırken dikkatlice ele alınmalıdır.

Güzelavrat otu nerelerde yetişir?

Güzelavrat otu, Avrupa, Kuzey Afrika ve Batı Asya'nın yerlisidir ve bazı Kuzey Amerika bölgelerinde de bulunabilir. Bu bitki genellikle kireçten zengin, nemli ve loş topraklarda yetişir.

İtalyanca kökenli "Bella-Donna" adı, "güzel kadın" anlamına gelir. Bir zamanlar kadınlar, güzelavrat otunun içerdiği atropin maddesini kullanarak göz bebeklerini büyütmekte kullanmışlardır.

Güzelavrat otunun faydaları

Güzelavrat otu, satışının yasak olduğu bir bitki olmasına rağmen çeşitli sağlık faydaları bulunan doğal bir ağrı kesicidir. Ancak bu bitkinin kullanımı için uzman tıbbi yönlendirmeye ihtiyaç vardır, bu nedenle uzman hekimlere başvurmadan kullanımı tehlikelidir.

Orta kulak ve bademcik iltihaplarına karşı olumlu etkiler.

Astım, zatürre, bronşit gibi solunum yolu hastalıklarına karşı etkilidir.

Ülser ve gastrit gibi mide sorunlarını hafifletir.

Botoks etkisiyle cilt üzerinde olumlu sonuçlar sağlar.

Sivilce ve akne problemlerine karşı etkili bir çözümdür.

Sedef hastalığını hafifletmeye yardımcı olabilir.

Kanı temizleyici özelliği bulunur.

İdrar söktürücü etkisiyle bilinir.

Bağırsak dostu olarak sindirim sistemini destekler.

Gut hastalığına karşı etkilidir.

Romatizma ağrılarını hafifletebilir.

Afrodizyak etkisiyle cinsel gücü artırabilir.

Sistit sorunlarına doğal bir çözüm sunabilir.

İştah açıcı özelliği bulunur.

Bağışıklık sistemini güçlendirir.

Kepek sorunlarını giderir.

Saçların canlı ve gür çıkmasını destekler.

Ancak bu faydaların sağlanabilmesi için güzelavrat otunun doğru şekilde kullanılması ve uzman kontrolünde olması önemlidir.

Güzelavrat Otu Zararları ve Yan Etkileri

Yapılan araştırmalara göre, güzelavrat otu tüketildiğinde doğrudan sinir sistemini etkileyerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. İçeriğindeki alkaloidler (L-atropine, DL-hyoscyamine ve hyoscine), bu etkilerin ana sebepleridir. Bu nedenle güzelavrat otu, satışı yasaklı olan bitkilerden biridir.

Az miktarda tüketildiğinde bile güzelavrat otu, ciltte kızarıklığa ve tüm vücutta uyuşmaya neden olabilir. Fazla tüketildiğinde ise şu sorunlar ortaya çıkabilir:

Sürekli uyuma isteği

Yüksek ateş

Anlamsız konuşma

Solunum güçlüğü

Bilinç kaybı

Eğer bu belirtilerden en az biri ortaya çıkarsa, vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak önemlidir. Güzelavrat otunun aşırı miktarda tüketimi letarji, koma ve hatta ölüme neden olabilir.

Güzelavrat otu neden yasak?

Güzelavrat otu, içerdiği alkaloidler (L-atropine, DL-hyoscyamine ve hyoscine) sebebiyle doğrudan sinir sistemini etkileyebilen oldukça zehirli bir bitkidir. Bu özellikleri nedeniyle güzelavrat otu satışı yasaklı bitkiler arasında yer almaktadır. Alkaloid içeriği, bitkinin sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratmasına ve ciddi yan etkilere neden olmasına sebep olabilir.