El titremesi neden olur?

21 Ekim 2019 10:51:00

Elinizdeki titreme, sebepsiz veya altta yatan bir durumun belirtisi olarak ortaya çıkabilir. El sıkışan eller hayatı tehdit edici bir durum değildir. genellikle beynin hareketleri kontrol eden alanlarındaki problemlerden kaynaklanır. Peki El titremesi neden olur?

Titreme, genellikle beynin hareketleri kontrol eden alanlarındaki problemlerden kaynaklanır. Nörolojik problemler titremelere neden olabilir, fakat aynı zamanda beyni ve sinir sistemini etkileyen metabolik problemler ve toksinler (alkol gibi) neden olabilir. Ellerin ve titremenin el sıkışması, farklı ilaçların yan etkisi olabilir.

Bir titreme, yaygın bir hareket bozukluğudur. İstemsiz, ritmik bir kas kasılması titremeye neden olur. Titreme, ellerde en sık görülür, ancak kollarda, kafalarda, ses tellerinde, gövdede ve bacaklarda da oluşabilir.

Titreme, aralıklı olabilir, her seferinde sıklıkla veya sürekli olarak gerçekleşebilir. Bazen titreme kendi kendine gelişir ve diğer zamanlarda altta yatan bir sağlık sorununa işaret eder.

El sıkışma, yazma ve çizmede zorluğa yol açabilir. Bir kişi ayrıca, çatal bıçak takımı gibi alet ve gereçler tutma ve kullanma konusunda da sorun yaşayabilir.

20'den fazla titreme türü vardır, ancak çoğu iki kategoriye ayrılır:

Dinlenme titremeleri: Bunlar, eller kucağında dinlenirken olduğu gibi kaslar gevşetildiğinde meydana gelir.

Eylem titremeleri: Titremelerin büyük kısmı eylem titremeleridir. İsteğe bağlı hareket nedeniyle kasların kasılması durumunda meydana gelirler.

El titremesi nedir?
El titremesi hemen herkesin hayatının bir bölümünde tecrübe ettiği, istemsiz ve ritmik bir kas hareketidir. Bu durum çoğunlukla heyecan, öfke ve korku gibi ani duygu değişimleri, stres, yorgunluk, metabolik eksiklik, aşırı çay ve kahve tüketimine bağlı olarak görülür. Mevcut ruh hâlinin değişmesi ya da istirahat sonrasında el titremesi şikayeti tamamen ortadan kalkar. Fizyolojik tremor olarak adlandırılan bu durum, tamamen normal olup herhangi bir sağlık probleminin belirtisi olarak tanımlanmaz ve sağlıklı her kişide görülebilir. El titremesinin bir diğer türü olan esansiyel tremor ise en yaygın görülen hareket bozukluğudur. Çoğunlukla tek taraflı olarak başlayan titreme, bir süre sonra diğer elde de görülür. Başlangıçta yalnızca duygu durumun değişimi ile görülen bu rahatsızlık, gittikçe sıklaşarak artış gösterir.

Esansiyel tremor varlığında, kişi yalnızken ya da istirahat sırasında kaybolan el titremeleri, kişinin sosyal ortama girmesi ya da titreme kaygısının artması ile birlikte tekrar başlar. Fizyolojik tremordan farklı olarak esansiyel tremor, ellerden başlayarak baş, dil, çene, ses, gövde, kalça ve bacaklara da yayılabilir. Cinsiyet fark etmeksizin oluşan bu tip titremeler, özellikle 60 yaş ve üzerindeki kişilerde daha sık görülür. Ancak bu durum, ergenlik döneminden sonra ya da orta yaşlarda da görülebilir. El titremesi özellikle yemek yerken, su içerken ve yazı yazarken üst düzeye çıkar ve kişiyi rahatsız edecek boyuta ulaşabilir. Çoğunlukla genetik geçişin etkili olduğu düşünülen esansiyel tremor, inmeden sonra en sık görülen nörolojik hastalıkların başında gelir. Elde oluşan istemsiz ve ritmik hareket, aynı zamanda pek çok nörolojik hastalığın belirtisi olarak da görülebilir. "El titremesi neden olur?" sorusuna verilebilecek bir diğer yanıt da patolojik tremordur. Patolojik tremor çoğunlukla beyin ve beyincik bölgesinde var olan bir hastalıktan, genetik geçişli bir rahatsızlıktan ya da Parkinson hastalığından kaynaklanabilir. Hekimlerin sıklıkla karşılaştığı "El titremesi nasıl geçer?" sorusu ise el titremesinin nedenlerine bağlı olarak tedavi süreci farklılık gösterir şeklinde yanıtlanabilir.

El titremesi nedenleri
Korku, heyecan ve öfke gibi duygu durum değişimlerine bağlı olarak görülen el titremesi normal kabul edilse de istirahat sırasında ya da sosyal ortama çıkıldığında görülen el titremeleri farklı hastalıkların habercisi olabilir. Kan şekerindeki düşüş, el titremesine yol açan sebepler arasında yer alır. Yemek yedikten 2 ile 3 saat sonra ortaya çıkan el titremesi, insülin direncine bağlı olarak görülen yaygın bir belirtidir. Bu belirtiye ek olarak hâlsizlik, baş dönmesi ve uyku hâli sıklıkla görülen diğer belirtilerdir. Obezite, hipertansiyon ve ateroskleroz olarak tanımlanan damar sertliğine kadar pek çok farklı rahatsızlığa sebep olan bu durum mutlaka kontrol altına alınmalıdır. El titremesine sebep olan bir diğer durum da aşırı alkol tüketimidir. Kalp ve dolaşım bozukluklarından, karaciğer hasarlarına, gırtlak ve mide kanserinden pankreas kanserine kadar pek çok hastalığa yol açan alkolizm de mutlaka sağlık kurumlarından yardım alınarak kontrol altına alınması gereken bir durumdur. Metabolik eksiklikler de el titremesine yol açan bir diğer problemdir. Özellikle B12 vitamini eksikliğinde el titremesi yaygın olarak görülür. Vücutta DNA sentezi, kırmızı kan hücresi olarak bilinen eritrosit üretimi ve sinir dokusunun yenilenmesi gibi önemli görevleri bulunan B12 vitamininin vücutta eksik olması, el titremesinin yanı sıra pek çok farklı sağlık sorununa yol açabilir. Bazı ilaçların kullanımına bağlı olarak da görülen el titremesi, şu durumlarda da oluşabilir:

Parkinson: Titrek felç olarak da tanımlanan Parkinson hastalığı, yavaş ilerleyen bir tür hareket hastalığıdır. 60 yaş ve üzeri kişilerde görülme sıklığı %1 olan bu nörolojik hastalığın erken yaşta görülmesinde çoğunlukla genetik faktör ön plandadır. Beyinde yer alan substabsiya nigra adlı bölgelerde üretilen dopamin, kişinin istemli hareketlerini yapmasına olanak tanıyan striatum adlı beyin bölgeleri arasındaki iletişim sağlar. Dopamin üretiminin yeterli miktarda olmamasına bağlı olarak ortaya çıkan Parkinson hastalığında el titremesi, yaygın görülen bir belirtidir. Parkinson semptomları arasında hareketlerde yavaşlama, mimiklerde azalma ve hareket kısıtlılığı yer alır. Nörodejeneratif bir hastalık olan Parkinson aynı zamanda tedaviye en iyi yanıt veren, hücre kaybına bağlı olarak görülen rahatsızlıklardan biridir.

Epilepsi: Miyolkloni ya da miyoklonus ya da farklı bir deyişle, kas ve kas gruplarının aniden kasılmasıyla aritmik sıçrayıcı hareketler ile karakterize olan epilepsi, el titremesine neden olan hastalıklar arasında yer alır. Bazı durumlarda çok küçük olan bu hareket, bazı durumlarda kişinin elindeki düşürmesine ya da kişinin kendisinin yere düşmesine neden olan hareketlere sebep olur.

Polinöropati: Periferik sinir olarak bilinen ve kişinin duysal, motor ve otonom sinir hareketlerini yapmasını sağlayan sinirlerin zarar görmesi ile oluşan polinöropati varlığında da el titremesi görülebilir. Karıncalanma, iğnelenme, uyuşma ve dokunmaya karşı hassasiyet gibi pek çok belirtiyle birlikte görülen rahatsızlık, pek çok farklı hastalık sonucu ortaya çıkar.

Distoni: Kaslarda istemsiz hareketlere yol açan distoni, bir tür hareket bozukluğu hastalığıdır. Kaslarda oluşan kasılma, ellerde ve ses tellerinde titreme, yüz, kol ve bacaklarda kasılma gibi belirtilerle karakterizedir. Nöroloji uzmanı tarafından tanısı konduktan sonra uygulanan tedavi hastalığın türüne göre ilaçlı, ilaçsız, botoks enjeksiyonu ya da cerrahi müdahale ile de olabilir.

El titremesi nasıl tedavi edilir?

El titremesinin sebebi altta yatan hastalığa bağlı olarak değişkenlik gösterir. Örneğin el titremesi, beslenme ve duygu durumdaki dalgalanmalardan kaynaklanıyorsa, bu durum düzene sokulduktan sonra el titremesi son bulur. Bazı hastalıklara bağlı olarak görülen el titremesi, kalıcı ya da geçici olabilir. Bu yüzden tedavi, el titremesine neden olan sebebin tam olarak tedavi edilmesiyle direkt bağlantılıdır.