Egzama nedir? Nasıl geçer?

11 Aralık 2019 12:03:00

Deride kaşınma kabarma ve kızarıklık belirtileriyle ortaya çıkan egzama, genelde kış aylarında daha çok görülür. Peki Egzama nedir? Nasıl geçer? Tedavi yöntemleri nelerdir?

Daha çok kalıtsal olduğu düşünülen ve kesin olan tedavisi bulunmamasına rağmen erken teşhis sayesinde daha iyi tedavi edilebilen egzama, pek çok farklı nedenlerle ortaya çıkabilen deride kızarıklık, şişme, kaşıntı gibi belirtilerle görülen oldukça yaygın bir deri hastalığıdır.

Egzamanın atopik egzama, seboroik egzama, tahriş egzaması(İrritan egzama) olmak üzere üç çeşidi vardır.

ATOPİK EGZAMA NEDİR?

Atopik kelimesi farklı anlamına gelmektedir. Yani derideki farklılıklar kastedilmektedir ve kalıtsal alerjik egzamayı tanımlamak için kullanılır. Çok yaygın görülen ve sebebi bilinmeyen bu kaşıntılı hastalık, bebek, çocuk, ergenlik ve genç erişkinlerin yüz ve eklem iç derisi bölgelerinde görülür. Çocuklukta görülen atopik egzama, erişkin dönemde hafifleyip geçebilir; ama tekrarlayıcıdır. Çocukların yüzde 5-20'sini etkiler. Bebeklerde ilk 3 ayda başlar. Kuruluk ve bazen sızıntılar oluşur. Çocukluk döneminde kol-bacak eklem iç kısımları; erişkinde ise yine eklem içleri, göz kapakları, meme başı ve ellere yerleşir. Kaşıntı, kuruluk, kızarıklık, pullanma ve deride kalınlaşma görülür. Atopik dermatiti olan hastaların sıklıkla astımı da vardır. Bahar nezlesi(saman nezlesi) çok sık görülür.

SEBOREİK EGZAMA NEDİR?

Toplumda çok sık görülen ve nedeni tam olarak bilinmeyen bu egzama türü saçlı bölgelerde, kulak iç ve dış katlantılarında, burun kıvrımlarında, göz kapağı, kaş, çene alanları gibi yüz cildinde, derinin kasık, meme altı, koltuk altı gibi katlandı yerlerinde, gövdenin orta kısımları gibi deri bölgelerinde görülür. Kış ve bahar aylarında şiddetlenme eğiliminde olan seboreik egzamayı, stres, alkol, immün sistemin baskılanması gibi durumlar tetikler. Kulakta çocukluk çağında gelişen seboreik egzama, lenf bezlerinde şişme görülür ve enfeksiyon durumu söz konusu olabilir. Orta ve ileri yaş erkeklerde daha sık görülen üst gövde seboroik dermatit tutulumlarında özellikle yuvarlak şekilli pullanmalar görülür. Seboreik dermatit, her iki cinsiyette ve her yaşta yaygındır.

TAHRİŞ EGZAMASI(İRRİTAN EGZAMA) NEDİR?

Deriye temas eden, derinin fizyolojik koruma fonksiyonunu hasara uğratan, kimyasal (alkali asit çözeltileri, deterjan vs.) ve fiziksel (ultraviyole ve röntgen ışınları ) etkenlerle temas sonucu ortaya çıkan egzama türü tahriş egzamasıdır. Tahriş egzamaları genellikle irritan maddenin deriye temas ettiği yer ile sınırlıdır. Bazen yaygın temaslar sonucu geniş döküntüler de oluşabilir. Pullanma, kırmızı, deride yarık ve küçük yaralı alanlar görülür. Avuç içi ve parmakların iç yüzleri sıklıkla etkilenir. En sık ev kadınlarında görülen aşırı su, sabun ve deterjan birlikteliği ile ortaya çıkması kolaylaşır. Kuaförler, aşçılar, sağlık personeli, temizlik işçileri en önemli risk grupları arasındadır.

EGZAMA BELİRTİLERİ NELERDİR?

Egzamanın belirtileri; genellikle dönemine göre farklılıklar gösterir. Deride kızarıklık, pullanma, kaşıntı, yanma hissi, su toplamaları, sızıntı, daha sonra kuruma ve kabuklanmadır. Vücudun her yerinde görülebildiği gibi yüz ve saçlı deride de görülür. Hastalar şiddetli kaşınma ve yanmadan şikayet eder. Bazı hastalarda kızarıklık ve kepeklenme olmaksızın sadece kaşıntı ve yanma yakınması olabilir. Subakut dönemde minik yakacık şeklinde kepeklenmeler ve kabuklanmalar görülürken kronik dönemde deri kuruyup kalınlaşır. enk değişikliği oluşur ve deride çatlamalar meydana gelir. Egzamalı bölge kaşınırsa, enfeksiyonlu bölge genişler ve yayılır, deri kanar ve iltihaplanıp ağrıya sebep olabilir. Kaşımakla meydana gelen çatlaklardan giren mikroplar egzamanın daha hızlı yayılmasına ve bu bölgenin diğer hastalıklara da açık hale gelmesine neden olur. Egzamayı tetikleyici faktörler ise; alerjiye yatkın kişilerde temas edilen temizlik ürünleri, kozmetikler, kişinin alerji gösterdiği bir maddeyle teması (nikel, deterjan, boya maddeleri vs), terleme, havanın soğuması ve derinin kuruması, yenilen içilen gıdalar, vücutta bir enfeksiyon varlığı ve sigara alışkanlığıdır.

EGZAMADAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILABİLİR?

Egzamadan korunmak için yapmanız gerekenler şunlardır:

– Aşırı su ve sabunla temastan kaçının. Banyo süresi kısa ve suyun ılık olmasına dikkat edin.
– Banyo sonrasındaki ilk 3 dakikada uygun nemlendirici kullanın.
– Gıda alerjiniz tespit edildiyse bunlardan kaçının.
– Mesleki egzamanız varsa; içi bez, astarlı, lastik eldiven giyin ve uygun yıkama ürünü kullanın.
– Riskli meslek grubunda yer alıyorsanız günde 3-4 kez bariyer kremi kullanın.
– Ellerinizi yıkadıktan sonra cildinizi nemlendirin.
– Cildinizle kimyasal teması kısıtlayın.
– Yünlü ve sentetik kıyafetler yerine, pamuklu ve bol kıyafetler giyin.
– Sigara içilen ortamlarda bulunmayın.
– Stresi kontrol altına alın.
– Ellerinizde egzama varsa kış aylarında soğuktan korunmak için eldiven takmaya özen gösterin.
– Kozmetik seçimlerini bir dermatoloji uzmanının önerisiyle gerçekleştirin.
– Metal, özellikle de nikel ve titanyumdan yapılmış olan aksesuarları dikkatli kullanın.

EGZAMA TEDAVİSİ

Atopik egzama tedavisindeki en etkili tedavi şekli kortizon içeren kremlerin kullanılmasıdır. Son zamanlarda, bağışıklığa etki eden, haricen kullanılan ilaçlar da tedavide etkili olarak kullanılmaktadır. Şiddetli atopik dermatit hastalarında lokal tedaviye cevap alınamaz. Bu durumda hap veya iğne şeklinde kortizon, siklosporin, ultraviyole ışınları uygulanan tedavilerden bazılarıdır.

Seboreik egzama tedavisinde hafif kortizonlu preparatlar, mikrobik sebebi ortadan kaldıran lokal tedaviler etkili olabilmektedir.

Tahriş egzaması(İrritan egzama) tedavisinde ise egzamayı kontrol altına alabilmek için tahrişin önlenmesi gereklidir. Tedavide kortizonlu kremler geçici bir rahatlama sağlayabilirler.

Egzama nedir? Nasıl geçer?

Yorum Yazın