BM, Gazze'de ateşkes talep edilen karar tasarısını kabul etti

16 Kasım 2023 00:45:19

BM Güvenlik Konseyi (BMGK), Gazze'deki çatışmalara "acil ve uzatılmış ara verilmesi" talep edilen karar tasarısını onayladı.

BMGK'de Malta'nın sunduğu karar tasarısı düzenlenen acil oturumda oylandı.

Tasarı, 15 üyeden 12'sinin "evet", 3'ünün "çekimser" oyuyla kabul edildi.

ABD, Rusya ve İngiltere çekimser oy kullanan ülkeler oldu.

Diğer taraftan Konsey, Rusya'nın "insani ara" yerine ateşkes ifadesinin yer almasına yönelik değişiklik önerisini reddetti.

Kararda "çatışmalara acil ve uzatılmış insani ara" talep edildi

Kararda insani ateşkes yerine "çatışmalara acil ve uzatılmış insani ara" verilmesi ve uluslararası insancıl hukuka uygun şekilde Gazze Şeridi'nde koridorlar oluşturulması talep edildi.

Söz konusu araların uluslararası insancıl hukuka uygun şekilde "yeterli gün" olması gerektiğine işaret edilen kararda, BM ve ortaklarına insani yardım için kesintisiz, hızlı ve güvenli erişim çağrısı yapıldı.

Hamas ve diğer gruplardan öncelikle çocuklar olacak şekilde tüm rehinelerin serbest bırakılması çağrısı yapılan kararda, Gazze'deki sivil halkın temel ihtiyaçlarının tedarik edilmesinin engellenmesine son verilmesi istendi.

Kararda, söz konusu uygulamaların özellikle çocuklar üzerinde büyük yük oluşturduğuna işaret edilirken, yardımların çocukların ve tüm toplumun ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde sağlanması gerektiği vurgulandı.

Koordinasyon ve önden bilgilendirmenin öneminin dile getirildiği kararda, özellikle BM ile çocuklar, hastalar ve personelin hareketi konusunda iletişim içinde olunması talep edildi.

Kararda, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in kararın uygulanmasıyla ilgili BMGK'ye bilgi sağlaması istendi.

Çocukların korunması ön plana çıktı

Kararda, tüm taraflardan uluslararası hukuk, uluslararası insancıl ve insan hakları hukukuna saygı göstermeleri talep edilirken, "Uluslararası insancıl hukuk çocuklara koruma sağlar." ifadesi yer aldı.

Cenevre Sözleşmesi'nde "çatışmada çocukların korunması" ilkesinin yer aldığı hatırlatılan kararda, özellikle çocuklar olmak üzere Gazze'deki sivil halkın temel ihtiyaçlarından mahrum edilmesine ve zorla yerinden edilmesine karşı çıkıldı.

Kararda, Gazze'deki insani durumun aynı zamanda çocukların eğitim sürecine zarar verdiği belirtildi.

Kararda, Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısı ya da İsrail'in sebep olduğu sivil ölümlere değinilmemesi ise dikkati çekti. Daha önceki farklı tasarılarda yer alan kınama ifadeleri, üye ülkelerin onayını alamamıştı. Bu nedenle Malta'nın özellikle kararın geçmesi için bu hususlara değinmekten kaçındığı düşünülüyor.

Rusya, ABD ve İngiltere, Gazze'de "çatışmalara ara" talep edilen karar tasarısında çekimser oy kullandı

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) üç daimi üyesi Rusya, ABD ve İngiltere, Gazze'de çatışmalara "acil ve uzatılmış ara verilmesi" talep edilen karar tasarısı için çekimser oy kullandı.

15 üyeli BMGK'de Malta'nın sunduğu karar tasarısı ve 3 "çekimser" oya karşın 12 "evet" oyuyla kabul edildi.

Oylama sonrasında açıklamada bulunan ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, "Hamas'ın terör faaliyetlerini kınamamanın hiçbir gerekçesi olamaz. Hamas bu çatışmayı tetikledi." değerlendirmesinde bulundu.

İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Barbara Woodward ise Filistin halkının çektiği acı ve kaybı anlamanın mümkün olmadığını belirterek "Bu karar hayat kurtaracaktır. Daha fazla yoldan yardımın hızlı bir şekilde girebilmesi için ortaklaşa hareket etmemiz gerekiyor." vurgusunu yaptı.

Kararda açık bir şekilde "Hamas'ın terör faaliyetlerini" kınanmamasını üzüntüyle karşıladıklarını kaydeden Woodward, bu nedenle çekimser oy kullandıklarını aktardı.

Woodward, kararın BMGK'nin tek bir sesle konuşmasını sağladığı ve yardım ulaşımının önünü açtığı için önemli olduğunu söyledi.

Rusya'nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, Malta'nın sunduğu kararda çok büyük eksiklikler olduğunu ancak insani boyuta ağırlık verdiği için veto etmediklerini ifade etti.

Temel eksikliğin kararda acil ateşkes çağrısına yer verilmemesi olduğunu kaydeden Nebenzia, bunun en büyük öncelik olması gerektiğini söyledi.

Nebenzia, "Geçici aralar sadece askeri faaliyetlerin daha güçlü bir şekilde geri dönmesini sağlar." değerlendirmesini yaptı.

4 karar tasarısı veto edildi

Gazze'deki insani durumla ilgili BMGK, 7 Ekim'in ardından 4 karar tasarısını veto etti.

İlk olarak Rusya'nın 17 Ekim'de sunduğu ve "insani ateşkes" talep edilen karar tasarısına ABD, İngiltere, Fransa ve Japonya "hayır" oyu kullanmıştı.

Bunun ardından Brezilya'nın "çatışmalara ara verilmesini" talep eden karar tasarısı, 18 Ekim'de ABD tarafından veto edilmişti.

Daha sonra 26 Ekim'de "ülkelerin meşru müdafaa hakkına" değinen ABD tasarısı Rusya ve Çin tarafından, aynı gün Rusya'nın insani ateşkes çağrısı ihtiva eden karar tasarısı da ABD ve İngiltere tarafından veto edilmişti.

Karar tasarıları geçmese de 193 üyeli BM Genel Kurulu'nda, 121 ülke Gazze'de insani ateşkes çağrısı yapılan tasarıya "evet" oyu vermişti.

BMGK'de kararın onaylanması için 9 ülkenin "evet" oyu vermesi ve hiçbir daimi üyenin kararı veto etmemesi gerekiyor.

BMGK'nin "uluslararası barış ve güvenliği koruma" sorumluluğu var

BM'nin yürütme organı olarak da bilinen BMGK'nin temel sorumluluğu "uluslararası barış ve güvenliği koruma" olarak ön plana çıkıyor.

Üye ülkeler arasında dostane ilişkilerin geliştirilmesine katkı sağlamakla yükümlü olan BMGK'nin, aynı zamanda uluslararası sorunların çözümü için işbirliği yapması gerekiyor.