Başkanlık sistemi bölünmeyi önler

17 Ocak 2015 01:00:00

2015 yılının en önemli iki konusu olan ve önümüzdeki aylarda çok sık tartışılması beklenen Sivil Anayasa ve Başkanlık Sistemi'ni, halkın Başkanlık Sistemi ile ilgili düşüncelerini ve bazı çevrelerin ısrarla öne sürdüğü otoriterleşme ve diktatörlük söyleminin karşılığını Ak Parti İstanbul Milletvekili Anayasa Profesörü Burhan Kuzu ile konuştuk.

Bayram ZİLAN / ANKARA

CHP; CUMHURBAŞKANLIĞI MAKAMI İLE YILLARCA VESAYET KURDU

Bizim de bugün manşete taşıdığımız son kamuoyu araştırmasına göre halkın yüzde 70,5'i Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Bakanlar Kuruluna Başkanlık etmesine olumlu bakıyor. Siz bu hususta neler söylemek istersiniz?

Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçilmesi %70 ile kabul edildi. O süreçte referandum kararı başkanı bulunduğum Anayasa Komisyonu'ndan geçti. O zamanlar çok büyük sıkıntılar yaşadık. CHP'nin Grup Başkanvekili, komisyonun kapısından içeriye çok girdi. Ak Parti ile CHP arasında nerdeyse silahlar çekilmek üzereydi, yumruklar havaya kaldırıldı, cep telefonları havada uçuşuyor. "Sayın Başkan Çanakkale Geçilmez" dedi. Bu aslında "biz öyle bir vesayet kurduk ki bu yolla bunu sana kaptırmayız" demekti. Nasıl Çanakkale geçilseydi ne olacaksa halk bunu seçerse aynısı olur demektir. Bunun karşılığı bu. CHP, hakikaten haklı. Çünkü yıllardan beri milletin seçtiği hükümeti Cumhurbaşkanlığı makamı ile vesayet kurarak yönlendirmiş, engellemiş, iş yaptırmamış, getirmek istediği bürokratı atatmamış. Mesela Ahmet Necdet Sezer, 7 sene bunu çok taraflı bir şekilde yaptı.

PARLAMENTONUN SEÇTİĞİ CUMHURBAŞKANI ZAYIF KALIR, HALKIN SEÇTİĞİ GÜÇLÜDÜR

Halk yüzde 52'lik bir oy ile Tayyip Erdoğan'ı Cumhurbaşkanı seçti. Gördüğüm kadarıyla parlamentonun seçtiği Cumhurbaşkanı zayıf kalır. Halkın seçtiği güçlü olur. Amerika'da bana deseniz ki Cumhurbaşkanı'nın gücü yetkisinden mi geliyor. Evet yetkileri vardır, yürütmeyi tek başına temsil eder, ama asıl Amerika'daki Cumhurbaşkanı'nın gücü, halk tarafından doğrudan seçilmesinden kaynaklanıyor. Bu önemli bir durum. Birinci elden insanlar seni görmek istiyor. Bir de vatandaş, artık sorumluluk makamında bir kişi istiyor. Bir kişi derken başkası olmasın anlamında değil. Sorumlu tutacağı bir kişi istiyor. Demokrasi de birçok organ elbette olacak, bu çok doğal. Buradaki bir kişi dediğim demokratik yollarla gelen, karizması olan, gerektiği zaman hesap soracak birini istiyor. Bu yüzde 70'lik rakam hakikaten muazzam bir rakam. Anlamı büyük, bunu yüzde 50'ye çekseniz bile demokrasi de, bu kadar bölünmüş bir siyasette iyi bir rakamdır. Önemsiyorum, 70'lik bir rakam demektir ki; Millet Başkanlık Sistemi gelsin diyor.

BAŞKANLIK SİSTEMİNE KARŞI ÇIKANLAR SİSTEMİ BİLMEYENLERDİR

Doğrudan Başkanlık Sistemi konusunda kamuoyu araştırmaları sonuçları nasıl?

Başkanlık modelini sorduğunuz zaman bu kadar yüksek bir sonuç alamıyorsunuz. Çünkü öyle bir algı oluşturuldu ki; sanki Başkanlık diktatörlüktür, tek kişidir, padişahlıktır, krallıktır, sultanlıktır. Bunların hepsini duydum. 30 yıldır bu işin içerisindeyim. Bu söylediklerimin hepsini duydum. Geçen günlerde Abbas Güçlü'nün programına gitmiştim. Orada da öğrenciler vardı. Beş öğrenci geldi. Önce kitapları filan sordu. Beşi de bana muhalif olarak geldiler. Üç saatlik karşılıklı soru ve müzakerenin sonunda dört öğrenci Başkanlık modelini savunuyorum dedi. Ve bunların tamamının bizim parti ile bir alakası yok ona göre çağırılmışlar. Demek istediğim şu ki anlattığınız zaman insanlar bunu anlıyor. Ben Türkiye'de aşağı yukarı 60'a yakın ile gittim. Bu rakam, yüzde 7 de iken yüzde 47'lere çıkardım. Şu anketten sonra demek ki başka bir anket daha yapılsa daha farklı bir sonuç çıkabilir.

BAŞKANLIK SİSTEMİNİN ADI ASLINDA KONGRE HÜKÜMETİDİR

Başkanlık Sistemi, Türkiye'ye özgür bir sistem mi olacak?

Bizim modelin bir şanssızlığı var. O da isim şanssızlığıdır. Bu modele Başkanlık Sistemi denilmiş. Aslında bu modelin adı Kongre Hükümeti'dir. Yani meclisin hakim olduğu hükümettir. Milletin seçtiği vekiller birinci elden yetkili olsun. Benim bütün hesabım kitabım bu. Bu sistemle söylenenlerin aksine meclis öne çıkarıyor. İsimi Kongre Hükümeti. Başkanlık deyince Meclis kapatılıyor zannediyorlar.

ÖLENE KADAR BU SİSTEM İÇİN ÇALIŞACAĞIM

Bu önyargının kaldırılması için hep çabalayacağım. Ölene kadar bununla uğraşacağım. Türkiye'de bu modeli bilenlerin sayısı çok az. En iyi bilen Besim Tibuk, Korkut Özal, Halil Şıvgın kısmen Işın Çelebi'dir. Ben bu modeli savunduğum zaman çok hücumlara uğradım. 1983 senesinde bir makalem vardı. Rahmetli Özal onu okumuş. Ben çağırdı. Hatta rahmetli Yusuf Bozkurt Özal başkanlık modelini getirelim dedi. Dedim ki Yusuf abi sen evvela hükümet ol sonra ben getirip teslim edeceğim söz dedim. Anayasa hazır dedim.

TÜRKİYE'DE İFLAH OLMAZ BİR KESİM VAR

Türkiye'de iflah olmaz bir kesim var. Ne yaparsanız yapın adam bütün damarlarını kapamış. Bir zaman Özal'a karşı aynı tutum vardı. Bütün mesele kronik dediğin o tabloyu en aza indirebilmek. Yani diyelim yüzde 10'lardaysa onu yüzde 25'e çekebilmek. Biz şunu diyemeyiz. Bırak ne yaparsa yapsın. Biz ne kadar çok anlatabilirsek o kadar daha gayret edeceğiz. Böyle insanlar maalesef ki var.

AK PARTİ'NİN SİSİVL ANAYASA TASLAĞI HAZIR

Siz, Başkanlık modelini iyi bilen Türkiye'deki sayılı kişilerdensiniz. 2015'te, Başkanlık Sistemi'nin tartışılacağı zamanda 3 dönem kuralı nedeniyle olmayacaksınız?

Başkanlık sistemi için biz desteğimizi veririz. Yeter ki gelsin, benim olup olmamam önemli değil. Anayasamız hazır. Anayasa hazırlanırken bizim metnimiz hazır vazıyette duruyor. Biz onu gerektiğinde revize ederek sunacağız. 130 madde yanlış hatırlamıyorsam. Onda çok emeğim geçtiği için artık benim olup olmamam çok önemli değil. Metnin hazırlanmasında belirli bir katkı sunmaya çalıştım.

PARLAMENTER SİSTEM KOKUŞMUŞ İNGİLİZ SİSTEMİDİR

330 Milletvekilim sayısı tabi çok önemli. O rakamı alamazsak üzülüyorum. Bu parlamenter model kokuşmuş İngiliz sistemi.Bu model miladını doldurmuş. Bu modelden hayır gelmez. Bu modelin yenisini, tekrar aynı anayasayı parlamenter olarak yazalım teklifleri var. Modelin kendi sakat, mayası bozuk. Sen bunu ne yaparsan yap mutlaka firesini verir. Kokuşmuş İngiliz sisteminin komple değişmesi gerekiyor. Çünkü bu modelin denemeleri yapıldı. Yeni parlamenter model dedikleri denendi. Olmuyor.

PARLAMENTER SİSTEMDE KUVVETLER AYRIMI YOKTUR

Parlamenter Sistem neden olmuyor peki?

Birincisi mevcut model de kuvvetler ayrımı yok. Halbuki kuvvetler ayrımı çok önemli. Kuvvet ayrımı derken yargıyı kastetmeyiz. Yargı zaten kenarda durur. Yasama ve yürütmeye baktığınız zaman parlamenter modelde yürütme dışında başka bir organ yok. Bence o da Başbakan'dır. Kanunlar hükümetten geliyor, parlamentoda usulen görüşülüyor. Çıkan yasaların yüzde 98'i hükümetten geliyor. Yüzde 2'si ancak milletvekillerinden geliyor. Normalde tersi olması gerekir. İkincisi bütçe konusu. Para muslukları tamamen hükümetin elinde. Biz sadece usulen izin veririz. Kanunu o yapıyor, o uyguluyor. O getiriyor, o harcıyor. Pek parlamentonun yetkisi ne? Denetim de yapamıyor. Oğlan bizim, kız bizim.

PARLAMENTER SİSTEMLE KOALİSYONLARDAN KURTULAMAZSINIZ

Üçüncüsü, bu modelle koalisyonlardan kurtulamıyorsunuz. 1970-1980 arasında 10 yılda 12 hükümet kurulmuş. Türkiye perişan oldu. Demirel'in tek başına olduğu dönemler var. Ataklar yapmış. Barajlar filan. Onun önünde Menderes var. Menderes ayyuka çıkmış tek başına koalisyon yok. 1964'te Demirel almış şaha kaldırmış. 1970-1980 perişan. Sonra Özal gelmiş. 1991'e kadar bir koalisyon başladı. 2002'de biz gelene kadar. Türkiye perişan. Kalkınma hızı -9.9, İyi ki bu partiyi kurmuşuz. Memleket gümbür gümbür gidiyormuş. 1999'da bir deprem oldu. Deprem'e Birleşmiş Milletler para verdi. Bu para ile memur maaşı ödendi. Para yok. Ecevit Hollanda'ya gitti. Borç talep etti. Vermediler. Türkiye nerelerden geldi.

TÜRKİYE TEK PARTİ İKTİDARLARINDA KALKINMIŞTIR HEP

Ben şunu gördüm. Menderes, Demirel, Özal, Tayyip Erdoğan döneminde tek başına olduğu zamanlar kalkınmış. Koalisyonla hep kötü olmuş. 65 sene içerisinde 4 kötü, 4 de iyi dönem var. İyi olan dönemlerin tamamı tek parti iktidarları dönemidir. Bu kadar tesadüf mü olur.

248 YILDA KURMAMIZ GEREKEN 62 HÜKÜMETİ BİZ 91 YILDA KURMUŞUZ

Cumhuriyetimizin 91. yılında kurduğumuz 62. Hükümeti, normalde Cumhuriyetin 248. yılında kurmamız gerekiyordu. Bugün hükümet, aslında 11 ya da 12. Hükümet olmalıydı. 248 yıllık hükümeti 91 yılda kurmuşuz. Bunları bilelim. Benim bir rahatlığım var. 30 yıldır Başkanlık Sistemi'ni savunduğum için Ak Parti bağlantısı kuramıyorlar. Bu bir bilimsel tutarlılığı gösteriyor.

MUHALEFET BAŞKANLIK MODELİNDE ASLA UZLAŞMAZ

Seçimlerde 330 barajını aşamazsanız B Planınız nedir?

Muhalefet başkanlık modelinde asla uzlaşmaz. O yüzden seçimlerde millete "Ey aziz millet, sizden isteğimiz şudur: bu memleketi ilelebet ayağı kaldıracaksak başkanlık modeline geçip, koalisyonlar modeline paydos dememiz lazım. Bunun da yolu 330'dan geçer" dememiz gerekiyor. Geçen dönem 4 vekille kaybettik.

TÜRKİYE BİR DAHA KOALİSYON DÖNEMİNE GİRERSE 15 YILDA YAPILANLARIN HEPSİ 6 AYDA HEBA OLUR

Endişem şudur; Bugün hala bize soruyorlar. Ak Parti hükümeti ne güzel gidiyor. Bir koalisyon yok. Niye bu kaygı telaş diyorlar. Bende diyorum ki Menderes'te Özal'da Demirel'de öyle gidiyordu. Bu gidiş parlamenter modelde ilelebet olmuyor ki. Sistemin kendisi sakat. Mutlaka bir gün o huyunu yapıyor. Memlekete bir koalisyon dönemi getiriyor. 15 yıldır yapılanlar 6 ayda gidiyor. Şimdi o kadar da sürmez. Türkiye'nin etrafı ateş çemberi. Bir taraftan İslamofobi dedikleri fitne çıkmış, Avrupa'da Müslüman alemi perişan vaziyette. Suriye'de olanları görüyoruz. Buna hangi koalisyon hükümeti dayanabilir.

AMERİKA'DA 300 MİLYON NÜFUS VAR, 12 BAKAN VAR

Bugün Amerika'da 300 milyon nüfus 12 tane bakan var. 76 milyonluk Türkiye'de 24 bakan var. Bir de böyle bir tasarrufu var bu işin. İdeolojik yapılanma bizde çok fazla. Adam çözüm süreci olsa koalisyonu nasıl götürürsün diyelim. Biri karşı çıkıyor biri taraftar. Özelleştirme diyorsun, anayasa değişikliği diyorsun farklı telden çalıyor. Yerinde sayıyorlar.

BAŞKANLIK MODELİYLE KOALİSYONLARA PAYDOS

Bütün bu anlattıklarım koalisyonlara Başkanlık modeli paydos diyor. Çünkü yüzde 50 artı bir ile hükümet olunuyor. Seçim günü hükümet bellidir. Hükümet belli olduğu içinde kimin yürüteceğini görüyorsunuz. Kanun yapmak, bütçe konusu, tamamen meclisin tekelinde, bunda hükümetin zerre kadar bir müdahalesi yok. Sadece hükümet çıkarılan kanunu uyguluyor. Bütçe, ben çıkarıyorum, o harcıyor. Dolayısıyla diyorlar ki diktatörlük. Adama sorarlar: elinde kanun yapma yetkisi, para yetkisi olan Başbakan mı diktatörlüğe daha yakın olabilir. Bu yetkileri olmayan bir Başbakan mı daha yakın olabilir?

OBAMA ZAVALLI

Bu yüzden güçlü Erdoğan zavallı Obama diyordum. Hakikaten Obama zavallı. Tam onu dediğim günlerde bütçesi ret oldu. İki kanatta da azınlığa düştü Obama. Ama sistem gidiyor. Türkiye'de olsa bitti. Sistem ne kadar rahat. Vekiller rahat, tek tek seçiliyorlar kalite öne çıkıyor, adam oraya geldiği zaman ne Obama'yı ne de kimseyi dinlemiyor. Çünkü seçilmesi ona borçlu değil. Milletvekili olmak için delegelerle arası iyi olacak, liderlerle değil. Milletvekilinden Bakan olmuyor. Çünkü anayasa diyor ki; milletvekilinden bakan olamaz. Bakan olacaksan dışarda kalacaksın. Böylece kuvvetleri ayırıyor. Seni lidere bağlayacak tüm yolları kesiyor. Yüzünü millete döndürüyor

BAŞKANLIK MODELİYLE DİKTATÖRLÜK GELECEK DİYENİN BOĞAZINI SIKASIM GELİYOR

Biri bana çıkıp da Başkanlık modeli geliyor, diktatörlük geliyor derse boğazını sıkasım geliyor. Çünkü dediklerimin hiç birinde diktatörlük yok. Diktatörlük gelir diyenler sistemi bilmeyenler. Başkan zavallı olur diyen sistemi bilendir.

TÜRKİYE'DE BAŞKANLIK SİSTEMİNE MEDYA PATRONLARI VE KÜÇÜK PARTİLER KARŞI ÇIKIYOR

Başkanlık modeline Türkiye'de kimler, neden karşı çıkıyor?

Küçük partiler az olsun benim olsun diyor. Koalisyona da Allah bereket versin. Zengin kesim, medya patronları karşı çıkıyor. Çünkü ihale dertleri var. Kendi kuruyor hükümeti, Başbakanı kendi belirliyor, sonra evinde pijaması ile karşılıyor. Memleket böyle. Seçim oldu, hükümet kuruldu, bunlar bitti. Bir de sol kesim karşı çıkıyor. Onlar da diyor ki yüzde 35 Türkiye'de sol var, yüzde 65 sağ var. Biz gelemeyiz. Solculara diyorum ki 50 yıldır yoksunuz zaten parlamenter modelde.

BU SİSTEM SONUNDA TÜRKİYE'Yİ İKİ PARTİLİ BİR SİSTEME GÖTÜRÜR

Kim ki ana muhalefetten ya da muhalefetten sonunda bu sistem iki partiye götürür. Sağdan ve soldan merkeze oturur. Etnik, dini kökenli partiler zaten mecburen birleşir. Türkiye'nin hayrına olur. Mevlana misali kim kucağını çok açarsa o kazanır. CHP aklını kullanır laikliği çağdaşlık olarak yorumlarsa, başı açık da, kapalı da başımın tacıdır, memleketimin insanıdır, Alevi, Sünni, dine saygımız var, ama laikliği savunuyoruz, derse kimse bundan rahatsızlık duymaz.

BAŞKANLIK SİSTEMİNDE ASLA FEDERASYON YOKTUR

Türkiye'deki kavga bunun farklı yorumlanmasından kaynaklanıyor. Halbuki laiklik tam tersine ona imkan vermek için vardır. Sen aç ya da kapat denmesin diye vardır. Ama tek taraflı bakıyorlar ve öyle olunca da kavga çıkıyor. Başkanlık Sistemi, bu aşırılıkları da törpüleyen bir model aynı zamanda. Ayrıca federasyon asla bu modelde yoktur. Başkanlık modeli geldi diye ülke federal devlet olmaz, yok öyle bir şey. Almanya mesela federal yapılı parlamenter model. Avustralya, Yeni Zelenda, Kanada federal yapılı ülkeler. Hepsi parlamenter model. Niye başkanlık değil? Böyle bir şey yok. Dolayısıyla buradan korkutuyorlar.

TÜRKEŞ, TÜRKİYE'NİN TEK KURTULUŞU BAŞKANLIK MODELİDİR DEMİŞTİ

MHP'lilere şunu diyorum. Siz Türkeş'e inanır mısınız? Türkeş 1960 tarihinde kitabında Türkiye'nin tek kurtuluşu başkanlık modelidir diyor. Tıkanıp kalıyorlar.

YAKUP KÖSE GİBİ MAĞDURLAR İÇİN YASAL DÜZENLEME GEREKİYOR

Yakup Köse'nin çocuklarını çalmışlardı, şimdi onu yine cezaevine tıkayarak çocuklarının çocukluğunu çalıyorlar. Siz Yakup Köse ile ilgili neler söylemek istersiniz?

Ben o dosyaya baktım. Yakup Köse de, Salih Mirzabeyoğlu gibi mağdur. Ne silah var ortada, ne herhangi bir vur emri var. Burada bir şey var. Bir nevi cemaat gibi diyelim. Cemaat olması gayet doğal. Burada bir topluluk var. Bunun bir de lideri var. Bu da doğal. Topluluk var, lideri var diye al sana suç örgütü. O zaman camiye giden tüm cemaatin de bir imam var başında, arkasında cemaat var, hadi al sana suç örgütü. Böyle bir şey olabilir mi? Somut olaylara dayanmıyor.

BU DOSYADAN BİR MAHKu00dbMİYET KARARI ÇIKMAZ

O zaman da bu konuyla yakından ilgilendim. Bu, 28 Şubat'la alakalı yasal düzenlemeler gerekiyor. Sonunda doğru bulunursa bu insanların mağduriyetleri nasıl giderilecek. Buradan bir mahku00fbmiyet çıkmaz, ortada delil yok. 28 Şubat'la alakalı daha bazı şeyler yapmamız gerekiyor. Hanımı başörtülü diye attılar, namaz kılıyor diye attılar, bunlar iade edildi filan ama bunlara neden dokunulamadı? bir nevi sanki cezadan suçu varmış gibi algılandı ama anlaşılan o ki bunları da bir kez daha gözden geçirmek gerekiyor. Ortada bir terör yoksa, bir vurma, kırma, dökme yoksa, sadece bir grup varsa potansiyel olarak bu suçludur mantığı doğru değil.

Başkanlık sistemi bölünmeyi önler

Yorum Yazın