Dolar (USD)
33.98
Euro (EUR)
37.61
Gram Altın
2728.37
BIST 100
9771.16
02:17 İMSAK'A
KALAN SÜRE

Başkan Erdoğan: Suriye'de oyunları bozduk

NATO Zirvesi dönüşü önemli açıklamalarda bulunan Erdoğan, Münbiç'in asıl sahiplerine verileceğini belirterek, "Suriye'de terör bölgeleri oluşturulmasına müsaade edemeyiz. Yaptığımız operasyonlar, o oyunu bozmuş oldu" dedi.
Başkan Erdoğan: Suriye'de oyunları bozduk
14 Temmuz 2018 08:50:00
NATO Zirvesi dönüşü önemli açıklamalarda bulunan Erdoğan, Münbiç'in asıl sahiplerine verileceğini belirterek, "Suriye'de terör bölgeleri oluşturulmasına müsaade edemeyiz. Yaptığımız operasyonlar, o oyunu bozmuş oldu" dedi.

ALİ ADAKOĞLU

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Brüksel'deki NATO Zirvesi dönüşü gazetecilerin sorularını cevapladı. Tarihi zirveyi değerlendiren Başkan Erdoğan, başarılı bir zirve gerçekleştirdiklerini belirterek, "Terörle mücadelede müttefik ve ortaklarımızdan terör örgütleri arasında ayrım gözetmeksizin tam destek ve dayanışma beklediğimizi vurguladık. Zirvenin birinci gününde gündemin ağırlıklı maddesi külfetin adil paylaşımı konusuydu. Zirvede NATO'nun karşı karşıya kaldığı küresel sınamalara kendini uyarlamasına ve Avrupa Atlantik bölgesinde barış ve istikrarı korumaya yönelik önemli kararlar aldık" dedi.

Rusya ile diyalog canlandırılacak

Zirvede ikili görüşmeler gerçekleştirdiklerine değinen Erdoğan, "Zirvede ayrıca askeri risklerin azaltılması ve şeffaflığın sağlanması amacıyla Rusya ile siyasi ve askeri diyaloğun canlandırılması gereğine işaret ettik. Avrupa Birliği'nin savunma ve güvenlik konularında ülkemize yönelik taahhütlerini yerine getirmesi gerektiğini de vurguladık" diye konuştu. Erdoğan'ın gazetecilerle gerçekleştirdiği röportaj aşağıda yer almaktadır:

Münbiç asıl sahiplerine verilecek

-Zirve marjında ABD Başkanı Trump ile de görüştünüz. Hangi konuları ele aldınız?

Zirve marjında Trump ile görüştük. Münbiç ve F-35'ler konusunu ele aldık. Münbiç anlaşması şu anda planlandığı şekilde ilerliyor. Tabii ki asıl hedefimiz Amerika Birleşik Devletleri'nin PYD ve YPG ile bütün ilişkisini kesmesi. Şu anda öyle bir görüntü yok. Münbiç konusunda şu an gündemde olan şey PYD YPG'nin Fırat'ın doğusuna gitmesi; ayrıca yüzde 90'ı Arap olan Münbiç'e oranın gerçek sakinlerinin yerleşmesini sağlamak. Temennimiz odur ki Münbiç asıl sahiplerine terk edilmiş, bırakılmış olacaktır. Şu anda bu yönde bir gayret var.

F-35'leri alacağız

F- 35'ler son taksitle birlikte toplam 900 milyon doları ödemiş olacağız. 800 milyon doları zaten ödemiştik. 100 milyon dolar daha ödenecek birkaç gün içinde. Trump bu anlaşmanın aynen uygulanacağını bana söyledi. Konuyla ilgili olarak "Gerekli talimatları verdim" dedi. Beyaz Saray Kongre'ye mektup gönderdi. Yaptırıma karşı olduğunu bildirdi.

-ABD ve Türkiye arasında S-400 ve F-35 anlaşmazlıklarının yanı sıra İran'a ambargo ya da Rusya konularında görüş ayrılıklarının da olduğu biliniyor. Stratejik ortaklığın kağıt üzerinde kalmaması için güçlü bir irade ortaya konuldu mu?

Pazartesi günü Trump ve Putin, Helsinki de bir araya gelecekler. Bana göre bu zirve çok çok önemli. Bakalım bu zirvede hangi konularda mutabakat olacak, hangi konularda ayrı düşecekler, bunu izleyip göreceğiz. Bu arada bizim de Cumartesi için Sayın Putin ile bir telefon görüşmesi yapmayı planlıyoruz, bununla ilgili de bu görüşmede bir dar kapsamlı Türkiye'de bir araya gelmeyi teklif edeceğim. Bölge sorunlarını ele alacağımız bir görüşme olacak. Helsinki'den sonra böyle bir şeyi kabul ederse bizim için iyi olur. Belki bir veya iki ülkeyi daha davet edip bir organizasyonu gerçekleştirelim istiyorum. Bununla birlikte bölgedeki durumu daha stabil hale getirmiş oluruz diye düşünüyorum.

Almanya ile ekonomik ilişkiler artacak

-Zirve esnasında Şansölye Merkel ile de uzun bir ikili görüşmeniz oldu. Görüşmenin içeriğiyle ilgili bizimle neleri paylaşabilirsiniz?

Sayın Merkel ile ikili ilişkilerimizi, AB sürecini ve bölgesel konuları ele aldık. İkili ekonomik ilişkilerimizin özellikle geliştirilmesini aramızda değerlendirdik. Bunların başında Almanlarla yaptığımız savunma sanayii işleri var. Bunların geliştirilmesini hususunu konuştuk. Mutabakatımız var. İkili ekonomik ilişkileri çok daha yoğun şekilde geliştireceğiz. Görüşmemizde, 18 Mart Mülteci Anlaşması gereği Türkiye'ye aktarılması gereken fonlar da gündeme geldi. Biz bu fonların bize aktarımının hızlandırılması gerektiğini söyledik. Biliyorsunuz 3 + 3 milyar Avro gibi bir rakamdı. Bunun birinci dilimiyle ilgili verilen söz maalesef henüz yerine getirilmedi. O da zaten 957 milyon avro. Bunlar zaten harcanan rakam. Ama bunun dışındaki dilim maalesef verilmedi. İkinci dilim zaten yok ortada. 3 milyar avro ise şu anda onların verilmesinin gerektiğini söyledik. Bunları Merkel'e söylediğimiz gibi İtalya Başbakanına da söyledik, aynı şekilde Fransa Cumhurbaşkanı Macron'a da söyledik.

NSU davasındaki karar tatmin etmedi

-Almanya'da 8 Türk vatandaşının kanına girmiş olan ve 5 yıldır devam eden NSU terör örgütüyle ilgili davaya ilişkin karar, siz Brüksel'de olduğunuz esnada açıklandı. Merkel'le görüşmenizde bu dava da konuşuldu mu?

Evet, NSU davasına da değindik. NSU davasında çıkan kararın tatmin edici olmadığını, meselenin özüne inilmesi gerektiğini söyledik. Bu bir tür Gladio olayı olabilir, bunun derinine inilmesi gerekir. Burada sadece o kadının müebbet alması, mazlum mağdur aileleri tatmin etmeyecektir. Bu işin sıradan bir olay olmadığını düşünüyoruz. Konunun tüm boyutlarıyla araştırılması gerektiğini söyledik. Kendileri de çok farklı düşünmüyorlar.

Örgütün öldürdüğü insan sayıları ortada. Bu tür bir karar elbette mağdur aileleri de bizi de tatmin etmiyor.

-Adil Öksüz meselesi de gündeme geldi mi Merkel'le yaptığınız görüşmede?

Hayır gelmedi. Ama dediğim gibi, inşallah bu yıl Almanya'ya yapacağım ziyarette tüm konuları daha kapsamlı biçimde konuşma fırsatımız olacaktır. Almanya ziyaretim Ağustos ayında gerçekleşecek.

Gümrük Birliği'nin güncellenmesini istedik

-İtalya Başbakanı Conte, Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Yunanistan Başbakanı Çipras dahil başka ikili görüşmeleriniz de oldu. Ana hatlarıyla hangi konuları görüştünüz?

Hem ikili hem de bölgesel konuları görüştük. İtalya Başbakanı Conte ile kapsamlı ve güzel bir görüşme yaptık. Öyle zannediyorum ki İtalya ile bu dönem çok daha hareketli ve verimli bir süreci yaşayacağız. 2017'de İtalya ile ikili ticaretimiz 20 milyar dolara ulaştı. Savunma sanayi alanında önemli ortaklıklarımız var. Fransa'nın da katımlıyla Eurosam üzerinden uzun vadeli projeler yapacağız. Suriye, Libya, terörle mücadele ve düzensiz göç konusunda İtalya ile birlikte çalışma ve yakın temasta olma kararı aldık. Gümrük birliğinin güncellenmesi konusunu da müzakere ettik.

Fransa terörle mücadelede kararlı olmalı

Fransa Cumhurbaşkanı Macron ile uzun ve kapsamlı görüşmemiz oldu. Savunma sanayi alanındaki işbirliğimizi güçlendiriyoruz. Sinop'taki nükleer santrali, Japonya-Fransa-Türkiye olarak ortak inşa ediyoruz. Zaman kaybını telafi etmek, santralin bir an önce kurulmasını temin etmek için görüşmeleri artıracağız. Terörle mücadele konusunda Fransa'dan beklentimiz kararlı ve tutarlı olmasıdır. PYD ve YPG gibi örgütlerin korunmasının ve kollanmasının kabul edilemeyeceğini belirttik. İran nükleer programını, ABD'nin muhtemel yaptırım sürecini, Libya'daki gelişmeleri ve Bosna'nın NATO'ya katılımını ele aldık.

Fransa'nın Hırvatistan ile finale kalmasını da konuştuk. Akşam İngiltere Hırvatistan maçının son dakikalarını Merkel, İngiltere Başbakanı May ve Edi Rama ile maçın son dakikalarını izledik.

-Futboldan anlıyorlar mı, yorumlarını nasıl buldunuz, anlıyorlar mı?

Fena değiller. Dediğim gibi İngiltere-Hırvatistan maçının son dakikalarını beraber izledik.

Çipras'tan 8 darbeci askeri istedik

-Çipras'la yaptığınız ikili görüşmede atmosfer nasıldı?

İyiydi. Görüşmemizde Yunanistan'da bulunan 8 darbeci asker, Ege'deki güvenlik durumu, göç ve mülteciler konusundaki işbirliği, Atina'daki cami, Müslüman azınlık, Kıbrıs meselesi, Rum tarafının tek yanlı hidrokarbon arama faaliyetleri gibi konuları ele aldık.

Çipras, iyi niyetli hareket ediyor, ilişkilerimizi geliştirme iradesi var. Ama mesafe almak için daha çok çalışmamız gerekiyor. Mesafe almaya da şiddetle ihtiyacımız var. Yunanistan'a kaçmış olan FETÖ'cü 8 askerin durumunu, sınır ihlali yaptıkları için Türkiye'de yargılanan iki Yunan askerlerinin durumunu da konuştuk. Bizim FETÖ ile mücadele konusunda ne denli kararlı olduğumuzu, Çipras dahil herkes biliyor. Kendisine, 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında, helikopterle kaçtıkları Yunanistan'da barınmakta olan 8 darbeci askerin Türkiye'ye iadesinde ısrarcı olduğumuzu anlattım. Tabii o da, Edirne'de sınır ihlali yapan askerlerinin üzerinde duruyor. Meselelerin halli için iyi niyetli biçimde gayret gösterme konusunda mutabık kaldık.

Atina'daki cami meselesine yeşil ışık yaktı

Ayrıca, Fethiye Camii, Atina'da cami meselesi, bunların restorasyonu meselesini de konuştuk. Batı Trakya konusunu ciddi manada ele aldık. Batı Trakya'da atamayla mütfü değil seçimle müftü gelmesi konusunu hatırlattık. İnşallah seçimle mütfü olacak. Hayır demiyor, yeni sisteme geçeceğiz diyor, atama olayını kaldıracağız diyor. Yani bu konuda bir yeşil ışık yaktı diyelim ama, henüz iş bitti diyebilecek durumda değiliz.

FETÖ'cülerin ensesindeyiz

-Yeni sistemde ofisler ve kurullar da olacağı için FETÖ İle mücadele konusunda ayrı bir yapının kurulması öngörülüyor mu? Zira hala kriptocu FETÖ'cülerle ilgili ihraçlar olduğunu görüyoruz.

Hemen her konuda bir bakanlık veya genel müdürlük kurma tarzındaki yaklaşımları doğru bilmiyorum. Dediğiniz konuyla mücadele için ilgili birimlerimiz zaten var. İçişleri Bakanlığımız var, istihbarat, teşkilat başkanlıklarımız var. Bunları zaten onlar kovalıyor. Bakın Kosova'da da olsa Azerbaycan'da da, Ukrayna'da da olsa yakalayıp getiriyoruz. Ukrayna'dan bir tane daha gelecek. Bunları hep takip ediyoruz. Nereye kaçmış olurlarsa olsunlar, bunları peşlerini bırakmayacağız. Bunlar çözülene kadar, dökülene kadar peşlerindeyiz. Rabbim bizi inşallah bu konuda yalnız koymayacak.

Bedelli yeni yasama dönemine yetişecek

-Başkanlık kabinesi ilk toplantısını yapacak. Gündem sıcak, en büyük beklentilerden biri de bedelli askerlik konusu. İlk toplantının gündeminde mesaj verebilecek misiniz?

Konuyla ilgili olarak Milli Savunma Bakanımız çalışmalarını yapacaklar hazırlıklarını yapacaklar. Bunu inşallah seçimden sonra ele alacağız demiştim. Nasılı, nedeni, her şeyiyle, MSB yapacak çalışmayı. Ne kadar kişiyi kapsayacak, hangi yaş grupları arasında olacak, ücret ne kadar olacak, tüm bu konular belirlenecek. Zannediyorum en kötü ihtimalle yeni yasama döneminde açıklamış oluruz. O zamana kadar da hazırlıklarımızı bitirmiş oluruz. Belki Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile çıkarmayı da deneyebiliriz. O zaman daha erkene çekmiş oluruz.

Kur baskısı azalacak

-Dolarla oynanmaya devam ediliyor. Türkiye olarak kur baskısından ne zaman kurtulacağız?

Kur baskısı sadece Türkiye için değil, her yer için geçerli. Kur baskısı denen olayı frenleyebilecek olan en iyi araçlardan biri, uluslararası platformda milli paralarla ticaret yapmaktır. Bunu Rusya ile konuştuk, kısmen başladık. İran ile kısmen başladık. Çin ile de konuşuyoruz. Ticaret Bakanlığımızın, Hazine ve Maliye Bakanlığımızın bu konudaki görüşmeleri çok önem arz ediyor. Alış verişi milli paralarla yaptığımız oranda kur baskısı da azalacaktır. Ama bunu tümüyle sıfırlamak tabii ki mümkün değildir.

-IMF sözcüsü biz uçaktayken olumlu açıklama yaptı. Aldığımız mesaj kararlılık görüyoruz dediler. Türkiye kararlı görünüyor dediler. Nasıl değerlendiriyorsunuz?

O tabii ki tartışmasız. Makro ve mikro ekonomik dengeler anlamında hassasiyetimizi korumaya devam edeceğiz. Bu hususta kararlılık önemli. Ekonomide söylem birliği de çok önemli. Her ağızdan ayrı bir ses çıkmamalı. Olumsuzluklara fırsat vermeyeceğiz.

Suriye'de oyunları bozduk

-Suriye ile ilgili, NATO'da ve ikili görüşmelerde geçiş sürecini başlatmaya yönelik yeni bir hamle sezdiniz mi?

Macron ile konuştuk. Merkel'e de söyledim. Bu konuda dayanışma içinde olmamız gerekiyor. Bizim sadece Kobani'den geçip gelen 200 bin insanın halen bizde barındıklarını biliyor musunuz? Onları hala ağırlıyoruz. Haberleri dahi yok bundan. Bizim Kürtlerle hiçbir sorunumuz olmamıştır. Bizim sorunumuz, teröristlerle ve terörledir. Suriye kuzeyinde terör bölgeleri oluşturulmasına müsaade edemeyiz. Oralarda sadece Kürtler yaşamıyor. Kahir ekseriyette Araplar yaşıyor. Münbiç'in asli sakinlerinin yüzde 90'ı, 95'i Arap. Afrin'de, Kürt de var Arap da var, Türkmen de var. El Bab, Cerablus öyle. Birileri demografik yapıyı hiçe sayarak, oralarda sanki sadece Kürtler yaşıyormuş gibi, en doğudan en batıya bir terör koridoru oluşturup Akdeniz'e inme planı yaptı. Ama bizim Cerablus ve Afrin'de yaptığımız operasyonlar, o oyunu bozmuş oldu. Şimdi bundan sonraki sürece odaklanmak lazım. Hedef bir an önce Suriye'de sağlıklı bir seçim yapılmasını sağlamaktır. Koalisyon güçleri, Türkiye, Rusya, İran hep birlikte çalışıp, Suriye halkını seçime götürebilmektir.

Sıra Tahran'da

-Yakın zamanda Tahran'da yine bir üçlü zirve olacak...

Evet, Türkiye, Rusya ve İran'ın katılımıyla yapılan üçlü zirve toplantısı için sıra şimdi Tahran'da. Soçi ve Ankara'nın ardından, şimdi Tahran'da bir araya geleceğiz. Ama tarih henüz belirlenmiş değil.