Bakan Çavuşoğlu: Diyaloğun devam etmesi gerekiyor

07 Nisan 2023 11:59:05

Bakan Çavuşoğlu Moskova'daki 4'lü Suriye zirvesine ilişkin, "Bir toplantıda, iki toplantıda tüm meselelerin halledilemeyeceğini biliyoruz, gerçekçiyiz. Ama diyaloğun devam etmesi gerekiyor" dedi.

Dışişleri Bakanı Mevlit Çavuşoğlu mevkidaşı Sergey Lavrov ile Ankara'da bir araya geldi.

Görüşme sonrası düzenlenen basın toplantısında Çavuşoğlu'nun açıklamasından öne çıkan başlıklar şöyle:

Bir yılı aşkın süredir devam eden savaş uluslararası arenada zarar veriyor. Cumhurbaşkanımız Putin ve Zelenski ile temas halinde. Brüksel'de Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba ile bir araya geldik. Sergey ile bugün tahıl koridorunu ele aldık. İstanbul tahıl anlaşması müzakerelerin sonuç verdiğini gösteriyor. Anlaşmanın devam etmesine önem gösteriyoruz. Bu dünya gıda krizi için de önemli.

Tahıl anlaşmasını uzatılması için bazı sorunların giderilmesi gerekiyor. Sergey ile diğer bölgesel konuları da ele aldık. Suriye'yi değerlendirdik. Moskova'da dörtlü bir toplantı gerçekleştirilmişti. Bu toplantıdaki gayretleri sebebiyle teşekkür etmek istiyorum. Moskova'da her ülke görüşlerini şeffaf şekilde dile getirdi. Bir iki toplantıda tüm meselelerin halledilemeyeceğini biliyoruz. İstişareler yoğunlaşarak devam edecek.

Tahıl koridoru anlaşması uzayacak mı?

Tahıl anlaşması temmuz ayında uzatıldı. Bugüne kadar Ukrayna'nın 3 limanından 27 milyon tondan fazla tahıl ve gıdayı sevk ettik. Bu dünyada bir gıda fiyatı istikrarının getirilmesine katkı sağladı. Cumhurbaşkanımız Putin ile her görüşmesinde az gelişmiş ülkelere buğdayın gitmesi konusunda düşüncelerini iletti.

Savaş devam ediyor ama bu tür adımlarla gıda krizinin en az hissedilmesi için adımlar atıyoruz. ABD ve Birleşik Krallık ödemeler konusunda adımlar attı ancak ödemeler konusunda adım atılmadığı görülüyor. Guterres ile görüşmemizde BM ve Türkiye olarak neler yapabileceğimizi konuştuk. Savaşın sona ermesi konusunda çabalarımız ortada aslında İstanbul ve Antalya'da görüşmeler gerçekleşmişti. Bundan sonra da çabalarımız devam edecek. Türkiye olarak her zaman şunu söylüyoruz. Savaşın kazananı olmaz barışın kaybedeni olmaz. Biz dengeli ilkeli politikamızı devam ettireceğiz.

Mescid-i Aksa baskını

İsrail'in saldırılarını lanetliyoruz. Burada ibadet eden Müslümanlara yönelik İsrail askerinin muamelesi insanlık dışıdır. İsrail makamları Mescid-i Aksa'nın statüsünü koruyacaklarına dair taahhütlerini yenilediler. İsrail'de güvenlik güçleri en ırkçı ve faşist siyasetçiye verilmiştir. Bizim İsrail'e çağrımız saldırıların kalıcı olarak durdurulması. Orantısız saldırıları kabul etmemiz mümkün değil. İslam İşbirliği Teşkilatı olağanüstü toplanacak. Temas halindeyiz. Bu gerilimin kazananı olmayacak. İki devletli bir çözüm bağımsız bir Filistin devletinin kurulması ve Kudüs'ün başkenti olması gerekiyor. İslam düşmanlığı saldırıları, İslam düşmanlığı ve Müslümanların kutsiyetlerine saldırılar çizgiye aşmıştır. Değerlere saldırılmasına karşıyız. Filistin, Mescid-i Aksa ve Kudüs konusu bizim kırmızı çizgimizdir, bu konularda bu davalardan hiçbir zaman taviz vermeyiz.

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov'un açıklamaları:

Akkuyu açıklaması

Hükümet düzeyinde olabilecek temaslar düzeyinde temaslarda bulunduk. Akkuyu nükleer santrali kuyusunun inşasından bahsedildi. Türkiye'nin enerji güvenliğini güçlendirecektir. Santrale 27 Nisan'da ilk nükleer enerjiyi sevk etmiş olacağız. Rus enerjisini dünya pazarına sevk etmek için bir merkez kuruyoruz. Bununla ilgili bir karar aldık.

Türkiye Suriye ilişkilerinde normalleşme

Suriye meselesine ciddi önem ayırdık. Türkiye ile Suriye arasında ilişkiler Rusya aracılığı ile normalleşmeye başladı. Nisan ayında Moskova'da bakan yardımcıları toplandı. Bakanın bahsettiği toplantının önemini ben de vurgulamak istiyorum.

Türkiye ve Suriye arasında normalleşmeye gelince arada toplantıların yapılması başlı başına başarı. Mart ve Nisan ayında toplantılar gerçekleşti. Bu problemleri bir adımda çözemeyiz karşılıklı güven sağlanmalı ve çıkar dengesi gözetilmeli çıkış noktamız bu.

'Libya'da Türk dostlarımızla hedefimiz ortak'

Libya meselesi dünyayı yakından ilgilendiren bir konu. NATO bu ülkeye saldırdı ülke adeta yerle bir oldu. Bu ülkeyi toparlamaya çalışıyoruz. Bu süreç istediğimiz tempoda ilerlemiyor. Türk dostlarımızla hedefimiz ortak. Libya'da olan güçleri barıştırmak. Devlet yapılarını yeniden kurmak. Filistin meselesini de görüştük. Filistin ve İsrail ilişkilerinin onarılması için görüştük.

Devlet başkanlarımızın imzaladığı açıklamalar hala bizim işbirliğimizin temelini oluşturuyor. Bölge dışı ülkeler umarım bu sürece karışmaz bizim üçlü mutabakatımıza taraflar uymalıdır.

Ukrayna meselesi

Ukrayna meselesini de ele aldık. Bir kez daha şuna dikkatleri çektik. Washington yapıcı olmayan siyaseti gütmeye devam ediyor. Rusya'yı sahada yeneceklermiş. Uluslararası alanda rakip görmek istemiyorlar. Bağımsız egemen politika yürüten ülkelere karşı çeşitli faaliyette bulunuyorlar. Rusya'dan sonra sıra Çin'e gelecek. kendi ulusal çıkarlarını koruyan her ülkeyi sindirmeye çalışıyorlar. Herkesin ABD çıkarlarına uymalarını istiyorlar.

Bizim uluslararası çıkarlarımızı göz ardı ettiler. Bazı girişimlerle Ukrayna ve Rusya masaya oturtulmak isteniyor. Amerika hegemonyasını tutumunu empoze ediyor. Tek taraflı bir dünya düzeni kurmak istiyor. Fakat Rusya dünya ülkelerinin ekseriyeti ile birlikte bu düzenin BM kararlarına uygun olmasını istiyor.

'Tahıl anlaşması ile ilgili görüşmelerimiz devam edecek'

Guterres ile tahıl anlaşmasını görüştük. Anlaşmanın Rusya'yı ilgilendiren kısmı uygulanmıyor. Guterres sürekli çağrılarda bulunuyor batı ülkelerine ancak nafile bu çağrılara karşılık verilmiyor. Rus ürünlerinin sevkiyatı ile engeller devam ediyor. Türk mevkidaşlarımızla ilerde bunu her yönüyle görüşmeye devam edeceğiz. Genel Sekreterin imza attığı girişim batı ülkeleri tarafından engelleniyor. Sayın Bakanı Moskova'ya davet ediyorum. Temaslarımız devam edecek.

Sevk edilen tahılların aslan payı AB'ye gidiyor. Onlar dürüstçe Guterres'in tekliflerine yaklaşmak istemiyorlar ürünleri Ukrayna'dan kara yoluyla sevk edebilirler. Biz bu girişimin dışında da adımlarımızı atarız. Katar ve Türkiye ile bu girişimi sürdürürüz.

'Barış görüşmelerine hazırız'

Barış görüşmelerine gelince 2014 senesinde Şubat ayında Almanya Fransa'nın garantör ülke olarak imza attığı bir mutabakat sağlandı ancak daha sonra darbe oldu ve Kırım'da yaşayanlar bu darbeyi kabul etmedi. Daha sonra imzalanan Minsk anlaşmasını görmezden geldiler. Modern Ukrayna'da Nazi ideolojisi hakim oldu. Bu Rusya federasyonuna karşı kullanılmaya başlandı. Batı tüm bunları Rusya'yı zayıflatmak için Ukrayna'yı kullandı. Halkların refahına engel olmak için yaptılar. Barış görüşmeleri yapmaya hazırız ancak haklı taleplerimiz var güvenliğimizi tesis etme açısından. Donbass'ta yaşayan insanların haklarını korumak zorundayız.

Filistin İsrail arasındaki süreci yeniden başlatmak istiyoruz. Taraflarla somut anlaşma sağlayabiliriz. İki devlet olarak yaşaması öngörülüyor iki devletin. Ancak BMGK ve ABD ile toplanılması gereken süreç gerçekleşemiyor. ABD'nin anladığımız kadarıyla kendi planları var.