Avrupa'nın kurtuluşu Türkiye'ye bağlı
SÖYLEŞİ: ÖZLEM DOĞAN
Rusya Ukrayna arasında süren savaş her iki ülkeyi de derinden sarsmaya devam ediyor. Batı’nın Rusya’ya yönelik yaptırımlarıyla Rusya zorlu bir sürece girdi. Fakat Avrupa’nın da enerji bağımlılığı da göz ardı dilemeyecek bir nokta. Hem Rusya hem de Ukrayna ile ilişkileri olan Türkiye ise barış çağrısını yineliyor. Çözümün şu an görünen tek adresi olan Türkiye’nin Ukrayna-Rusya krizine karşı yürüttüğü politikayı, Avrupa’nın Rusya ile arasındaki enerji sorununu ve bölgedeki krizin ülkelere olası etkilerini Milli Savunma Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Özkan’la konuştuk.
RUSYA’NIN STRATEJİK İNTİHARI
Tüm dünyanın yakından izlediği Rusya-Ukrayna krizi sürüyor. Son tabloyu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ukrayna işgali Rusya’nın stratejik intiharıdır çünkü çok iyi hesaplayamadığı bir hamle yaptı. Savaş ne kadar uzun sürerse Rusya için hem askeri hem ekonomik hem de kendi iç politikası açısından ne kadar sürdürülebileceği tartışma konusu. Rusya’nın evdeki hesabı çarşıya uymadı.
Rusya Batı’dan sert bir tepki beklememenin rahatlığı ile hareket etti diyebilir miyiz?
Rusya Batı’nın bu kadar sert tepki vereceğini tahmin etmiyordu. Şu an bu savaşta tek rakibi kendisi. Bu savaştan çıkış yolunu da kendisi belirleyecek. Savaş uzadıkça bir bataklığa doğru gidiyor. Belki de Ukrayna Rusya’nın ikinci Afganistan’ı olabilir. Bunun da iç politikasına yansıması olacaktır. Batı Putin’siz Rusya isterken Putin de Zelensky’siz Ukrayna istiyor.
TÜRKİYE’NİN TAVRI NET
Bu süreçte Türkiye’nin her iki ülkeye karşı duruşunu nasıl yorumluyorsunuz?
Hem Rusya hem de Ukrayna ile konuşabilen nadir ülkelerden biri olan Türkiye iki tarafa da savaşı durdurma çağrısı yapıyor. Kırım’ın ilhakıyla birlikte Rusya’nın işgalini de yanlış bulduğunu söylüyor. Rusya’nın istediğini alan imajı zarar gördü. Rusya’nın çıkış yolu maliyetsiz görünmüyor, burada her şekilde kaybeden Rusya olacaktır.
Batı’nın verdiği tüm desteğe rağmen Ukrayna’nın NATO’ya girme şansı sona erdi mi?
Kültürel anlamda Rus coğrafyasına ait olan Ukrayna’nın kendisi ekonomik ve siyasi olarak Batılılaşmak istiyor. Zelensky yüksek oy oranıyla görev başına geldi. Bir ülkenin bir başka ülkeyle arazisi sorunu varsa NATO o ülkeyi bünyesine almıyor. Ukrayna NATO’ya dahil olsa NATO Kırım üzerinden Rusya ile doğrudan savaş halinde olur. Bu yüzden NATO Ukrayna’ya şartları taşımadığı için dahil edemeyeceğini ifade etti. Ruslar kendi geleceklerini, siyasal rejimlerini garanti altına almak için Ukrayna’ya müdahale etti.
TÜRKİYE KABUL ETMEZSE OLMAZ
Rusya’nın Ukrayna işgali Karadeniz’de dengeleri nasıl etkiler?
Ukrayna ilhakından dolayı Rusya’nın Karadeniz’de hakimiyeti artmış durumda. Odessa bölgesinde de Rusya hakimiyeti olursa Karadeniz’de dengeler değişir. Orada NATO’nun olması Türkiye’nin lehine olur. Çünkü NATO’da kararlar konsensüsle alınır. Türkiye’nin kabul etmediği bir karar alınamaz.
Avrupa’nın enerjide Rusya’ya bağımlı olması aleyhine gelişti. Bu noktada Türkiye ne şekilde öne çıkıyor?
Avrupa son 30 yıldır ‘Rusya’yı sisteme nasıl entegre ederiz’ sorunu yaşıyor. Çoğu Avrupa ülkesi Rusya’dan gaz alarak Rusya’yı sisteme entegre ettiklerini düşünüyordu. Oysa bu durumun Rusya’nın lehine olduğu ortaya çıktı. Rusya ile enerji bağımlılığını azaltmak istiyorlarsa burada kilit ülke Türkiye. Batı ya Türkiye ile çalışacak ya da Rusya’ya bağımlılığını devam ettirecek. Diplomatik girişimlerden de anlaşacağı üzere Türkiye Avrupa ilişkilerinde yeni bir dönem başlıyor.
ENERJİ İÇİN FIRSAT TÜRKİYE
Türkiye ile Avrupa enerji konusunda ortak bir yol nasıl alabilir?
Eğer Türkiye üzerinden Batı’ya enerji hatları aktarılırsa bu Türkiye’nin güvenlik garantisi olacaktır. Ayrıca biz de enerji anlamında yurtdışına bağımlı olduğumuz için enerji hatları Türkiye’den geçerse daha ekonomik enerji satın almamız söz konusu olacak. Hem geçişten para kazanacağız hem de daha ucuz enerji alabileceğiz. Avrupa ya ABD’den büyük maliyetlerle kaya gazı alacak ya Rusya’dan gelecek siyasal anlamda maliyetli enerjiye devam edecek ya da güney bölgesinde Türkiye üzerinden gelecek olan hatla daha ekonomik, siyasal anlamda da daha az maliyetli enerjiye yönelecek. Bu da önümüzdeki süreçte belli olacak.
Türkiye’nin Karadeniz ve Doğu Akdeniz’de bulduğu gazın bu anlamda büyük bir getirisi olabilir mi?
Yeterli miktarda gaz varsa oradaki yatırımları hızlandırabilir. Daha fazla rezerv satış için de imkân olabilir. Herhangi bir krizde Rusya’nın bizim için de enerji yaptırımı uygulaması söz konusu olduğu için Türkiye hem Karadeniz’de hem de Akdeniz’de bulduğu rezervleri ivedi bir biçimde hayata geçirmek isteyecektir.
KRİZ, SURİYE’DE ÇÖZÜM ŞANSI
Rusya şu an Ukrayna ile meşgul durumda. Bu açıdan bakacak olursak Suriye ve Libya’daki Rusya etkisi nasıl etkilenir?
Ukrayna’daki savaş uzun sürerse Libya ve Suriye’ye yansımalarını net bir şekilde görürüz. Çünkü bu bölgelerde Rusya etkisi azalır. Özellikle Suriye’deki kriz Rusya’ya etki etmese de bizim için güvenlik ve mülteci anlamında sorun üretiyor. Bu yüzden mevcut durumu fırsat olarak görmek gerekir. Zira Rusya kendi bölgesindeki sorunlarıyla uğraşırken Arap baharıyla birlikte kangren hale gelmiş Suriye sorununun çözümü doğrultusunda bir imkân sağlanabilir. Suriye’de sürdürülebilir istikrarın olması herkesin lehine olacaktır. Çünkü Suriye her an sorun oluşturabilecek bir alan.
SAVUNMADA ÜST LİGE ÇIKIYORUZ
Bölgede yaşanan krizlerde Türkiye’nin savunma sanayindeki başarısı da gözlerden kaçmıyor. Türkiye’nin savunmada yükselen bir markaya sahip olmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Son yıllarda bölgede yaşanan savaşlarla birlikte Türkiye’nin savunma sanayisinin de ciddi bir reklamı oldu. Özellikle Azerbaycan’ın haklı zaferi Türkiye’ye olan ilgiyi artırdı. Türkiye savunma sanayi endüstrisinde ana aktör olarak ligde üst sıralara çıkıyor. Gelişen teknolojiyle beraber on yıl sonra savunma sanayimizle ilgili başka şeyleri konuşacağız.
"Üye/Üyeler suç teşkil edecek, yasal açıdan takip gerektirecek, yasaların ya da uluslararası anlaşmaların ihlali sonucunu doğuran ya da böyle durumları teşvik eden, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik ya da ahlaka aykırı, toplumca genel kabul görmüş kurallara aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde hiçbir İçeriği bu web sitesinin hiçbir sayfasında ya da subdomain olarak oluşturulan diğer sayfalarında paylaşamaz. Bu tür içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk münhasıran, içeriği gönderen Üye/Üyeler'e aittir. MİLAT GAZETESİ, Üye/Üyeler tarafından paylaşılan içerikler arasından uygun görmediklerini herhangi bir gerekçe belirtmeksizin kendi web sayfalarında yayınlamama veya yayından kaldırma hakkına sahiptir. Milat Gazetesi, başta yukarıda sayılan hususlar olmak üzere emredici kanun hükümlerine aykırılık gerekçesi ile her türlü adli makam tarafından başlatılan soruşturma kapsamında kendisinden Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 332.maddesi doğrultusunda istenilen Üye/Üyeler'e ait kişisel bilgileri paylaşabileceğini beyan eder. "
Yorum yazma kurallarını okudum ve kabul ediyorum.