Arap-İsrail Savaşı Ne Zaman Oldu?

01 Ocak 2024 17:05:11

İsrail ile Filistin arasındaki savaş devam ederken Arap-İsrail savaşı diğer adıyla 6 gün savaşları da yeniden gündeme gelmeye başladı. 6 gün savaşları 1967 yılında İsrail Terör Örgütü'nün (İTÖ) ani hava saldırıları ile başlamıştır.

İsrail'in Gazze'de uyguladığı soykırım ve insan hakları ihlali devam ediyor. Bir terör devleti gibi davranan ve savaş ahlakından nasibi almayan İsrail Terör Örgütü, genç, yaşlı, çocuk, kadın ve bebek demeden tüm sivilleri hedef alıyor. Dünyada büyük bir yankı uyandıran bu kanlı savaş Filistinlilerin şanlı direnişini, iman gücünü ve cesaretini de gözler önüne seriyor. Savaşın başladığı günden bu yana merak edilen konulardan biri de Altı Gün Savaşları konusu oldu. Altı Gün Savaşları'nın diğer adı Arap-İsrail Savaşları şeklindedir. Birçok kişi 6 gün savaşları ne zaman oldu? 6 gün savaşı sonuçları, 6 gün savaşları hangi devlet arasında oldu? gibi sorulara yanıt arıyor. İşte geçmişten bu güne etkileri devam eden 6 gün savaşları için detaylar...

Arap-İsrail Savaşları: Tarihsel Kökenlerden Günümüze

Arap-İsrail savaşları, Arap Birliği ülkeleri (başlıca Mısır, Suriye, Ürdün ve Filistin) ile İsrail arasındaki politik gerilim ve askeri çatışmaların karmaşık bir tarihine sahiptir. Bu çatışmanın temelinde, 19. yüzyıl sonlarına doğru ortaya çıkan Siyonizm ve Arap milliyetçiliği yatar. Yahudilerin tarihi anavatan olarak adlandırdığı topraklar, Pan-Arap hareketi tarafından Filistinli Araplara ait olarak görülürken, Pan-İslamist bağlamda ise bu toprakların Müslümanlara ait olduğuna inanılır.

Savaşın kökenleri Osmanlı İmparatorluğu'nun çökmesi sonrasında ortaya çıkan sınırlarla ilgili hırslardan kaynaklanan politik ve milliyetçi çatışmalara dayanır. 20. yüzyılın başlarındaki Nebi Musa ayaklanması, Jaffa ayaklanması, 1929 Filistin ayaklanması ve 1947'deki büyük sivil savaş, 1948'de İsrail Devleti'nin kurulmasıyla bütün Arap Ligine sıçrayan bir Arap başkaldırısına dönüştü.

Savaş, yıllar içinde geniş çaplı bir bölgesel Arap-İsrail çatışmasına evrildi. 1973 Yom Kippur Savaşı sonrasında yapılan ateşkesle geniş çaplı çatışmalar sona erdi ve savaş, lokal bir İsrail-Filistin Savaşı'na dönüştü. İsrail, Mısır (1979), Ürdün (1994) ile yapılan ateşkes anlaşmalarıyla bölgede bazı normalleşme adımları attı. Oslo Anlaşmaları (1993), Filistin Ulusal Yönetimi'nin kurulmasına öncülük etti, ancak bütün sorunları çözecek bir barış anlaşması sağlanamadı.

Suriye ve İsrail arasında yapılan ateşkes, 2006'da İsrail ve Lübnan arasında imzalanan ateşkesle izlendi. İsrail ve Hamas yönetimindeki Gazze arasındaki savaş, 2009'da bir ateşkesle sona erdi. Ancak, sınırlarla ilgili genel anlaşmazlıklar nedeniyle Arap dünyası ile İsrail arasındaki gerilim devam etmektedir.

6 Gün Savaşı'na Katılan Devletler

6 Gün Savaşı'na katılan devletler hangileridir? sorusu da yine merak edilenler arasında. Orta Doğu'nun tarihini etkileyen önemli olaylardan biri olan Altı Gün Savaşı, 5-10 Haziran 1967 tarihleri arasında İsrail ile Mısır, Suriye, Ürdün ve diğer Arap ülkeleri arasında gerçekleşti. Bu kısa süreli savaşa "Altı Gün Savaşı" adı verildi ve bölgedeki dengeleri kökten değiştirdi.

Altı Gün Savaşı'nın ana karakteri İsrail'di. Küçük bir ülke olmasına rağmen, İsrail, bölgedeki güvenlik endişeleri nedeniyle saldırgan bir politika izledi ve Mısır, Suriye, Ürdün ve diğer Arap komşularına karşı bir dizi hızlı ve etkili askeri harekat gerçekleştirdi. Arap ülkelerinin var olan gücünü gösterememesi üzerine savaşın galibi İsrail oldu.

Altı Gün Savaşı'na katılan önemli bir güç de Mısır'dı. Mısır, Arap Birliği'nin öncüsü olarak İsrail'e karşı birleşik bir cephede yer aldı. Ancak, İsrail'in hızlı ve etkili saldırıları karşısında Mısır ordusu büyük kayıplar verdi ve stratejik olarak zayıfladı.

Suriye, Altı Gün Savaşı'na stratejik bir perspektiften katıldı ve Golan Tepeleri'ni geri alma amacı güttü. Ancak, İsrail'in hızlı ilerleyişi, Suriye'nin bu stratejik bölgeyi elde etmesini engelledi.

Ürdün, Altı Gün Savaşı'na Batı Şeria ve Kudüs'teki stratejik bölgelerin kontrolünü ele geçirme amacıyla katıldı. Ancak, İsrail'in karşı atağının etkisiyle Ürdün de stratejik avantajlarını kaybetti.

Altı Gün Savaşları Sonuçları

Altı Gün savaşları sonuçları da yine merak edilenler arasında yer alır. 5-10 Haziran 1967 tarihleri arasında gerçekleşen Altı Gün Savaşı, Orta Doğu'nun tarihini etkileyen kritik bir dönemeç olarak kayıtlara geçti. Savaşın sonuçları, bölgedeki toprak değişimleri ve bölgesel dinamikler üzerinde kalıcı etkiler bıraktı.

1. Toprak Değişimleri: İsrail'in Genişlemesi

Altı Gün Savaşı'nın en dikkat çekici sonuçlarından biri, İsrail'in stratejik olarak önemli toprakları ele geçirmesi oldu. İsrail, Gazze Şeridi, Sina Yarımadası, Batı Şeria, Doğu Kudüs ve Golan Tepeleri'ni kontrol altına aldı. Bu, İsrail'in coğrafi sınırlarını genişleterek askeri ve stratejik avantajlar elde etmesine yol açtı.

2. Kudüs'ün Birleşimi: Doğu Kudüs'ün İsrail Tarafından Ele Geçirilmesi

Altı Gün Savaşı, Kudüs'ün bölünmüş yapısını değiştirdi. İsrail, Doğu Kudüs'ü ele geçirerek tarihi şehri kontrol etmeye başladı. Bu durum, bölgedeki dini ve kültürel hassasiyetleri artırdı ve uluslararası arenada büyük bir tartışma konusu haline geldi.

3. Filistin Mültecileri Sorunu: Batı Şeria'nın İsrail Kontrolüne Girmesi

Batı Şeria'nın İsrail'in kontrolüne girmesi, Filistin mülteci sorununu daha da karmaşık hale getirdi. Filistinliler, Altı Gün Savaşı'nın ardından yerinden edilmiş, topraklarından uzaklaştırılmış ve yaşam koşulları zorlaşmış bir durumla karşı karşıya kaldı.

4. Bölgesel Gerilimler: Arap Ülkeleri Arasındaki Çatışmalar

Altı Gün Savaşı, Arap ülkeleri arasındaki gerilimleri derinleştirdi. Savaş sonrasında Arap Birliği'nin birliği daha da zayıfladı, iç çekişmeler arttı ve bölge genelinde istikrarsızlık yaşandı.

5. Uluslararası Boyut: Uluslararası Toplumun Tepkileri

Uluslararası toplum, Altı Gün Savaşı'nın sonuçlarına çeşitli tepkiler verdi. Birçok ülke, İsrail'in toprak kazançlarını tanımazken, diğerleri bu değişiklikleri resmi olarak kabul etti. Bu durum, bölgedeki diplomatik ilişkileri karmaşıklaştırdı.

Sonuç olarak, Altı Gün Savaşı'nın etkileri hala hissediliyor ve Orta Doğu'daki çatışmaların temel dinamiklerini belirleyen önemli faktörlerden biri olarak önemini koruyor.