Tunus'taki ekmek krizi meslek örgütlerini karşı karşıya getirdi

09 Ağustos 2023 11:10:13

Son dönemde Tunus'ta ekmek kriziyle birlikte, fırınların önünde uzun kuyruklar oluşması, "devlet desteği alan ve almayan fırınlar" arasındaki ayrımın sorunun çözümünü daha da karmaşık hale getiriyor.

Kuzey Afrika'nın Tunus ülkesinde, ekmek üretiminde yaşanan kriz sebebiyle bu günlerde fırınların önünde uzun kuyrukların oluşmaması neredeyse imkansız.

Ülkede "geleneksel" olarak sınıflandırılan yaklaşık 4 bin fırın devletin un sübvansiyonundan faydalanıyor ve ekmeği tek fiyattan satıyor. Sayıları 1500'ü bulan özel sektöre ait fırıncılar ise un sübvansiyonundan çok az yararlanıyor. Bu durum aynı iş kolundaki meslek örgütlerini sık sık karşı karşıya getiriyor.

Tunus Sanayi, Ticaret ve El Sanatları Federasyonuna bağlı Ulusal Fırın Sahipleri Odası ekmek sorununun sona erdiğini kaydederken, Tunus Ulusal Kurumlar Konfederasyonu CONECT 31 Temmuz'da yaptığı açıklamada, konfederasyona bağlı yaklaşık 1500 fırında 1 Ağustos'tan itibaren ekmek üretiminin durdurulması yönünde karar aldı.

"Sınıflandırılmamış" ya da "modern" olarak adlandırılan bu fırınların hükümetin "un" kesintisi kararına karşı protestolarını 15 gün sürdürmesi bekleniyordu. Ancak CONECT'e bağlı Modern Fırınlar Meslek Odası, önceki gün, Ticaret Bakanlığı ile diyalog kanallarının yeniden açılmasına ve ekmek üretimine devam edilmesine karar verdiklerini açıkladı.

"Ekmek kıtlığı konusu bir yılı aşkın bir süredir gündeme"

AA muhabirine konuşan Tunus Tüketiciyi Koruma Derneği Başkanı Ammar Dayye, ekmeğin tüm aileleri ilgilendiren temel besin maddesi olduğuna dikkati çekti.

Dayye, "Ekmek kıtlığı konusu bir yılı aşkın süredir gündeme geliyor. Bu konuda artık kesin bir çözüme ulaşmak istiyoruz. Sıradan vatandaş ne olduğunu bilmiyor." dedi.

Bazı fırınların, ekmeği ve diğer unlu mamülleri yüksek fiyatla sattığını söyleyen Dayye, "Önceleri küçük esnaf da ekmek satardı ancak bugün satmıyor. Bu nedenle çok sayıda insan fırınların önünde toplanmak zorunda kalıyor." diye konuştu.

Fırın önünde oluşan kuyrukların yansımasının taşrada da hissedildiğini aktaran Dayye, bazı kişilerin ekmek bulamama endişesiyle ihtiyacından fazlasını aldığını ifade etti. Dayye, bu tür sahnelere, sayfiye bölgelerinde daha fazla tanık olunduğunu aktardı.

Devletten çözüm bekleniyor

Tüketiciyi Koruma Derneği olarak sorunun çözüme kavuşturulması için Ticaret Bakanlığıyla iletişime geçtiklerini kaydeden Dayye, Bakanlığın, "temel besin maddesi olan ekmek üzerinde oynanan oyunları engellemek için denetimin sıkılaştırılması ve sübvansiyonlu un alanların gerekli miktarda ekmek üretmeye zorlanması dahil çeşitli çözümler bulma" konusunda kendilerini bilgilendirdiğini belirtti.

Dayye, "Ukrayna ve Rusya savaşının bir sonucu olarak tüm dünyada tahıl tedarikinde sorun yaşanıyor. Afrika'da pek çok ülke aç kalacak." değerlendirmesinde bulundu.

"Modern" fırınların sorunları

Ekmeği devletin belirlediği fiyattan satmayan ve bu nedenle destek alamayan modern fırınlar son zamanlarda un tedarikinde de sorun yaşıyor.

Ülkenin kuzeyinde yer alan Aryana ilindeki "modern" fırınlardan birinde muhasebeci olarak çalışan Murad Hufeyz, devletin, kendileri gibi çalışan fırınlara tahıl verilmemesine ilişkin kararı karşısında hayal kırıklığı yaşadığını belirtti.

Hufeyz, "Bu fırında 13 işçiyiz ve işsiz kalacağız. Günlerdir sınıflandırılmamış bir fırında çalışıyoruz, günlerdir başımıza ne geleceğini bilmiyoruz. Bu durumdaki 1500 fırın ile binlerce çalışanı ne yapacaklar? Ben ne sınıflandırılmamış fırın sahiplerinin tarafındayım ne de sınıflandırılmış fırınlara muhalifim. Ancak sonumuz ne olacak?" diye konuştu.

Aryana'nın Burc et-Tavil bölgesi sakinlerinden Tarık Hallak, "Sabah saatlerinde ekmek almak için gittiğim tüm fırınlar kapalı. Ekmek alabilmek için 1,5 saat bekliyorum." dedi.

Evlerinin il merkezinin uzağında olduğunu söyleyen Hallak, "Böyle bir krizin yaşanmamasını tercih ediyoruz, fırına gidince ekmeğimizi alıp işimize gücümüze dönmek istiyoruz ama kuyruklar çoğaldı." diye konuştu.

"Kriz geçmişte kaldı"

Tunus Sanayi, Ticaret ve El Sanatları Federasyonuna bağlı Ulusal Fırın Sahipleri Odası Başkanı Muhammed Buinan ise ekmek sorununun sona erdiğini savundu.

Buinan, "Bu hafta biz normal ekmek üretimine döndük, diğerleri (özel sektör fırınlar) çalışmadı. Çalışmalarımızla birlikte kuyruk olayı sona erdi. Devlet bize çalışmamız yönünde talimat verdi ve (özel sektör) fırınlar yerine bize daha fazla un vereceğini belirtmesiyle sorun çözüldü." dedi.

İrmik ve unda tekel olduğu iddialarını yalanlayarak, "Manipülasyon yok, bize un ve irmik verirlerse ekmek yaparız" diyen Buinan, asıl, unu belirli fiyatlardan alıp ekmek fiyatlarını yükseltenlerin manipülasyon yaptığını söyledi.

Sorunun nedeni olarak sınıflandırılmamış fırınları gösteren Buinan, "(CONECT'e bağlı Modern Fırınlar) Artık ekmek üretme hakkına sahip değildir. Devlet halkın sübvansiyonlu ekmek almasını istiyor." dedi.

"Sfaks kentinde ekmek sorunu yok"

Sfaks kentindeki Ulusal Fırın Sahipleri Odası üyesi bir fırının sahibi Abude el-Berşani de sorunun genel olarak çözüldüğü görüşünde.

Berşani, "Sfaks'ta kuyruk yok ve değirmenlerden tedarik gayet iyi. Turistik bölgeler olan Kerkene ve Mahres'te de koşullar iyi. Devlet bize un payımızı veriyor. Bazen Suse veya Gabes'teki değirmenlerden un tedarikinde gecikme oluyor ancak Sfaks'ta en azından ekmek kuyruğu yok." ifadelerini kullandı.