​Barış ayları

Bismillahirrahmanirrahim… İslam aleminde Recep, Şaban ve Ramazanı kapsayan manevi yenilenme ve arınma mevsimi üç aylara girdik. Müslümanlara oruç tutma, Kur'an-ı Kerim okuma ve sadaka verme gibi ibadetlere daha çok yönelmeleri tavsiye edilen üç aylarda, manevi yönden dolu geçirilmesi vurgulanmaktadır.

Bismillahirrahmanirrahim…

İslam aleminde Recep, Şaban ve Ramazanı kapsayan manevi yenilenme ve arınma mevsimi üç aylara girdik. Müslümanlara oruç tutma, Kur’an-ı Kerim okuma ve sadaka verme gibi ibadetlere daha çok yönelmeleri tavsiye edilen üç aylarda, manevi yönden dolu geçirilmesi vurgulanmaktadır.

Makalemizde, Recep ayına farklı bir açıdan BARIŞ penceresinden bakacağız. Halkımızın üç aylar dediği aylar Recep, Şaban ve Ramazan aylarıdır.

Üç Aylar ve Recep Ayı

Üç ayların ilki olan Recep ayı, Kur’an-ı Kerim’de açıklanan dört haram, yani barış aylarından biridir.

Recep ayının manevî değerini kavrayabilmek için önce Haram Aylar hakkında bilgi edinilmesi gerekir. Yüce Rabbimiz Kur’an-ı Kerim’de Tevbe sûresinin 36. ayetinde haram ayları ve bu aylardaki barışın evrenselliğini şöylece açıklamaktadır:

“Allah katında, Allah’ın koyduğu yasaya göre, gökler ve yerin yaradılışından bu yana kameri ayların sayısı on ikidir. Bu on iki aydan dördü haram aylardır. Siz bu aylarda (Rabbinizin buyruklarına aykırı giderek) sakın ha nefislerinize zulmetmeye kalkışmayınız…”

Kur’an ifadesiyle; dört haram ay

Haram sözcüğü saygın/dokunulamaz anlamındadır. Haram aylar birbirilerimizin canları ve mallarına saygı duymamız gereken aylardır. Temel haklar ve özgürlüklerin çiğnenemeyeceği aylardır. Hiç şüphe yoktur ki, bütün aylar can ve mal dokunulmazlığına riayet gereken aylardır. Ama bu dört haram ay, içinde saldırılara/düşmanlıklara hiç mi hiç yer verilmemesi, barışın daha bir öncelenmesi, barış şartlarına daha bir uyulması ve barış aktivitelerine daha bir yer verilmesi gereken aylardır.

Haram aylara ihtiyacımız var

Kur’an-ı Kerim’e göre, bütün yeryüzü topluluklarına peygamberler gönderilmiştir. Yukarıda okumuş olduğumuz âyet-i kerÎmeden anladığımıza göre, dört büyük haram ay, yani barış ayı bütün peygamberlerin ümmetlerine tebliğ ettiği aylardır. Tarihi dönem şartları bir tarafa, bu yaşadığımız dönemde dahi barış aylarına, bir diğer anlatımla barış dönemlerine, barış süreçlerine ne derece ihtiyaçlı olduğumuz bilinmektedir.

Kur’an-ı Kerim’de bu dört haram aya büyük bir önem verilir.

Rabbimiz Maide sûresinin ikinci ayetinde ”Ey İman Edenler! …eş-Şehrü’l-Haram olan dört haram aya saygısızlık yapmayınız.” buyurarak birbirilerimizin canları ve mallarına saldırıda bulunmamamızı emretmektedir.

Rabbimiz Tevbe suresinin 37. âyetinde, “Bu aylarla oynanarak öne alınması veya ertelenmesini (barış süreçlerini akamete uğratma anlamına) kâfirliğe açık günah…” olarak nitelemektedir.

Bakara suresinin 217. âyetinde de Rabbimiz şöyle buyrulmaktadır;

“…Ey Peygamber, de ki; bu haram aylarda savaşmak büyük günahtır, / Bu günahtan sakınınız.”

Bir diğer âyette ise “Kâbe-i Muazzama’yla birlikte bu dört barış ayının insanlığın maddi ve ahlâki kalkınmasına hizmet verecek dönemler” olduğu bildirilmektedir. (Maide 97)

Recep ayının ayrıcalığı var

Rabbimizin Kur’an-ı Kerim’de, üzerinde hassasiyetle durduğu bu dört haram yani barış aylarından biri de Peygamberimizin açıklamasına göre Recep ayıdır. (İbn Kesir Tevbe 36)

Bu itibarla Recep ayının Kur’an’a dayalı bir ayrıcalığı vardır. Recep ayında bize düşen görev; canlara ve mallara daha bir saygıdır. Can ve mal dokunulmazlığı üzerinde daha bir titremedir. Barış süreçlerimize bu ayda daha bir önem atfetmektir. Bu ayı bir taraftan barış dualarıyla geçirmeye çalışırken, diğer taraftan barış aktiviteleri olacak, sempozyumlara, panellere, radyo ve televizyon programlarına daha çok yer vermektir, böylece bu ayı halkımızın gündemine barış ayı olarak taşımaktır. İslam dininde barış ilkedir. Savaş, şartları gerektiğinde meşrudur ama geçicidir. Kur’an-ı Kerim’de haklar ve özgürlüklere saygı duyulması, hukuki ve sosyal adalet uygulamalarına önem verilmesi de barışın sağlanabilmesi içindir.

Evet, bizim selamımız barıştır. Barış içerikli selamımız duadır, sevgi çığırları açılmasına ve imanımızın pekişmesine vesiledir.

Yüce dinimizde son derece önem verilen barışa ayrılması gereken dört aydan biri ve ilki Recep ayıdır. Biz bu ayın ilk Cuma gecesi olan Reğâib’i Dört Haram Ay’ın başlangıcı anlamına barış dualarına ayıracağımız gece olarak kutlayabiliriz.

Barış, rabbimizin emri bir ibadettir

Rabbimizin emri olarak barış ibadettir. Hac gibi evrensel nitelikli ibadetlerin gerçekleştirilmesi için gereklidir. Barış istikrardır. Barış güvendir. Barış atılımdır. Barış yatırımdır. Barış ekonomik kalkınmadır. Dolayısıyla insanlar, toplumlar barış süreçlerine muhtaçtırlar. Rabbimizin arzusu tüm toplumlarda, belirlenen bu dört ayın barış ayı olarak algılanması ve uygulanmasıdır. Barış Müslümanların her birinin günlük hayatında bile büyük bir yer tutması gereken eylemdir.

Allah’ın Selam’ı barış mesajıdır

Bizim selamımız bir evrensel barış mesajıdır. “Selamun aleyküm” şeklinde verdiğimiz selam, Allah’ın es-Selam ismini içermektedir. Müminler bir araya geldikleri zaman mutlaka birbirlerine selam vermekle, verilen selamı almakla yükümlüdürler. Selam vermenin anlamı şudur: “Ey mümin kardeşim; es-Selam olan Rabbimiz seni korusun, güvene erdirsin, barış içinde yaşatsın. Mümin kardeşin olarak sana selam veren ben barış insanıyım. Beni barış insanı olarak gör ve değerlendir.”