Zona bir deri hastalığıdır ve çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkabilmektedir. Peki Zona nedir? Gece yanığı nasıl geçer? Tedavi yöntemleri nelerdir? Zona veya halk dilinde bilinen adıyla gece yanığı varicella-zoster virüsünün neden olduğu bir enfeksiyondur.Vücuttaki savunma sisteminin zayıflamasından dolayı kendini gösterir. İşte zona hakkında bilinmesi gerekenler ve tedavi yöntemleri...
ZONA HASTALIĞI NEDİR?
Zona hastalığı suçiçeğine de neden olan varicella-zoster virüsünün neden olduğu bir enfeksiyondur. Suçiçeği enfeksiyonu bittikten sonra bile virüs, zona olarak yeniden harekete geçmeden yıllarca sinir sisteminizde yaşayabilir ve vücut savunma sisteminin zayıflaması ile genellikle 50 yaştan sonra ortaya çıkar. Zona ayrıca herpes zoster olarak da adlandırılabilir.
Bu tip viral enfeksiyon ağrı ve yanmaya neden olabilen kırmızı deri döküntüsü ile karakterizedir. Zona genellikle vücudun bir tarafında, tipik olarak gövde, boyun veya yüzde bir kabarcık şeridi olarak görünür. Çoğu zona hastalığı iki üç hafta içinde kendiliğinden geçer. Zona hastalığı nadiren aynı kişide bir kereden fazla meydana gelir.
ZONA’NIN NEDENLERİ
Çoğu insan suçiçeği geçirir (genellikle çocukken). Suçiçeği geçirdikten sonra virüs tamamen kaybolmaz. Bazı virüs parçacıkları omuriliğinizin yanındaki sinir köklerinde etkisiz bir şekilde kalırlar. Hiçbir zararı yoktur ve belirtilere sebep olmazlar. Anlaşılamayan nedenlerden ötürü, virüs yıllar sonra tekrar çoğalmaya başlayabilir (reaktivasyon). Yeniden aktive olan virüs, sinir boyunca ciltte zedelenmeye neden olur.
Bağışıklık sistemi zayıflamış olan insanlarda, özellikle kanser hastalarında, kemoterapi ve radyoterapi tedavisi alan hastalarda, kemik iliği nakli veya organ nakli olan hastalarda, zatürre geçiren hastalarda ve AIDS gibi ciddi rahatsızlık geçiren hastalarda virüs kolaylıkla aktive olur.
Zonanın diğer nedenleri olarak da; yaşlanma, romatizmal hastalıklar gibi kronik sağlık sorunları, dengesiz beslenme ve bazı ilaç kullanımları sayılabilir.
ZONA BELİRTİLERİ
Zonanın ilk belirtileri genellikle ağrı ve yanmadır. Ağrı genellikle vücudun bir tarafında bulunur ve küçük yamalar halinde oluşur ve bunu genellikle kırmızı bir döküntü izler.
Döküntü özellikleri şunlardır:
– Kırmızı yamalar – İçi sıvı dolu kabarcıklar – Omurgadan gövdeye doğru bir döküntü – Yüz ve kulaklarda döküntü – Kaşıntı
Bazı insanlar ağrıların ve zona döküntülerin ötesinde semptomlar yaşarlar. Bu belirtiler arasında şunlar olabilir:
– Ateş – Titreme – Baş ağrısı – Yorgunluk – Kas Güçsüzlüğü
Sinirleri etkileyen zona virüsüne erken müdahalede geç kalındığında işitme kaybı, görme kaybı, yüz felci, kasların oynatılamaması, enfeksiyon gibi daha ciddi belirtiler de ortaya çıkabilir.
ZONA HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
İlk 24-48 saat içinde anti-viral tedavi erken iyileşmeyi sağlayabilmekte, komplikasyonları önleyebilmekte ve sonrasındaki gözlenebilecek ağrı süresini azaltabilmektedir. Tanı konulur konulmaz tedaviye başlanması hastanın rahatlamasını sağlar. Tedavide virüslere karşı ilaçlar, B vitaminleri, lokal pansumanlar, kremler ve ağrı kesiciler kullanılır. Daha önce suçiçeği geçirmemiş olan kişilere bulaşma riski vardır. İstirahat ve sıvı alınması iyileşmeye katkıda bulunmaktadır.
Yaraların iyileşmesini takiben, özellikle 60 yaş üstü hastaların yaklaşık %40’ında “postherpetik nevralji” olarak adlandırılan ağrılı bir dönem gelişebilir ve bu dönem 12 aya kadar uzayabilir. Bu dönemde, bazı diğer ağrılı durumlarda da kullanılabilen ve ağız yoluyla alınan antidepresanlar, bazı nöbet önleyici ilaçlar ile sürülerek kullanılan merhem ve kremler önerilebilir.