ABD ve Yunanistan dışişleri ve savunma bakanlıkları, arasında arasında yaklaşık 2 yıl süren müzakerelerden sonra hazırlanan protokol, 14 Ekim Perşembe günü Washington’da dışişleri bakanları Antony Blinken ve Nikos Dendias tarafından imzalanacak.
Atina’daki haberlere göre geçmişte her yıl yenilenen protokol, ilk kez 5 yıl süreli olacak. ABD, özellikle Girit ve Dedağaç’taki (Aleksandrupolis) askeri varlığını ciddi şekilde güçlendirecek. Yunanistan, 4 yeni bölgedeki askeri tesis ve altyapılarını, ABD Silahlı Kuvvetleri’ne kolaylıklar sağlamak için tahsis edecek.
İMTİYAZ BÖLGELERİ
ABD ordusuna imtiyazların tanınacağı bölgeler şunlar:
Meriç’te İpsala sınırına yaklaşık 45 kilometre mesafedeki Dedeağaç (Aleksandrupolis) şehrinde bulunan "Yanuli" 156. Motorlu Topçu Taburu Karargâhı. ABD finansmanı ile karargâhta 300-400 Amerikan askerinin konuşlandırılabileceği ek tesisler inşa edilecek. Yunanistan son yıllarda, Dedeağaç limanında, ABD ordusuna önemli kolaylıklar sağlıyor. ABD son olarak geçtiğimiz aylarda, 145 helikopter, 1800’den fazla zırhlı araç ve 20 binden fazla askeri personelini, Dedeağaç limanı üzerinden Balkan ve Avrupa ülkelerine sevk etmişti.
Kuzey Yunanistan’da Selanik’e 92 kilometre mesafedeki Litohori ilçesinde bulunan atış talim sahası.
Larisa şehrinde, Stefanovikio Hava Üssü yakınında bulunan "Yeorgula" Piyade Taburu Karargâhı. ABD, zaman zaman insansız hava araçlarını (İHA) geçici olarak Stefanovikio Hava Üssü’nde konuşlandırıyor.
Girit adasının Suda mevkiinde bulunan ABD üssünün alanı genişletilecek.
DENDİAS’TAN AÇIKLAMA
Dışişleri Bakanı Dendias, To Vima gazetesine demecinde, imzalanacak protokol hakkında şunları söyledi:
"Seçilen bölgelerden biri (muhtemelen Yanuli karargâhını kastediyor) Türkiye ile kara sınırına çok yakın. Eğer geçen yıl Meriç’te yaşananları (sığınmacılar ile yaşanan olayları kastediyor) göz önüne alırsak, bu bölgenin önemi ortada. Dedeağaç, Boğazlardan geçmeleri gerekmeden, ABD askeri güçlerinin Bulgaristan ve Romanya’ya ulaşabilmelerini sağlıyor. ABD artık eskisi gibi daimi askeri üs kurma yerine, geçici olarak kullanabileceği tesislere yatırım yapıyor."
TEMİNAT MEKTUBU
Yunanistan, protokolün imzalanmasıyla birlikte, ABD Dışişleri Bakanı Blinken’in yazacağı mektuba da büyük önem veriyor. Mektupta, Yunanistan’ın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine teminatlar içeren ifadelerin yer alması bekleniyor. Atina’daki haberlerde ayrıca iki yıl süren müzakereler sırasında Yunanistan’ın İskiri (Skiros), Limni, Kerpe (Karpathos) ve Rodos adalarında da askeri kolaylıklar önerdiği, ancak ABD’nin Türkiye ile ilişkilerinde sorun yaratabileceğinden bu önerileri kabul etmediği de belirtildi.
ATİNA VE PARİS ASKERİ İTTİFAK KURMUŞTU
Yunanistan’ın Fransa ile 28 Eylül’de imzaladığı "Savunma ve Güvenlik için Stratejik Ortaklık" anlaşmasının 2. maddesinde, "Taraflar, herhangi birinin egemenlik bölgesine karşı silahlı bir saldırı yapıldığını müştereken tespit ederlerse, ellerindeki tüm uygun araçlar ve gerekirse silahlı güç de kullanarak birbirlerine yardım ve katkıda bulunacaklardır" deniyor. Başbakan Kiriakos Miçotakis, geçen hafta parlamentodaki oylama sırasında, dolaylı da olsa Türkiye’ye yönelik olduğunu itiraf ettiği bu anlaşma hakkında, "Saldırıya uğrarsak, AB’nin en büyük askeri ve yegane nükleer gücü safımızda yer alacak. Fransa, Yunanistan’ın toprak bütünlüğünün garantörü oluyor" demişti.
Hürriyet Gazetesi / Yorgo KİRBAKİ