Kış mevsimine girdiğimiz şu günlerde anne ve babalarımızdan ''Palto olmadan dışarı çıkma Zatürre olacaksın'' lafını çok duymuşuzdur. Zatürre (Pnömoni), hafif ila çok şiddetli olabilen bir akciğer enfeksiyonudur ve acil müdahale edilmesi için hastaneye gitmeniz gerekir. Zatürre ilacının 17 Mart'ta Çinli yetkililer ilacın Wuhan ve Shenzhen'deki COVID tedavisinde etkili olduğunu ileri sürdüğünden beri de hayatımızda bi hayli yer etti. Peki Zatürre (Pnömi) nedir? Nasıl tedavi edilir? Belirtileri nelerdi? Bulaşıcı mıdır? işte Zatürreye dair bilinmesi gereken sorularının cevabı.
ZATÜRRE BELİRTİLERİ
Pnömoni semptomları yaşamı tehdit edici olabilir. Zatürrenin en yaygın belirtileri arasında şunlar olabilir:
– Balgamla birlikte iyileşmeyen veya kötüleşen öksürük.
– Ateş, terleme ve titreme
– Nefes darlığı
– Göğüs ağrısı
Diğer belirtiler, enfeksiyonun nedenine ve ciddiyetine, ayrıca bireyin yaşına ve genel sağlığına göre değişebilir.
– Viral pnömoni, hırıltı gibi grip benzeri semptomlarla başlayabilir. 12-36 saat sonra yüksek ateş oluşabilir.
ZATÜRRE NEDİR?
Zatürre (Pnömoni), bir veya her iki akciğerde bir enfeksiyondur. Bakteriler, virüsler veya mantarlardan kaynaklanabilir. Bakteriyel pnömoni erişkinlerde en sık görülen tiptir. Pnömoni, alveol olarak adlandırılan akciğerlerindeki hava keselerinde iltihaplanmaya neden olur. Alveol, sıvı ya da irinle doludur, nefes almayı zorlaştırır.
ZATÜRRE BULAŞICI MIDIR?
Zatürreye neden olan mikroplar bulaşıcıdır. Bu, kişiden kişiye yayılabileceği anlamına gelir. Hem viral hem de bakteriyel zatürre (pnömoni), hapşırmadan veya öksürmeden havadaki damlacıkların solunması yoluyla başkalarına yayılabilir. Bu pnömoni türlerini, pnömoniye neden olan bakteri veya virüslerle kirlenmiş yüzeylerle veya nesnelerle temas ederek de alabilirsiniz.
ZATÜRRE NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Fiziksel muayene sırasında doktor stetoskopla hastanın akciğerlerini dinler. Zatürreden şüphelenirse önce akciğerleri yakından görebilmek için göğüs röntgeni isteyecektir.
Akciğer röntgeni durumun zatürre olup olmadığı konusunda doktora yeterli bilgiyi verebilir. Ancak doktorunuz bağışıklık sisteminin durumunu, kandaki oksijen miktarını, solunum yollarının durumu görmek için ekstra testler isteyebilir.
Tam Kan Sayımı: Beyaz kan hücresi sayısı kontrol edilir.
CT Taraması: Akciğerlerin fonksiyonunu görebilmek için yapılan göğüs taraması.
Salya Testi: Belirtilere neden olan organizmaların incelenmesi için kullanılır.
Plevral Sıvı Kültürü: Akciğerlerde sıvı toplandığında yapılır.
Oksimetri: Oksimetre adı verilen bir cihaz aracılığıyla kandaki oksijen miktarı ölçülür.
Bronkoskopi: Üst solunum yollarının özel bir aletle incelenmesi.
ZATÜRRE TEDAVİSİ
Tedaviniz, sahip olduğunuz zatürre türüne, ne kadar şiddetli olduğuna ve genel sağlık durumunuza bağlı olacaktır.
Antibiyotik, antiviral ve antifungal ilaçlar, durumun spesifik nedenine bağlı olarak pnömoniyi tedavi etmek için kullanılır. Çoğu bakteriyel pnömoni vakası evde oral antibiyotiklerle tedavi edilebilir ve çoğu insan bir ila üç gün içinde antibiyotiklere yanıt verir.
Doktorunuz gerektiğinde ağrı ve ateşinizi hafifletmek için reçetesiz (OTC) ilaçları da önerebilir. Bunlar aspirin, ibuprofen ve asetaminofen içerebilir. Doktorunuz öksürüğünüzü geçirmek için öksürük ilacı önerebilir, böylece dinlenebilirsiniz.
Hastaneye yatması gereken hastalarda ise daha farklı tedaviler gerekebilir. Çok ağır zatürre durumlarında yoğun bakımda yatış, solunum desteği uygulanma zorunluluğu doğabilir. Zatürre ani başlangıçlı ve genellikle tedaviyle hızla iyileşen bir hastalıktır. Tedavi başlangıcından sonra bir veya iki hafta sonra hekim, hastayı muayene eder ve gerekli testleri yapar. Bazen tedavi süresinin uzatılması veya ek incelemeler gerekebilir.
Eğer zatürre tanısı almış, tedaviniz başlamış ve tedavinizin başlanmasından sonra 72 saat geçmiş olmasına rağmen ateşiniz düşmediyse, hala öksürük, balgam çıkarmanızda azalma olmadıysa tekrar hekime görünmelisiniz.