ÖZLEM DOĞAN
Azerbaycan, yaklaşık otuz yıldır işgalci ve terörist Ermenistan’ın işgalinde bulunan topraklarını geri aldı. 1992’de Hocalı’da Azerbaycan Türklerine soykırım yapan ve Karabağ’ı işgal eden Ermeniler, saldırgan tavrını daima sürdürdü, Temmuz ayında da Tovuz’a saldırdı. 27 Eylül’de Azerbaycan Ermenistan arasındaki çatışmalarda Ermeniler büyük kayıp ve yenilgiye uğrarken Azerbaycan işgal edilen şehirlerini, köylerini bir bir geri aldı. Yaşadıkları büyük bozguna dayanamayan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan Azerbaycan’la anlaşma masasına oturup imzayı attıktan sonra kaçtı. Yapılan anlaşmayla Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki savaş sona ererken Azerbaycan zaferini tüm dünyaya ilan etmiş oldu. Son gelişmeleri İRAM Dış Politika Uzmanı Dr. Sabir Askeroğlu ve Yeditepe Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Furkan Kaya Milat’a değerlendirdi.
Azerbaycan’ın haklarını diğerleri de tanıdı
Yapılan anlaşmanın Azerbaycan’ın sahada elde ettiği kazanımlarını hukuken diğer aktörlerce tanınmasını sağladığını ifade eden Dr. Sabir Askeroğlu, “Rusya’nın barış gücünü Karabağ’ın belli bölgelerine yerleştirmekle birkaç hedefi var. Birincisi, anlaşmanın korunması. İkincisi, tarafsızlık ve arabuluculuk rolünün resmen kabul edilmesi. Üçüncüsü ise Karabağ’ın tamamen Azerbaycan’ın kontrolüne geçmesinin önüne geçilmesi” dedi.
Ermenistan çekilmezse çatışma başlar
Ermenistan’ın anlaşmadaki yükümlülüklerini yerine getirmekten başka yolu olmadığını vurgulayan Askeroğlu, “Eğer Ermenistan bunu yapmaz ise çatışmalar tekrar başlar ve diğer bölgelerin geri alınması devam eder. Çatışmaların sürmesi Ermenistan güçlerinin giderek zayıflamasına yol açmaktadır. Ermenistan son gücünü koruyabilmesi için diplomatik sürece razı olmak zorunda” ifadelerini kullandı.
Sahada güçlü olan masada kaybetmez
Azerbaycan’ın masada da kaybetmeyeceğini belirten Askeroğlu, “Herkesin aklından her şeyi geçiyor olabilir fakat sahada güçlü olan ve diplomatik güce sahip olan taraf masada kaybetmez. Stratejik düşünceye sahip olan diplomat her görüşmede başarıyla ayrılır. Masada kaybetmeyeceğiz” şeklinde konuştu.
Bölgedeki süreçlerde yer almalıyız
Türkiye’nin Karabağ’ı özgürleştirme sürecinin merkezinde olduğuna dikkat çeken Askeroğlu sözlerini şöyle noktaladı: “Uluslararası politikada siyasi destek çok önemlidir. Minsk Grubu garantör ülkelerin yapamadığını Türkiye yaptı. Bunun için bölgedeki siyasi süreçlerde Türkiye yer almalıdır. Böyle bir misyon üstleneceğine de inanıyorum. Türkiye ile Azerbaycan arasında direk bir koridor geçişinin sağlanıp sağlanamayacağı, Ermenistan’ın anlaşmadaki yükümlülüklerini yerine getirmesiyle ilgili. Bunu da zaman gösterecek.”
Rusya’nın zamanlaması manidar
Ermenilerin devlet kurumlarına ait binalara saldırıp Paşinyan’ı aramalarından yaşadıkları hayal kırıklığının belli olduğunu ifade eden Dr. Furkan Kaya, “Rusya, Ermenistan’a ‘bensiz bir hiçsin’ mesajı verdi. Azerbaycan vermiş olduğu haklı mücadele ile Karabağ’ın tekrar Türk toprağı olacağı mesajını verirken Rusya araya girdi, bu durum manidar. Rusya’nın kendi çıkarlarına göre diplomasi masası kuracağını düşünüyorum. Aliyev’in masada Türkiye’nin de bulunması konusunda ısrar etmesi çok önemli. Karabağ’ın statüsü ve işgal altındaki toprakların geleceği konusunda hâlâ boşluklar var” diye konuştu.
Rusya bahane ile kalıcı olmamalı
Azerbaycan ve Türkiye’nin milli birlik oluşturarak süreci en iyi bir şekilde yönetmesi gerektiğini söyleyen Kaya, “Sahadaki başarıyı diplomatik olarak masada da taçlandırmak gerekiyor. Şuşa ve Nahçıvan’la bir karayolu bağlantısının olması, bugün haritada Türkiye ve Azerbaycan’ın organik bir bağının da olduğunun göstergesidir. Fakat Rusya’nın barış gücü bahanesiyle bölgede kalıcı olması, sürecin Azerbaycan’ın istediği şekilde sonlanmamasına neden olabilir” dedi.